Της Ιωάννας Σάντα,
Για δεύτερη συνεχόμενη τετραετία ο Jerome Powell θα ηγείται της Κεντρικής Τράπεζας (FED), ενώ η Lael Brainard, η οποία αποτελούσε φαβορί για τη θέση του επικεφαλής, προτάθηκε τελικά για τη θέση της Αντιπροέδρου, γεγονός που γέννησε δυσαρέσκεια εντός του Δημοκρατικού Κόμματος, πιο συγκεκριμένα στη λεγόμενη «αριστερή» πτέρυγά του.
Ποιος είναι, όμως, ο Jerome Powell που παρέμεινε σε αυτήν τη σημαντική θέση, σε μία κρίσιμη περίοδο για την αμερικανική οικονομία, όπου ο πληθωρισμός έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από το 1990; Ο επικεφαλής της FED έχει σπουδάσει προς έκπληξη όλων μας όχι Οικονομικά, αλλά Πολιτικές Επιστήμες και Νομική. Πριν πάρει τα ηνία της FED, ο Powell είχε υπηρετήσει ως Υφυπουργός Οικονομικών κατά την προεδρεία του George H. W. Bush, ενώ είχε εργαστεί ως δικηγόρος και ως επενδυτικός τραπεζίτης στη Νέα Υόρκη. Αν και ο Powell ορίστηκε επικεφαλής της FED επί της προεδρίας του Donald Trump, την πόρτα για την καριέρα του στην Κεντρική Τράπεζα είχε ανοίξει ο Barak Obama ήδη από το 2012, όταν τον διόρισε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της FED, προκειμένου να αντικαταστήσει ένα άλλο μέλος της που είχε παραιτηθεί πριν τη λήξη της θητείας του.
Η επιλογή του Powell από τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. δεν αποτελεί έκπληξη, αν αναλογιστεί κανείς την εμπειρία που ήδη κατείχε πριν από την FED και από άλλες μεγάλες επενδυτικές εταιρείες, όπως την Carlyle Group, ενώ παράλληλα έδειξε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του αξιοσημείωτα προσόντα που τον έκαναν ιδιαίτερα δημοφιλή αφενός στις αγορές και αφετέρου στο μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος. Η απόφαση αυτή, όπως σχολιάζει το CNN, δείχνει πως ο Biden έχει μάθει κάτι πολύ σημαντικό από τον Barack Obama: ότι σε δύσκολους καιρούς, είναι πιο σημαντική η «συνέχεια» σε κρίσιμα πόστα από τις κομματικές επιλογές. Γι’ αυτό, όπως ο Barack Obama στήριξε αμέσως μετά τη Μεγάλη Ύφεση το 2008 τον Ben Bernanke, παρά το γεγονός ότι αποτελούσε επιλογή του Bush, έτσι και ο Biden επέλεξε να κρατήσει σε μία καίρια θέση τον άνθρωπο που κλήθηκε να χαράξει τη νομισματική πολιτική σε μία πρωτοφανή τόσο υγειονομική όσο και οικονομική κρίση, παρόλο που προέρχεται από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Όσον αφορά τις κινήσεις του κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φαίνεται να είναι αποδεκτές και από τις δύο πολιτικές πλευρές, με κάποιες εξαιρέσεις, κυρίως από ορισμένους προοδευτικούς, οι οποίοι ζητούσαν την απομάκρυνσή του από την Κεντρική Τράπεζα. Πιο συγκεκριμένα, η Δημοκρατική Elizabeth Warren ανακοίνωσε ότι θα καταψηφίσει τον διορισμό του Powell, ενώ τον χαρακτήρισε «επικίνδυνο άνθρωπο» και τον επέκρινε για την ανεπαρκή πολιτική του στο θέμα της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, οι ίδιοι επικριτές υποστηρίζουν ότι η επιλογή και εν γένει η πολιτική του Powell υπονομεύει τον μακροπρόθεσμο στόχο του Δημοκρατικού Κόμματος, που δεν είναι άλλος από τον περιορισμό των ανεξέλεγκτων κινήσεων της Wall Street, η οποία οδήγησε στη χρηματοπιστωτική κρίση το 2008.
Παρά τις επικρίσεις που έχει δεχτεί ο Jerome Powell, ήδη από την πρώτη τετραετία έδειξε αξιοσημείωτα προσόντα που τον έκαναν ιδιαίτερα δημοφιλή στις αγορές. Ένα από αυτά ήταν η υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της FED από πολιτικές παρεμβάσεις, αυξάνοντας τα επιτόκια, κίνηση που εξόργισε τον τέως Πρόεδρο Donald Trump, φτάνοντας σε σημείο να τον χαρακτηρίζει μέσω Twitter ως «εχθρό της χώρας». Μάλιστα, είχε προσπαθήσει να τον απομακρύνει από τη θέση που ο ίδιος τον τοποθέτησε.
Όμως, αυτό που ώθησε τον Biden να τον επιλέξει πάλι για τη θέση του επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας ήταν η αποτελεσματικότητα που επέδειξε στην αντιμετώπιση της οικονομίας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, καθώς και η ικανότητα που διαθέτει στο να εκφράζει την πολιτική του με τέτοιο τρόπο, ώστε να γεννά σιγουριά στις αγορές. Μπορεί ο Powell να είχε συνεχίσει την πολιτική των μικρών αυξήσεων των επιτοκίων της προκατόχου του —και σημερινής Υπουργού Οικονομικών Janet Yellen—, αλλά τη σταμάτησε στα μέσα του 2019, δηλαδή αρκετά πριν ξεσπάσει ο κορωνοϊός. Νωρίτερα, είχε σταματήσει και την πολιτική μείωσης του ενεργητικού της Κεντρικής Τράπεζας, όταν υπήρξαν σημαντικές αναταράξεις στη Wall Street. Επιπλέον, στο δεύτερο εξάμηνο του 2019, η FED μείωσε το βασικό επιτόκιό της κατά μία ποσοστιαία μονάδα —στο 1,5% από 2,5%— και τον Απρίλιο του 2020, αφού είχε ξεσπάσει η πανδημία, το μηδένισε.
Ακόμα, ο Powell εισήγαγε ένα τεράστιο πρόγραμμα αγοράς κρατικών και τιτλοποιημένων ομολόγων (με ενέχυρο στεγαστικά δάνεια) ύψους 120 δις δολάρια τον μήνα. Συνδυαστικά, η κίνηση αυτή, μαζί με τα μαζικά πακέτα στήριξης της αμερικανικής κυβέρνησης, τα οποία αριθμούν αρκετά τρισεκατομμύρια δολάρια, κράτησαν την αμερικανική οικονομία όρθια το 2020, ενώ παράλληλα έδωσαν ώθηση για την ταχεία ανάκαμψή της φέτος, με τον ρυθμό ανάπτυξης να εκτιμάται ότι θα κινηθεί από 6% με 7%.
Ωστόσο, ακόμα μία κριτική που έχει δεχτεί η πολιτική του είναι ότι έκανε τους πλούσιους πλουσιότερους, αφού αυξήθηκαν περισσότερο οι αξίες της περιουσίας τους, ανοίγοντας κι άλλο τη ψαλίδα των εισοδηματικών ανισοτήτων. Κάποιοι άλλοι επέκριναν τον Powell ότι δεν έλαβε μέτρα για να ρυθμίσει τις αγορές. Εν κατακλείδι, όλες αυτές οι κριτικές δεν επηρέασαν τη μεγάλη εικόνα, ότι δηλαδή η οικονομία ξέφυγε από τον κίνδυνο μίας παρατεταμένης ύφεσης κατά τη διάρκεια της θητείας του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι σημαίνει η παραμονή Πάουελ στη FED για τις αγορές, Naftemporiki, Διαθέσιμο εδώ.
- Τζερόμ Πάουελ: Στοίχημα η μείωση του πληθωρισμού στη δεύτερη θητεία του ως πρόεδρος της Fed, Capital, Διαθέσιμο εδώ.
- Biden sidesteps Fed fight, disappointing progressive allies, The Hill, Διαθέσιμο εδώ.
