Tης Σπυριδούλας Βλάχα,
Ο Γούντι Άλεν είναι Αμερικάνος ηθοποιός, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, κωμικός, συγγραφέας και μουσικός. Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του κινηματογράφου και είναι γνωστός για τη συνήθειά του να μην παρευρίσκεται ποτέ στις τελετές απονομής βραβείων Όσκαρ, όταν κάποια ταινία του είναι υποψήφια.
Ο Άλεν Στιούαρτ Κόνιγκσμπεργκ, ή ο γνωστός σε εμάς Γούντι Άλεν, γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1935 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Προέρχεται από εβραϊκή οικογένεια και από μικρή ηλικία ήταν ιδιαίτερα κοντά με την μικρότερη αδελφή του, Λέτι, η οποία έχει συνεργαστεί μαζί του πολλές φορές ως παραγωγός των ταινιών του. Ως νεαρό αγόρι, είχε ιδιαίτερο πάθος για τα αθλήματα, τις ταινίες, το κλαρινέτο και τα ταχυδακτυλουργικά κόλπα. Μάλιστα, τα δύο τελευταία χόμπι του τα συνεχίζει έως σήμερα.
Μόλις σε ηλικία 15 ετών, ο Γούντι Άλεν έγραφε ανέκδοτα για μια τοπική εφημερίδα και λίγο αργότερα άρχισε να γράφει ανέκδοτα για κωμικούς. Όταν τελείωσε το σχολείο, γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και ύστερα στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο της Νέας Υόρκης για να σπουδάσει κινηματογράφο, αλλά δεν τελείωσε κανένα από τα δύο λόγω των χαμηλών βαθμών του. Απολάμβανε να γράφει κωμικούς μονολόγους και το 1956 εργάστηκε για πρώτη φορά στην τηλεόραση. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1960, άρχισε να εργάζεται ως stand-up κωμικός παρά την αγοραφοβία του, και να κάνει μερικές guest εμφανίσεις στην τηλεόραση.
Σύντομα, ξεκίνησε και η καριέρα του ως σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Το 1965, έγραψε το σενάριο για την ταινία στην οποία κιόλας εμφανίστηκε, Χαρέμι για δύο (What’s new, pussycat?). Ένα χρόνο αργότερα, σκηνοθέτησε την ταινία What’s up, Tiger Lily?, η οποία ουσιαστικά αποτελούσε παρωδία μιας γιαπωνέζικης ταινίας του Τζέιμς Μποντ και παρουσίασε στο Μπρόντγουει το θεατρικό του έργο Μέσα οι Αμερικάνοι (Don’t drink the water). Η επιτυχία του συνεχίστηκε, καθώς την ίδια χρονιά ξεκίνησε την συνεργασία του με το περιοδικό New Yorker, για το οποίο έγραφε χιουμοριστικά κείμενα, τα οποία μπορεί να τα βρει κανείς στα βιβλία Getting Even (1971) και Without Feathers (1975). Το 1967, συμμετέχει ως ανιψιός του Τζέιμς Μποντ στην ταινία Casino Royale.
Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ο ίδιος ήταν η Ζητείται εγκέφαλος για ληστεία (Take the money and run, 1969). Για τον μικρό της προϋπολογισμό (κάτω από 2.000 δολάρια!), η ταινία πήγε πολύ καλά και εξασφάλισε για τα επόμενα χρόνια στον Γούντι Άλεν συνεργασία με την United Artist Corporation. Την δεκαετία του 1970, ακολουθούν οι ταινίες Μπανάνες (Bananas, 1971), Όσα θέλατε να μάθετε για το σεξ και φοβόσασταν να ρωτήσετε (Everything You Always Wanted to Know About Sex but Were Afraid to Ask, 1972), Υπναράς (Sleeper, 1973), Ο ειρηνοποιός (Love and death, 1975) και Ο νευρικός εραστής (Annie Hall, 1977).
Η τελευταία ταινία αφορά την σχέση ενός κωμικού συγγραφέα με μια παράξενη γυναίκα και, παρά τις αρνήσεις του καλλιτέχνη, πρόκειται μάλλον για μια αυτοβιογραφική ταινία, που παρουσιάζει στοιχεία της σχέσης που είχε τότε με την ηθοποιό Νταϊάν Κίτον. Η ταινία αυτή παρουσίασε στο κοινό μια άλλη πλευρά του Γούντι Άλεν, ενός νευρωτικού και απαισιόδοξου καλλιτέχνη, του οποίου μόνη παρηγοριά αποτελεί η αγάπη και η τέχνη, και απέσπασε 5 Όσκαρ: καλύτερης ταινίας, σεναρίου, σκηνοθεσίας, Α’ Ανδρικού ρόλου για τον Γούντι Άλεν και Α’ Γυναικείου ρόλου για την Νταϊάν Κίτον.
Τη δεκαετία του 1980, η φήμη του καλλιτέχνη εκτοξεύτηκε στα ύψη. Μάλιστα, από το 2012 και μετά, 15 ηθοποιοί που συνεργάστηκαν μαζί του έλαβαν βραβεία Όσκαρ. Την περίοδο αυτή κερδίζει το βραβείο καλύτερου σεναρίου για τις ταινίες Ο ατσίδας του Μπρόντγουει (Broadway Danny Rose, 1984), Το πορφυρό ρόδο του Καϊρου The purple rose of Cairo, 1985), Η Χάνα και οι αδελφές της (Hanna and his sisters, 1986), και Μέρες ραδιοφώνου (Radio days, 1987). Την επιτυχία αυτή έρχονται να ανατρέψουν το 1992 φήμες σχετικά με τα υιοθετημένα παιδιά της τότε συντρόφου του Μία Φάροου, με την οποία ζούσαν σε διαφορετικά σπίτια και είχαν μαζί έναν γιο. Συγκεκριμένα, ο Άλεν κατηγορήθηκε ότι είχε συνάψει σχέση με την 21χρονη τότε κόρη της, Σουν Γι Πρεβέν και ότι είχε κακοποιήσει σεξουαλικά την 7χρονη θετή της κόρη, Ντίλαν. Πέντε χρόνια αργότερα, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης ανακοινώνει το γάμο του με την Σουν Γι Πρεβέν, όμως οι κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ. Ωστόσο, συνεχίζει την παραγωγή ταινιών και κερδίζει το Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας για την ταινία Σφαίρες πάνω από το Μπρόντγουει (Bullets over Broadway, 1994).
Τη νέα δεκαετία συνεχίζει να παράγει μεγάλο αριθμό ταινιών με σχετικά μικρό προϋπολογισμό και να συνεργάζεται με μεγάλα ονόματα, όπως η Σκάρλετ Γιόχανσον, η Πενέλοπε Κρουζ και ο Χαβιέ Μπαρδέμ. Το Match Point (2005), χαρακτηρίζεται ως η πιο σημαντική ταινία αυτής της δεκαετίας και ως μη αναμενόμενη για το στυλ του Γούντι Άλεν, καθώς πρόκειται για ένα θρίλερ, που παραπέμπει στην τέχνη του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Το 2014, έλαβε την Χρυσή Σφαίρα Cecil B. DeMille, για την προσφορά του στον κινηματογράφο.
Θα ήταν λίγο να χαρακτηρίσουμε την προσφορά του Γούντι Άλεν στον χώρο της ψυχαγωγίας απλώς ως «σημαντική». Το θεατρικό και σκηνοθετικό του έργο μας χάρισαν και μας χαρίζουν πληθώρα ταινιών ακόμα και σήμερα, παρουσιάζοντας μας συνεχώς νέες πτυχές του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη.
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γούντι Άλεν, Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
- Γούντι Άλεν, Σαν Σήμερα, διαθέσιμο εδώ
- Woody Allen, Britannica, διαθέσιμο εδώ
