Της Μαριτίνας Γκίνη,
Οι περισσότεροι νέοι, τελειώνοντας με τη φοίτησή μας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, προβληματιζόμαστε για την επαγγελματική μας αποκατάσταση. Η επιθυμία μας να χαράξουμε τη δική μας σταδιοδρομία και η θέλησή μας για δουλειά αποτελούν τα πιο ισχυρά κίνητρα. Ωστόσο, αν ένας νέος θέλει να ιδρύσει τη δική του επιχείρηση μπαίνει σε έναν αγώνα δρόμου μετ’ εμποδίων, με αποτέλεσμα να χάνει κάθε όρεξη για το νέο του ξεκίνημα. Η χαρά της δημιουργικότητας παραγκωνίζεται από μία πληθώρα κωλυμάτων που πλαισιώνουν την επιχειρηματική κουλτούρα της χώρας.
Καταρχάς, είναι αισθητή η απουσία επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Η ελληνική οικογένεια, τα μέσα ενημέρωσης, οι πολιτικοί ηγέτες αλλά και οι κοινωνικοί παράγοντες δεν έχουν θέσει μέχρι σήμερα ως προτεραιότητα τη δημιουργία φιλικών συνθηκών προς την επιχειρηματικότητα. Αντιθέτως, η οικογένεια, η οποία αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της ελληνικής κοινωνίας και επηρεάζει αισθητά τα μέλη της στις αποφάσεις τους, δεν υποστηρίζει τυχόν επιχειρηματικά σχέδια των παιδιών. Όσον αφορά τον επαγγελματικό προσανατολισμό των παιδιών, τις περισσότερες φορές οι γονείς τα ωθούν να ακολουθήσουν ανώτερες σπουδές, ώστε να βρουν προστατευμένες και μόνιμες θέσεις εργασίας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Η ανάληψη ενός επιχειρηματικού ρίσκου ή η προώθηση της αυτό-απασχόλησης δεν αποτελούν στοιχεία στην ανατροφή των παιδιών.
Αντίστοιχο ρόλο διαδραματίζει και το ελληνικό σχολείο. Η Πρωτοβάθμια και η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση δεν ευνοούν την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων. Άλλωστε, δεν έγινε ποτέ η προσπάθεια σχεδιασμού στρατηγικής επιχειρηματικής εκπαίδευσης. Κατά καιρούς πραγματοποιήθηκαν κάποιες αποσπασματικές δράσεις, οι οποίες ακολούθησαν τις κατευθυντήριες αρχές ευρωπαϊκών στρατηγικών στόχων, χωρίς να αποτελέσουν μέρος συστηματικής προσέγγισης. Στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση η επιχειρηματική μόρφωση παραμένει αδύναμη και αποσπασματική. Η σύνδεση της επιχειρηματικής σταδιοδρομίας και της εκπαίδευσης απουσιάζει, και αυτό τεκμηριώνεται από την έλλειψη ειδικών γνώσεων για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, οι περισσότεροι απόφοιτοι δεν είναι προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο να χαράξουν τη δική τους επιχειρηματική δραστηριότητα.
Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας είναι ο φόβος ενδεχόμενης επιχειρηματικής αποτυχίας. Η επίδρασή του είναι όλο και πιο έντονη στους νέους επιχειρηματίες, καθώς η οικονομική κρίση και η αβεβαιότητα σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστού και τους παράλογους κοινωνικούς σχηματισμούς κατακλύζουν με αρνητικότητα τους νέους. Η πιθανή επιχειρηματική αποτυχία αντιμετωπίζεται από τους νέους ως στίγμα για την προσωπικότητά τους. Ωστόσο, όσοι ξεπερνούν τα παραπάνω εμπόδια έρχονται αντιμέτωποι με τη δυσλειτουργικότητα του κράτους. Η γραφειοκρατία, που είναι παράλογη, πολύπλοκη, αποτελεί έναν βραχνά για τις νέες επιχειρήσεις. Τις περισσότερες φορές οι νόμοι και οι κανονισμοί αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς, με αποτέλεσμα οι νέοι κανονισμοί να έρχονται σε πλήρη αντίφαση με τους παλαιότερους και να δημιουργείται πλήρη σύγχυση στους επιχειρηματίες.
Στα παραπάνω εμπόδια έρχεται να προστεθεί και η χαμηλή κοινωνική αποδοχή της επιχειρηματικότητας, καθώς δεν φαίνεται να αναγνωρίζεται από την ελληνική κοινωνία η δημιουργική διάσταση του επιχειρείν, το γεγονός δηλαδή ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα δεν είναι πρωτίστως δραστηριότητα αναδιανομής, αλλά δημιουργίας πλούτου. Αναγνωρίζεται στον επιχειρηματία, αποκλειστικά, η απόκτηση χρημάτων και όχι η προσπάθειά του να ενισχύσει το επιχειρηματικό δυναμικό της χώρας.
Όλες αυτές οι δυσκολίες συνθέτουν ένα σκηνικό γεμάτο αρνητικότητα και απωθούν τους νέους από το να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση και κατά συνέπεια να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Είναι απαραίτητο και επιτακτική ανάγκη να γίνουν ορισμένες δραστικές και ουσιώδεις αλλαγές ώστε να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα στους νέους και να αποκτήσει μία διαφορετική οπτική ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Οι ιδέες των νέων σε συνδυασμό με ένα υποστηρικτικό πλαίσιο από το κράτος για τις καινοτόμες ιδέες μπορούν να δώσουν νέα πνοή στο επιχειρείν της χώρας.
