Της Σοφίας Τσαπαδά,
Η δεκαετία του 1960 υπήρξε μία επαναστατική περίοδος, μία περίοδος απελευθέρωσης τόσο σε πολιτικό όσο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο, με επίκεντρο τους νέους ανθρώπους οι οποίοι ένωσαν τις φωνές και τις δυνάμεις τους και άλλαξαν την κοινωνία. Ριζοσπαστικά κινήματα έρχονται στο προσκήνιο και πάνε κόντρα τόσο στα δεδομένα της εποχής όσο και στην καθεστηκυία τάξη. Το Κίνημα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Φεμινιστικό, το Αντιπολεμικό, το Φοιτητικό-Μαθητικό ευαισθητοποίησαν τους ανθρώπους, έφεραν στην επιφάνεια την ανάγκη για αλλαγή και έθεσαν τα θεμέλια για έναν πιο δίκαιο τρόπο ζωής.
Ανάμεσα σε όλα τα κινήματα που έκαναν την εμφάνιση τους ήταν και αυτό των Χίπις. Τα «παιδιά των λουλουδιών» – που όσα χρόνια και αν περάσουν θα μνημονεύουμε με νοσταλγία – ήταν μία αντικουλτούρα που ξέσπασε στα μέσα του 1960 στις Η.Π.Α και διαδόθηκε με ταχύτατους ρυθμούς σε όλο τον κόσμο. Η ετυμολογία του όρου “hippies” προέρχεται από την αγγλική λέξη “hipster” και χρησιμοποιείται για να περιγράψει το άτομο που απορρίπτει την υπάρχουσα κουλτούρα, υποστηρίζοντας πιο ελεύθερες απόψεις. Αρχικά, έτσι όριζαν τα εκρηκτικά, επαναστατικά και αντικοινωνικά άτομα που είχαν μετακομίσει στο Greenwich Village της Νέας Υόρκης, ένα προάστιο του Haight-Ashbury που ανήκει στο Σαν Φρανσίσκο, αλλά και σε αντίστοιχες περιοχές. Οι δύο αγγλικές λέξεις οι οποίες θεωρούνται η ρίζα του “hippies” είναι οι “hip” και “hep” (πληροφορημένος). Έτσι, λοιπόν, αναφέρονται στον άνθρωπο εκείνο που «γνωρίζει», άλλωστε η εκτεταμένη γνώση και η ενημέρωση ήταν ένας από τους σκοπούς του κινήματος. Ποιος να φανταζόταν ότι οι χίπις, που στο ξεκίνημά τους ήταν ένα συνονθύλευμα ριζοσπαστικών, αποβλήτων καλλιτεχνών και παλιομοδίτικων μπίτνικ (γενιά λογοτεχνών που έδρασε στην Αμερική το 1950 και 1960), θα κατάφερναν μέσα σε ένα εξάμηνο να δημιουργήσουν μία έκρηξη σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.
Κόντρα στον ελιτίστικο τρόπο ζωής, στις κυβερνητικές πολιτικές και στον πόλεμο του Βιετνάμ γεννιούνται οι χίπις. Νέοι άνθρωποι που αποφασίζουν να βγάλουν τα ατσαλάκωτα συμβατικά ρούχα τους και να τα αντικαταστήσουν με πολύχρωμες μπλούζες, φαρδιά ξεβαμμένα τζιν, φυλαχτά, δαχτυλίδια και λουλούδια, με μακριά μαλλιά και μούσια, καταφέρνοντας έτσι να διαμορφώσουν ένα δικό τους, αντιπροσωπευτικό στυλ. Με όλη αυτή την ψυχεδελική κουλτούρα όπως είναι γνωστό, έχουν συνδεθεί και τα ναρκωτικά. Ιδιαίτερα το LSD, οι χίπηδες το αγκάλιασαν σαν ένα θεϊκό μυστήριο το οποίο τους επέτρεπε να διευρύνουν το μυαλό τους, να «εξερευνήσουν» καινούρια πράγματα και να νιώσουν ελεύθεροι, χορεύοντας στους ρυθμούς των συγκροτημάτων. Ομοίως χρησιμοποιήθηκαν η μαριχουάνα και τα «μαγικά» μανιτάρια. Βέβαια, πολλές είναι οι έρευνες που έχουν καταλήξει στο ότι η CIA και οι κυβερνήσεις προωθούσαν τα παραισθησιογόνα ναρκωτικά στους χίπις, επειδή θεωρούσαν πως ήταν ένα επικίνδυνο κίνημα για τη νεολαία.
Δεν ήταν λίγοι, αυτοί που στην αναζήτηση μίας ιδανικής κοινωνίας επέλεξαν να εγκαταλείψουν τα αστικά κέντρα και να μεταφερθούν στις αγροτικές περιοχές για να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φύση. Δημιούργησαν, λοιπόν, τα κοινόβια, εναλλακτικές κοινότητες κατά του υλισμού και της βιομηχανίας, μακριά από τη διαφθορά της αμερικανικής ζούγκλας, τους θορύβους της πόλης και των εργοστασίων. Δούλευαν όλοι, ολόκληρη την ημέρα και μοιραζόντουσαν τα πάντα – ακόμα και τους ερωτικούς συντρόφους. Υπήρχαν κοινότητες που ασχολούνταν με τις αγροτικές καλλιέργειες, τις τέχνες και άλλες που είχαν καθαρά θρησκευτικό ενδιαφέρον. Η κάθε μία λειτουργούσε με τους δικούς της τρόπους και κανόνες, απαλλαγμένη όμως από καλούπια ή δογματισμούς. Κοινά στοιχεία όλων ήταν η αγάπη για την ελευθερία, τη φύση, τον συνάνθρωπο και τον έρωτα.
Οι χίπις είχαν επαφή με κουλτούρες και πολιτισμούς της Ανατολής και κυρίως της Ινδίας. Επηρεάστηκαν από τη φιλοσοφία του Ινδουισμού που υποστηρίζει πως ο σκοπός της ζωής πρέπει να είναι η φώτιση και η τελείωση. Με ένα σακίδιο στους ώμους τους ταξίδευαν, προσπαθώντας να βρουν την προσωπική τους νιρβάνα. Δεν αργούν, λοιπόν, να ανακαλύψουν και το Hippie trail (από τη δεκαετία του 1950 άνθρωποι ακολουθούσαν το «χίπικο μονοπάτι»). Μεγάλες ομάδες παιδιών ξεκινούν με αυτοκίνητα, autostop, λεωφορεία ακόμη και περπατώντας για πολλά χιλιόμετρα από διάφορα μέρη της Ευρώπης, με προορισμό το Κατμαντού. Πέρα όμως από γαλήνη αναζητούσαν και μουσική. Έτσι πολλά είναι τα Φεστιβάλ-σταθμοί που αξίζει να αναφερθούν:
- Στις 14 Ιανουαρίου του 1967, ο Michael Bowen δημιουργεί το Human Be-In στο Golden Gate Park του Σαν Φρανσίσκο. Μέσω αυτού γνωστοποιήθηκε το κίνημα των χίπις.
- Το Monterey Pop Festival, μια τριήμερη συναυλιακή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε από τις 16 έως τις 18 Ιουνίου 1967 στο Monterey της Καλιφόρνια, σύστησε στο ευρύ κοινό τη ροκ μουσική και έτσι σημάνθηκε η αρχή του “Καλοκαιριού της Αγάπης”.
- Το Summer of Love, προοίμια του ήταν τα δύο παραπάνω. Έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 1967 στο Haight-Ashbury.
- Το Woodstock (Woodstock Music & Art Fair), το γνωστότερο ίσως. Πραγματοποιήθηκε σε ένα αγρόκτημα στο Μπέθελ (70 χλμ. νοτιοδυτικά του Woodstock) της πολιτείας της Νέας Υόρκης από το απόγευμα της Παρασκευής 15 Αυγούστου έως τις πρωινές ώρες της 18ης Αυγούστου του 1969. Σπουδαίοι καλλιτέχνες βρέθηκαν εκεί όπως: Santana, Jimi Hendrix, Janis Joplin, Joe Cocker κ.λπ.. Παρόλα αυτά, αισθητή ήταν η απουσία των Beatles, Rolling Stones, Doors, Led Zeppelin και Bob Dylan, που αν και είχαν προσκληθεί, για διάφορους λόγους δεν κατάφεραν να παρευρεθούν.
Το κίνημα αυτό διαδήλωνε υπέρ της ειρήνης και της ελευθερίας και κατά του πολέμου. Σε αυτό που ήταν κάθετο ήταν η πολιτική και εναντιωνόταν σε κάθε μορφή της. Υπήρχαν όμως και άτομα πολιτικοποιημένα, που ήθελαν να έχουν λόγο και να ακουστούν οι φωνές τους. Επιπλέον, αναζητούσαν τρόπους ένταξης των χίπηδων στο φιλειρηνικό κίνημα. Έτσι προκύπτει το Διεθνές Κόμμα Νεολαίας, “Yippies” εν συντομία, με έτος ίδρυσης 31 Δεκεμβρίου 1967. Μέσω της θεατρινίστικης πλευράς του ήθελε να διδάξει στον κόσμο ότι η υπευθυνότητα μπορεί να είναι διασκεδαστική. Το 1968, κατά τη διάρκεια του Δημοκρατικού Εθνικού Συνεδρίου, παρελαύνουν με τον “Pigasus”, ένα χοίρο που αντιπροσώπευε τον υποψήφιο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεδομένου ότι ήταν γνωστοί για το θέατρο του δρόμου και τις πολιτικά θεματικές φάρσες, είτε αγνοήθηκαν είτε καταγγέλθηκαν από πολλούς. Κάποτε αναφερόταν ως «Μαρξιστές Γκρούτσο».
Καθώς η δεκαετία του 1970 έφτανε στο τέλος της, το κίνημα των χίπηδων άρχισε να ξεθωριάζει. Οι κοινότητες διαλύθηκαν και πολλοί από τους υπερασπιστές θεώρησαν πως όλα αυτά ήταν μία νεανική τρέλα και αποσύρθηκαν. Παρόλα αυτά όμως, η επίδραση των χίπις στον κόσμο ήταν και είναι καταλυτική. Τα παιδιά αυτά επέλεξαν μία ζωή μακριά από κάθε είδους συμβατικότητα και καταπίεση, με ελευθερία στην έκφραση και πειραματισμό στην τέχνη, στον έρωτα, στα ναρκωτικά. Απαλλαγμένοι από πουριτανισμούς, μάχονταν για έναν κόσμο καλύτερο. Τα παιδιά αυτά που επέλεγαν να μοιράζουν λουλούδια στους περαστικούς κατά τη διάρκεια αντιπολεμικών διαδηλώσεων, πήραν τη ζωή στα χέρια τους. Δεν δείλιασαν να έρθουν σε ρήξη με τις αναχρονιστικές αντιλήψεις της κοινωνίας και το κατεστημένο.
Με φόντο το σύμβολο της ειρήνης, χρώματα και τραγούδια χάραξαν τη ζωή που ήθελαν χωρίς φόβο. Μήπως, τελικά. αυτοί ήταν κάποιοι από τους λόγους που θεωρήθηκαν επικίνδυνοι; Όπως και να έχει οι χίπις έχουν χαραχτεί στο μυαλό μας ως ευτυχισμένοι άνθρωποι που ζούσαν μία μποέμικη ζωή. Μπορεί να μην έφεραν όσες αλλαγές ήθελαν στον κόσμο, κατάφεραν όμως κάτι πολύ σπουδαίο: Να επηρεάσουν την κοινωνία και τον πολιτισμό σε πολλούς τομείς, από τη μόδα και τον κινηματογράφο, μέχρι τη μουσική, τα Φεστιβάλ, το υγιεινό φαγητό και τις σεξουαλικές αντιλήψεις. Έτσι μένουν ανεξίτηλοι στη μνήμη μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Χίπις, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Hippies: Το κίνημα που άλλαξε τον σύγχρονο τρόπο σκέψης!, mentality10.com, διαθέσιμο εδώ
- Η αντικουλτούρα των χίππις, theatrecomments.weebly.com, διαθέσιμο εδώ
- Youth International Party, en.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- ΧΙΠΙΣ – Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥΣ, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
