Της Άννας Τσεκάνι,
Οι περισσότεροι νόμοι, οι κανόνες, τα δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις που ορίζουν σήμερα τον ανδρισμό και τη θηλυκότητα αντανακλούν περισσότερο την ανθρώπινη φαντασία και «συνήθεια» παρά την βιολογική πραγματικότητα. Πέρα από το γεγονός ότι ο αρσενικός homo sapiens γενετικά αποτελείται από ένα χρωμόσωμα Χ και ένα χρωμόσωμα Υ και η θηλυκή homo sapiens από δύο χρωμοσώματα Χ, στη σημερινή «σύγχρονη» κοινωνία έχουν καταλήξει να είναι πολύ μεγαλύτερες οι κοινωνικές διαφορές ανάμεσα στα δύο κοινωνικά φύλα, χωρίς αυτές να αντανακλούν τις βιολογικές τους αποκλείσεις.
Το σημερινό πατριαρχικό σύστημα, το οποίο διέπεται από οικουμενικότητα και σταθερότητα, βασίζεται σε ωραιοποιημένους, αστήρικτους μύθους και όχι σε βιολογικά δεδομένα.
Από την αγροτική επανάσταση και έπειτα παρατηρείται μία τεράστια έμφαση στην ανδρική ρώμη και ισχύ από ότι στις γυναίκες. Παρά το γεγονός ότι στις κοινωνίες αυτές ίσχυαν διαφορετικές σταθερές και διαφορετικά δεδομένα και μη έχοντας δοθεί καθολικά ένας ορισμός για το τι τέλος πάντων ορίζει έναν «άνδρα» και τι μία «γυναίκα», φαίνεται πως εξ αρχής είχε δοθεί ένα προβάδισμα στο ανδρικό κοινωνικό φύλο σε αυτόν τον ατέρμονο αγώνα που λέγεται, είτε ζωή είτε απλώς επιβίωση.
Κάθε κοινωνία, σε κάθε χρονική περίοδο, υιοθετεί διαφορετικά είδη φανταστικών ιεραρχιών, οι οποίες αποτελούν ζωτικής σημασίας για αυτές. Λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλές κοινωνίες μια γυναίκα αποτελούσε αυτούσια ιδιοκτησία των αντρών, είτε αυτός ήταν ο πατέρας της ή ο αδερφός της είτε αργότερα αυτός ήταν ο σύζυγος της, ίσως να πέρασαν μπροστά στα μάτια μας μερικοί αιώνες και ορισμένοι να μείναμε κολλημένοι ακόμα στους πρωτόπλαστους και τους ρόλους της τότε ιεραρχικής κάστας.
Σε αυτές, λοιπόν, τις κοινωνίες, τις κοινωνίες της μετά-Αγροτικής εποχής, ο βιασμός μιας γυναίκας δεν αποτελούσε κάποιου είδους ποινικό ζήτημα είτε παραβίαση κάποιου ανθρώπινου δικαιώματος, αποτελούσε καθαρά παραβίαση της ιδιοκτησίας: παραβίαση της ιδιοκτησίας του πατέρα μιας κοπέλας είτε του συζύγου της. Με λίγα λόγια, θύμα του βιασμού δεν αποτελούσε η κοπέλα που υπέστη τον βιασμό, αλλά ο άντρας στον οποίο άνηκε, ο δε βιασμός μίας ανύπαντρης κοπέλας, η οποία δεν άνηκε σε κανέναν άνδρα, δεν αποτελούσε περίπτωση βιασμού. Παράλληλα, ο βιασμός μέσα στον γάμο αποτελούσε έννοια οξύμωρη για τα τότε χρονικά δεδομένα, αφού ο άνδρας είχε τον πλήρη έλεγχο αυτοδιάθεσης και σεξουαλικότητας της γυναίκας.
Στις δικές μας όμως κοινωνίες, στις προοδευτικές μας κοινωνίες τι ακριβώς συμβαίνει; Περίπου το 12% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν βιώσει κάποιου είδους σεξουαλικής βίας, κακοποίησης ή σχετικού περιστατικού πριν από την ηλικία των 15 ετών, γεγονός που αντιστοιχεί σε 21 εκατομμύρια γυναίκες εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, το 30% των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση είτε κατά την παιδική ηλικία τους είτε από κάποιον νυν ή πρώην σύντροφό τους. Δεν είναι δε λίγες οι φορές που σε περιπτώσεις δολοφονιών γυναικών γίνεται αναφορά για κάποιο «έγκλημα πάθους», προσπαθώντας είτε να αποποιηθούμε των ευθυνών είτε να δικαιολογήσουμε πως εν ονόματι κάποιας αγάπης χάνονται ανθρώπινες ζωές.
Ίσως, λοιπόν, να υπάρχει μία γενικότερη συνέχεια των κοινωνιών των πρώτων homo sapiens της Iστορίας. Η έμφυλη αυτή βία συχνά πηγάζει από την πεποίθηση πως τα δύο φύλα δεν είναι ίσα, είτε τίθεται θέμα βιολογικής ισότητας είτε όχι. Περιστατικά κακοποίησης γυναικών, καθώς και περιπτώσεις δολοφονίαςς γυναικών αποτελούν τραγικά αποτελέσματα της ανισότητας στις σχέσεις κοινωνικής ισχύος που υπάρχουν ανάμεσα στα δύο φύλα.
Δεν είναι λίγες δε οι φορές όπου παρατηρείται μια στοχευμένη αναφορά στην βιολογική πτυχή και τις βιολογικές ρίζες των δύο φύλων με αποτέλεσμα να υφίστανται ένας διαχωρισμός, με κοινωνικές διαστάσεις. Ορισμένες, ωστόσο, πολιτισμικές, νομικές και πολιτικές ανομοιότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι βαθιά συνυφασμένες και επηρεασμένες από βιολογικές διαφορές ανάμεσα στα φύλα. Είναι προφανές πως η κυοφορία αποτελεί βιολογική δυνατότητα των γυναικών, όμως γύρω από αυτόν τον οικουμενικό σκληρό πυρήνα παρατηρείται μια συσσώρευση πολιτισμικών ιδεών και κανόνων που απέχουν αρκετά τόσο από την πραγματικότητα όσο και από την βιολογία.
Αποτελεί, λοιπόν, η ύπαρξη διαφορετικής βιολογικής δομής τροχοπέδη ακόμα και για τις σημερινές σύγχρονες κοινωνίες, καθιστώντας το άτομο ακατάλληλο για ασχολίες, για κεκτημένα δικαιώματα ή ακόμα και για την ίδια την ζωή ή μήπως όλα βασίζονται σε παλαιολιθικές αντιλήψεις που στοιχίζουν τη ζωή πολλών γυναικών;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Sapiens, Yuval Noah Harari
- 28 ανατριχιαστικές αλήθειες για τη βία κατά των γυναικών, ladylike.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βία κατά των γυναικών: πανευρωπαϊκή έρευνα Τα αποτελέσματα με μια ματιά, fra.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
