Tης Νικολέττας Κάρλου,
Το περασμένο Σάββατο (04/12/2021) χιλιάδες πολίτες της Σερβίας έκλεισαν τις κεντρικές οδικές αρτηρίες σε 50 πόλεις της χώρας ως ένδειξη διαμαρτυρίας για αυτό που καταγγέλλουν ως σοβαρό περιβαλλοντικό έγκλημα στη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, στόχος τους ήταν να καταργηθεί ένα νέο, ψηφισμένο από τη Βουλή, νομοσχέδιο. Ο ψηφισμένος αυτός νόμος καθιστά επιτρεπτή την αναγκαστική απαλλοτρίωση ιδιωτικών εκτάσεων γης για έργα και επενδύσεις της πολυεθνικής εταιρίας Rio Tintο, η οποία πρόσφατα έλαβε άδεια για την εξόρυξη λιθίου στη Δυτική Σερβία. Βέβαια, ο νόμος αυτός δεν έχει τεθεί σε ισχύ, τουλάχιστον μέχρι ώρας, ούτε έχει υπογραφεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Aleksandar Vučić.
Τις διαδηλώσεις οργάνωσαν οικολογικές οργανώσεις που αντιτίθενται στην ιδέα εξόρυξης λιθίου το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Από το 2006, έχουν εντοπιστεί σημαντικά κοιτάσματα λιθίου στην περιοχή Loznitsa, όπου η προαναφερόμενη πολυεθνική εταιρία άρχισε να αγοράζει εκτάσεις γης ενώ την ίδια στιγμή ανέμενε την άδεια από το κράτος για να προβεί σε εξόρυξη. Η εταιρία σκοπεύει να επενδύσει 2,4 δισ. δολάρια (2,12 δισ. σε ευρώ) στο έργο αυτό, σύμφωνα με την Vesna Prodanovic, διευθύντρια της Rio Sava, της θυγατρικής εταιρείας της Rio Tinto στη Σερβία.
Την ίδια στιγμή, οι διαδηλωτές απαιτούν την κατάργηση του νόμου για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος που υπερψηφίστηκε πρόσφατα και αναιρεί το κατώτατο όριο συμμετοχής ως σημαντικό κριτήριο για την εγκυρότητα του αποτελέσματος. Ο νόμος αυτός συνδέεται άμεσα με εκείνον που αφορά την επένδυση της Rio Tinto, γιατί οι πολίτες καλούνται να αποφανθούν σε δημοψήφισμα την τύχη της επένδυσης αυτής που θέτει το περιβάλλον σε κίνδυνο.
Οι αποκλεισμοί των οδικών αξόνων είχαν δηλώσει οι οργανωτές πως θα διαρκούσαν δύο ώρες, έως τις 16:00 τοπική ώρα (17:00 ώρα Ελλάδας) και θα επαναλαμβάνονται κάθε Σάββατο μέχρι να καταργηθούν οι προαναφερθέντες νόμοι. Στη πρωτεύουσα της Σερβίας, το Βελιγράδι, οι διαμαρτυρόμενοι κατάφεραν να κατακλύσουν έναν κεντρικό αυτοκινητόδρομο και μια γέφυρα. Επεισόδια σημειώθηκαν και στην πόλη Novi Sad, όπου μια ομάδα νεαρών αποφάσισε να εισέλθει ανάμεσα στους διαδηλωτές και άρχισε να τους αποκαλεί «προδότες» και «μισθοφόρους των ξένων».
Μάλιστα, εκατοντάδες διαδηλωτές που έλαβαν μέρος στη πορεία διαμαρτυρίας εισήλθαν στο κτίριο της δημόσιας τηλεόρασης RTS. Στο κτίριο εισέβαλαν χωρίς να ασκήσουν βία και με επικεφαλής της ομάδας των διαδηλωτών τους ηγέτες του συνασπισμού της αντιπολίτευσης Συμμαχία για την Σερβία (SzS) Dragan Djilas και Bosco Obradovic. Εκεί, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης ζήτησαν από τον αρχισυντάκτη των ειδήσεων να τους επιτραπεί να παρουσιάσουν τις θέσεις τους στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων. «Βρισκόμαστε εδώ όχι για να γκρεμίσουμε και να καταστρέψουμε κάτι αλλά για να επιστρέψουμε τη δημόσια τηλεόραση εκεί που ανήκει, στον λαό της Σερβίας. Εμείς δεν πρόκειται να αποχωρήσουμε αν δεν ικανοποιήσουν το αίτημά μας να εμφανιστούμε στο πρόγραμμα της RTS», δήλωσε ο Bosco Obradovic στους δημοσιογράφους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σερβία: Eπεισοδιακές διαδηλώσεις εναντίον της εξόρυξης λιθίου, Protagon.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οργή λαού στη Σερβία κατά της εξόρυξης λιθίου, Efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σερβία- Καταλήψεις δρόμων σε όλη τη χώρα-Μεγάλες διαδηλώσεις για το περιβάλλον, In.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σερβία: Διαδηλωτές εισέβαλαν στο κτίριο της δημόσιας τηλεόρασης, Έθνος, διαθέσιμο εδώ
