Της Κυριακής Μαλλιαρίδου,
Κάνοντας μία σύντομη αναδρομή στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε πως παλαιότερα αυτοί που είχαν άποψη για διάφορα θέματα είτε αυτά ήταν οικογενειακά είτε κοινωνικά είτε πολιτικά είτε οικονομικά ήταν μόνο οι άνδρες. Με το πέρασμα των χρόνων και τη σταδιακή ισότητα των δύο φύλων, ξεκίνησε μία περίοδος «ελευθερίας» και για τις γυναίκες, που μέχρι τότε αποτελούσαν το άβουλο ον που ενστερνίζεται τα πιστεύω του συζύγου, του πατέρα, του γιου και γενικότερα οποιασδήποτε ανδρικής φιγούρας είχε στο σπιτικό της. Φτάνοντας στο σήμερα, διαπιστώνεται μία νέα μορφή ετεροκαθορισμού, η οποία τώρα αφορά και τα δύο φύλα, χωρίς καμία διάκριση. Και το όνομα αυτής; Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και Ενημέρωσης.
Σήμερα, οι άνθρωποι ζουν, σκέφτονται κι αλληλεπιδρούν ταυτόχρονα στις διαδικτυακές πλατφόρμες, σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύονται να διακρίνουν την είδηση από τη γνώση, την αλήθεια από το ψέμα, το ουτοπικό από το πραγματικό. Όλες οι πτυχές της πραγματικής ζωής αντικατοπτρίζονται στα social media. Ο καθένας από μας εξωτερικεύει τα πιστεύω του από μία γωνιά του καναπέ του δίχως να δυσκολευτεί ιδιαίτερα, πατώντας απλά ένα share. Ωστόσο, αυτή η κοινοποίηση περιλαμβάνει πράγματι δικές μας σκέψεις και συναισθήματα ή είναι μία αντιγραφή- επικόλληση από κάτι που διαβάσαμε και αποφασίσαμε να το παρουσιάσουμε ως δικό μας, δίχως να το φιλτράρουμε και να το αξιολογήσουμε; Πώς γίνεται να αναφερόμαστε σε μία εποχή προόδου, όταν λειτουργούμε σαν τηλεκατευθυνόμενα παιχνίδια;
Και αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα! Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να διαχωρίσουμε τον «ιδανικό», διαδικτυακό εαυτό μας από τον πραγματικό; Δυστυχώς, ζούμε με την ψευδαίσθηση ότι είμαστε οι πιο κοινωνικοί άνθρωποι έχοντας πολλούς followers, όμως στην πραγματικότητα το να βρισκόμαστε πίσω από την οθόνη μας καθιστά απομονωμένους. Όταν εκλείπει η δια ζώσης επαφή, όταν δεν αναπτύσσεται ο διάλογος με διαφωνίες, συμφωνίες και αιτιολόγηση με επιχειρήματα, τότε αυτό που παρουσιάζουμε είναι ένα εικονικό περιτύλιγμα του εαυτού μας.
Αυτό, φυσικά, οφείλεται στην έλλειψη κριτικής σκέψης, στον εφησυχασμό πως όλα μάς τα παρέχει το διαδίκτυο οπότε δεν είναι απαραίτητη η αναζήτηση, στην εσωτερική ανάγκη να ανήκουμε σε μία ομάδα και να έχουμε φίλους με αποτέλεσμα να συμφωνούμε με οτιδήποτε αναρτούν χωρίς να το εξετάζουμε στο αν μας εκφράζει, αν συμβαδίζει με τη δική μας προσωπικότητα κι έτσι γινόμαστε παθητικοί αποδέκτες. Επίσης, τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία έχουν ιδιαίτερη πειθώ έχουν την ικανότητα να στρέφουν την κοινή γνώμη προς τον στόχο που επιθυμούν, με αποτέλεσμα οι τηλεθεατές να βομβαρδίζονται με ειδήσεις που αδυνατούν να ελέγξουν την εγκυρότητά τους κι έτσι να τις οικειοποιούνται και να τις αναπαραγάγουν.
Κλείνοντας, θα ήθελα να παραθέσω τη γνωστή φράση: «Η γνώση είναι δύναμη» και δεν αναφέρομαι στις σχολικές γνώσεις, αλλά στο ότι αποτελεί δύναμη για τον καθένα μας το να αναζητούμε και να αξιολογούμε ό,τι μας παρέχεται ως γεγονός. Ας μην ξεχνάμε τον σημαντικό ρόλο της οικογένειας και του σχολείου. Είναι οι πρώτοι φορείς με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή και οφείλουν να μας μυήσουν στο να σκεφτόμαστε και να κρίνουμε. Φυσικά, η διαμόρφωση κρίσης είναι και ατομική διεργασία του καθενός και εξαρτάται από το πόσο θέλει το άτομο να βελτιώνεται. Σας εφιστώ την προσοχή στη δική μου, λοιπόν, άποψη πως: «Είναι δύναμη να παραθέτουμε δικές μας απόψεις!»
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πώς τα social media επηρεάζουν την ψυχολογία του χρήστη;, developgreece.com, διαθέσιμο εδώ
- Η εξάρτηση από τα social media και οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
