Της Ευγενίας Σαχινιάν,
Ο Ηρακλής αποτελεί μια από τις πιο φημισμένες προσωπικότητες της αρχαίας μυθολογίας τόσο για τα κατορθώματά του όσο και για τη γενικότερη συμβολή του στην εξέλιξη της αρχαίας Ελλάδας. Τους άθλους του Ηρακλή είναι αναμφισβήτητο ότι τους γνωρίζει σχεδόν όλος ο πλανήτης, από το Λιοντάρι της Νεμέας ως τον Κέρβερο του Άδη, γεγονός που προσδίδει στο πρόσωπό του ακόμη μεγαλύτερη καταξίωση και αναγνώριση των ικανοτήτων του. Φυσικά, μια τέτοια φυσιογνωμία έχει σίγουρα πάρει τα χαρίσματα που χρειάζονται σε μια ημίθεη παρουσία από παιδική ηλικία. Το θέμα, λοιπόν, είναι, πώς, πού, πότε γεννήθηκε ο Ηρακλής και ποια η πορεία που ακολούθησε ως τον πρώτο του άθλο;
Γεννήθηκε στη Θήβα, με πατέρα τον μεγαλοδύναμο Δία και μητέρα την Αλκμήνη, θυγατέρα της Αναξώς και του Ηλεκτρύονα και εγγονή του πασίγνωστου πολεμιστή Περσέα. O μύθος αναφέρει πως η Ήρα μισούσε την Αλκμήνη, την ερωμένη του Δία, αλλά και τον ίδιο τον Ηρακλή. Μια μέρα ο βασιλιάς του δωδεκάθεου τον έβαλε κοντά στη γυναίκα του, ώστε να πιεί λίγο γάλα από το στήθος της, όμως εκείνη το κατάλαβε και αποτραβήχτηκε. Λόγω της αντιπάθειας που έτρεφε η Ήρα και με αφορμή το συμβάν αυτό, έστειλε ένα βράδυ, όταν ο Ηρακλής ήταν οκτώ μηνών, δύο φίδια στην κούνια εκείνου και του αδελφού του, Ιφικλή. Διψασμένα για το αίμα των βρεφών, με μαύρο δηλητήριο να στάζει από το στόμα τους, κινούνταν προς τις κούνιες τους. Ο Ιφικλής τρομαγμένος ξέσπασε σε κλάματα, ενώ ο αδελφός του άρπαξε τα φίδια με τα χέρια του και τα έπνιξε. Όλα αυτά βέβαια χάρη στο γεγονός πως ο Δίας, όταν συνειδητοποίησε την αποτρόπαιη πράξη της συζύγου του, έλουσε με φως το δωμάτιο για να ξυπνήσει τα βρέφη. Τότε ήταν και η περίοδος που ανακαλύφθηκε πως ο Ηρακλής έχει θεϊκά χαρίσματα. Η Αλκμήνη συγκεκριμένα, μετά το δυσάρεστο συμβάν, έτρεξε στον μάντη Τειρεσία να τον συμβουλευτεί και εκείνος της αποκρίθηκε πως ο γιος της θα γίνει ανίκητος.
Στη μετέπειτα ζωή του και μεγαλώνοντας, την εκπαίδευση και την ανατροφή του Ηρακλή ανέλαβαν διάφορες προσωπικότητες της αρχαιότητας. Ο θετός του πατέρας ανέλαβε να του μάθει την τέχνη του ηνιόχου, ο Λίνος του έμαθε μουσική, ο Κάστορας τον εκπαίδευσε στην ξιφασκία, ο Αρπάλυκος τον δίδαξε την πάλη και ο Εύρυτος τοξοβολία. Ένας μύθος που σώθηκε από τον Ξενοφώντα διδάσκει πως ο Ηρακλής μια μέρα συνάντησε δύο όμορφες κορασίδες, την Κακία και την Αρετή. Στο σταυροδρόμι στο οποίο συναντήθηκαν, η μια από τις κοπέλες, η Κακία, του έδειξε έναν δρόμο εύκολο πάνω στον οποίο δε θα αντιμετώπιζε δυσκολίες, όμως οι πράξεις του θα ήταν φρικτές και οι άνθρωποι θα τον καταδίκαζαν. Η άλλη κοπέλα, η Αρετή, του παρουσίασε έναν δρόμο δύσβατο, κοπιαστικό, με πολλά εμπόδια και δυσκολίες, για τον οποίο θα έπρεπε να παλέψει πολύ, ώστε να φτάσει στο τέλος, αλλά θα είχε ως ανταμοιβή την καταξίωση και την αναγνώριση από το ανθρώπινο είδος. Ο Ηρακλής, φυσικά, επέλεξε το δρόμο που του πρόσφερε η Αρετή, δηλαδή τον αγώνα και την προσπάθεια για ό,τι κάνει στη ζωή του.
Καθώς περνούσαν τα χρόνια και έχοντας γίνει έφηβος, ο Ηρακλής συμμετείχε σε πολλούς αγώνες και πολέμους. Μάλιστα, προκάλεσε και έναν πόλεμο στη Θήβα εναντίον του Ορχομενού. Έχοντας βγει νικητής, ο Ηρακλής για αντάλλαγμα πήρε μαζί του τη Μεγάρα, την κόρη του βασιλιά της Θήβας, Κρέοντα, την οποία στη συνέχεια παντρεύτηκε. Έγινε και ο ίδιος βασιλιάς και έκανε μαζί της τρία παιδιά, τον Θηρίμαχο, τον Κρεοντιάδη και τον Δεικόοντα. Ήταν όλα τους αγόρια (αν και διάφοροι μύθοι αναφέρουν πως τα παιδιά τους μπορεί να ήταν περισσότερα).
Τα παιδιά αυτά είχαν τραγική μοίρα. Ενόσω ο Ηρακλής απουσίαζε, ο σφετεριστής Λύκος είχε έρθει με στόχο να ανατρέψει τον Κρέοντα και να τον σκοτώσει. Επόμενος σκοπός του ήταν να δολοφονήσει τα παιδιά του Ηρακλή και τη γυναίκα του, τη Μεγάρα. Εκείνος, όμως, επέστρεψε, τον σκότωσε και αργότερα πήγε να θυσιάσει στον Δία. Επενέβη πάραυτα για άλλη μια φορά το μίσος της Ήρας στο πρόσωπο του Ηρακλή, η οποία τον τρέλανε και τον έπεισε πως τα παιδιά του ήταν παιδιά του Ευρυσθέα, με αποτέλεσμα ο ίδιος να τα σκοτώσει με βέλη. Αργότερα την ίδια τύχη είχε και η Μεγάρα. Τότε η Αθηνά, βλέποντας πως είχε γίνει ανεξέλεγκτος και δρούσε αυθαίρετα, τον χτύπησε δυνατά με μια πέτρα στο στήθος και τον βύθισε σε ύπνο.
Συνήλθε μετά από καιρό και, αφού συνειδητοποίησε το κακό που είχε προξενήσει στην οικογένειά του, έτρεξε στο μαντείο των Δελφών να ρωτήσει τι έπρεπε να κάνει για να συγχωρεθεί από τις αμαρτίες του. Η Πυθία του ανέθεσε να γυρίσει στις Μυκήνες και να υπηρετήσει εκεί τον ξάδελφό του, Ευρυσθέα, βασιλιά της Τίρυνθας. Εκεί θα του ανέθεταν και τους δώδεκα άθλους που είχε υποχρέωση να φέρει εις πέρας για να εξιλεωθεί απέναντι στη γυναίκα και τα παιδιά του. Οι άθλοι αυτοί, βέβαια, ήταν ακατόρθωτοι και ανατέθηκαν από τον Ευρυσθέα εξαιτίας του φόβου του ότι ο Ηρακλής θα του έπαιρνε την εξουσία. Έτσι, ως πρώτο άθλο ο Ηρακλής θα έπρεπε να σκοτώσει το Λιοντάρι της Νεμέας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Κακριδής, Ι. Θ. (1986), Ελληνική Μυθολογία: Οι Ήρωες, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, .
- Προβατάκη, Θωμά Μ.. (2002), Η μυθολογία των Ελλήνων, Αθήνα: Εκδ. Ρέκου.
- «Η γέννηση του Ηρακλή». Από την ιστοσελίδα Δασκαλέματα. Διαθέσιμο εδώ.
