Της Μαρίας Ζωγοπούλου,
Δεν είναι λίγες οι φορές που προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε όλες τις συνθήκες γύρω μας με θετικό πρόσημο. Προσπαθούμε να διατηρούμε θετική στάση, να βλέπουμε πάντα την αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων για να καταφέρουμε να αντέξουμε όλες τις δυσάρεστες εμπειρίες που μας συμβαίνουν. Η θετική σκέψη είναι η κύρια συμβουλή, βρίσκεται πάνω από όλα, ακόμα και αν δεν μπορούμε να επικεντρωθούμε αποτελεσματικά σε αυτήν. Είναι πολύ βοηθητικό οι άνθρωποι που υπάρχουν στο κοντινό μας περιβάλλον να εστιάζουν στην όμορφη οπτική των καταστάσεων, να μας δίνουν δύναμη στις δύσκολες στιγμές μας και με την κατάλληλη στήριξη να αντέχουμε τις μέρες που όλα φαίνονται ακατόρθωτα. Όμως, ποια είναι η κατάλληλη στήριξη; Θα μπορούσε να είναι μόνο μία;
Φαίνεται ιδανικό να μας στηρίζουν πάντα τα αγαπημένα μας άτομα, αλλά είναι αρκετό; Θα μπορούσε να είναι πάντα αποτελεσματικό; Αν εμείς, περιμένουμε από τους άλλους να βρουν δύναμη για τις δικές μας δυσκολίες, τότε θα βασίζουμε την ευτυχία μας αλλού; Περισσότερο επίφοβο ακούγεται αυτό, για την ψυχολογία του κάθε ατόμου που δίνει τον έλεγχο των συναισθημάτων του σε κάποιον άλλο. Είναι σημαντικό ο κάθε άνθρωπος να αναλαμβάνει την ευθύνη για τον ίδιο, να αποκτά επίγνωση της κατάστασης που βιώνει και πρωτίστως να μπορεί να ανταπεξέλθει βασιζόμενος στις δικές του δυνάμεις. Όταν γίνει αντιληπτή η εσωτερική δύναμη, θα κατανοήσουμε ότι η δύναμή μας πηγάζει από εμάς τους ίδιους. Τι συμβαίνει, όμως, όταν νιώθουμε αδύναμοι; Όταν η καθημερινότητα δυσκολεύει και μας κυριεύει η λύπη;
Όταν είναι έντονο το συναίσθημα της λύπης, μπορεί να οδηγήσει το άτομο σε αρνητικές σκέψεις και να το αποθαρρύνει με τη δημιουργία της απαισιοδοξίας. Είναι πολύ πιθανό να απομακρύνει το άτομο από το κοινωνικό του περιβάλλον, να προκαλέσει μία παθητική στάση ή ακόμα και μία μοναχική συμπεριφορά. Σε καθημερινή βάση, όλοι λίγο-πολύ θα βιώσουν και τη λύπη και τη χαρά, άλλωστε είναι αναπόφευκτο. Μπορεί να στενοχωρηθούμε από τα πιο μικρά και να χαρούμε για τα πιο ασήμαντα. Γιατί, όμως, αποφεύγουμε το αίσθημα της λύπης; Έχει παρατηρηθεί, ότι πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τα δυσάρεστα συναισθήματα και προσπαθούν να τα αντικαταστήσουν κάνοντας άλλες σκέψεις. Για παράδειγμα, διάφορα στερεότυπα είναι ότι οι άνδρες δεν κλαίνε ή ότι οι γονείς αποθαρρύνουν τα παιδιά να κλάψουν και να βιώσουν αυτό το συναίσθημα, δημιουργώντας την ιδέα πως είναι λάθος να αισθανόμαστε δυσαρεστημένοι. Γιατί είναι λάθος; Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθουμε τόσο λύπη , όσο και χαρά. Ειδικότερα, όταν η λύπη συνυπάρχει με τη χαρά, τότε βιώνουμε τη λεγόμενη «χαρμολύπη».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, πολλοί υποστηρίζουν ότι το συναίσθημα της λύπης είναι ένας τρόπος ωρίμανσης καθώς το άτομο συνειδητοποιεί κάποιες καταστάσεις τόσο για τον εαυτό του, όσο και για το περιβάλλον γύρω του. Με αυτόν τον τρόπο, ένα ποσοστό των ανθρώπων μπορεί να δώσει θετικό πρόσημο στο αίσθημα της στενοχώριας και να υπάρξει πολύ βοηθητικός παράγοντας, παρά κατασταλτικός. Συγκεκριμένα, σε μικρές ηλικίες, οπού οι συναισθηματικές διακυμάνσεις είναι έντονες, θα αποτελέσει σημαντική συναισθηματική ενδυνάμωση τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς. Έτσι, μπορεί στην πορεία η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων να είναι μία κατάσταση που το άτομο θα ενεργοποιείται για να επέλθει αλλαγή στην ψυχική κατάσταση αλλά και στην επίλυση του προβλήματος, σε αντίθεση με την αδράνεια που προκαλείται με τις αρνητικές σκέψεις.
Τέλος, αξιοσημείωτο είναι ότι τα συναισθήματα βιώνονται και εκφράζονται διαφορετικά από άτομο σε άτομο, από άνδρες και γυναίκες. Δημιουργούνται από τις πεποιθήσεις που έχει κάθε άνθρωπος, από το πώς αντιλαμβάνεται κάθε ένας μία κατάσταση, από τις προσδοκίες και τους στόχους που θέτει. Αποτελούν σημαντικό παράγοντα γιατί βοηθούν το άτομο να κινητοποιηθεί, να πάρει αποφάσεις, να μπορεί να αναγνωρίζεε επικίνδυνες καταστάσεις και να καταλαβαίνει καλύτερα τους γύρω του αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό. Οπότε, μάλλον όχι, δεν υπάρχει το «πρέπει» να είμαστε πάντα ευτυχισμένοι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Δημητρακοπούλου, Ι. (2015), Θεωρίες παρακίνησης ανθρώπινου δυναμικού και εφαρμογή τους στο χώρο της υγείας (Master’s thesis, Πανεπιστήμιο Πειραιώς)
