Της Κατερίνας Φιλακούρη,
Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος στον εμβληματικό σκηνοθέτη Quentin Tarantino δεν μπορούσε να έχει καλύτερο timing, καθώς κατά του τελευταίου, έχει κατατεθεί μήνυση από την εταιρία παραγωγής MIRAMAX. Αντικείμενο αυτής είναι η ανακοίνωση του σκηνοθέτη ότι επτά σκηνές από το αριστούργημα του 1994, “Pulp Fiction”, θα δημοπρατηθούν ως “NFT’s”, δηλαδή, “nonfungible tokens”, «μη εμπορεύσιμες μάρκες». Είναι ένας τρόπος να έρθουν κοντά οι καλλιτέχνες με φανς και συλλέκτες. Ο ιδιοκτήτης αυτών έχει τρεις επιλογές: 1. Να κρατήσει τα μυστικά για ολόκληρη την αιωνιότητα, 2. Να μοιραστεί τα μυστικά με τους αγαπημένους του και 3. Να μοιραστεί τα μυστικά με την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Με την ταυτότητα των τελευταίων να μένει κρυφή χάρη στο Secret Network. Αρκετά, όμως, με τα τεχνικά! Ας μιλήσουμε για την ταινία-σταθμό των ‘90s.
“Pulp fiction”. Πρόκειται για τη δεύτερη ταινία που ο ίδιος έγραψε και σκηνοθέτησε. Έλαβε το γαλλικό βραβείο Palme d’or και επτά υποψηφιότητες για Όσκαρ, κερδίζοντας μόνο το βραβείο του “Best Original Screenplay” από την Ακαδημία. Ο Roger Ebert την χαρακτήρισε ως «την ταινία με τη μεγαλύτερη επιρροή της δεκαετίας» και μέχρι σήμερα συνεχώς καταλαμβάνει υψηλές θέσεις σε λίστες με τις καλύτερες/κλασικές/μοναδικές στο είδος τους ταινίες. Ο Tarantino εξομολογείται κάποτε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Epire, ότι λατρεύει να κλέβει στοιχεία από αγαπημένες του ταινίες (Great artists steal). Μάλλον δεν είναι υποστηρικτής της παρθενογένεσης και η κλοπή είναι ένα από τα βασικά στοιχεία του στυλ του. Και γιατί όχι; Αφού η συνταγή που έχει επιλέξει φαίνεται μάλλον να πετυχαίνει! Με επιρροές από κλασικές ταινίες του French New Wave. Με χαρακτηριστικά παραδείγματα, την χορευτική ακολουθία του “Band of Outsiders” (1964) και την χορογραφία από το “8 1/2” του Fellini.
Πειραματίζεται με διαφορετικά είδη και κινήματα του σινεμά, καταφέρνοντας να αναδείξει κάθε σκηνή, δίχως αυτή να πνιγεί στην προσπάθειά της να αποδώσει φόρο τιμής σ’ ένα περασμένο -ίσως και ξεχασμένο- αριστούργημα. Θα κλέψω, λοιπόν, κι εγώ με τη σειρά μου εκείνον τον αρθρογράφο που τον χαρακτήρισε «Ρομπέν των Δασών» του ξεχασμένου σινεμά. Έτσι, νομίζω πετυχαίνει κάτι μοναδικό. Δίχως να το καταλάβεις, αρχίζεις να ψάχνεις τις άλλες ταινίες, παλαιότερων ή και όχι δεκαετιών. Τις βλέπεις και ίσως διαβάζεις κάποιο άρθρο γι’ αυτές προσπαθώντας να κατανοήσεις τί ήταν αυτό που τράβηξε την προσοχή του σκηνοθέτη και θέλησε να τις ενσωματώσει (με περίσσια μαεστρία) στο δικό του δημιούργημα. Οι ταινίες του είναι ο βατήρας απ’ όπου θα πηδήξει ο θεατής και θα βουτήξει στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο θεμέλιος λίθος του μετα-μοντέρνου κινηματογράφου, ίσως.
Ο σκηνοθέτης έχει επιλέξει να μην ακολουθήσει γραμμική χρονική ακολουθία, αλλά μόλις τελειώσει μία ιστορία, αν αυτό είναι αναγκαίο, παλινδρομεί, ώστε να συνεχίσει ή μάλλον να ξεκινήσει την επόμενη. Παρουσιάζει τρεις διαφορετικές κύριες ιστορίες, οι πρωταγωνιστές των οποίων συναντιούνται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Υπάρχουν επτά ακολουθίες, με την πρώτη και την τελευταία να καλύπτονται, ιδωμένες από διαφορετική οπτική γωνία. Κύριοι άξονες -αναμενόμενο λόγω δεκαετίας, αλλά και σκηνοθέτη- είναι η άκρατη βία, το έγκλημα και τα ναρκωτικά, με πρωταγωνιστές δύο εκτελεστές και έναν επαγγελματία μποξέρ. Με έντονο το θρησκευτικό στοιχείο σε σκηνές κορύφωσης της βίας. Τρεις φορές θα ακούσουμε ένα συγκεκριμένο εδάφιο της Βίβλου με τρεις διαφορετικές αναγνώσεις, επιδεικνύοντας την εξέλιξη του χαρακτήρα. Οι Travolta, Jackson και Willis φέρνουν εις πέρας την αποστολή τους αποδίδοντας αξιομνημόνευτες ερμηνείες.
Ίσως αναφερόμουν στην Uma Thurman ως μούσα, αλλά γνωρίζω πως εκείνη δεν θα ήθελε. Οπότε θα κλείσω, απλώς θυμίζοντας την εμβληματικότερη σκηνή ίσως της ταινίας. Την σκηνή – ορόσημο αυτής. Και δεν πρόκειται για άλλη από το ληθαργικό twist με τον Travolta. Ασπρόμαυρα κουστούμια και το σήμα κατατεθέν μαύρο bob της Thurman έχουν χαραχτεί στη μνήμη μου πριν καν δω τη ταινία. Ήταν αναμενόμενο, λοιπόν, η απόφαση του Tarantino να δημιουργήσει τόσο σάλο στον κόσμο του θεάματος και όχι μόνο. Ήταν ίσως αναμενόμενο να συνεχίζει να απασχολεί και να προκαλεί τρεις σχεδόν δεκαετίες μετά το “Pulp fiction”, που καθόλου pulp δεν είναι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How Did Fellini’s Influences Directly Inspire Tarantino’s ‘Pulp Fiction’, nofilmschool.com, διαθέσιμο εδώ.
- Tarantino’s Most Unique Trademark: The Way He Steals, nofilmschool.com, διαθέσιμο εδώ.
- Cinema Tarantino: The Making of Pulp Fiction, vanityfair.com, διαθέσιμο εδώ.
- Quentin Tarantino: The Complete Syllabus of His Influences and References, vulture.com, διαθέσιμο εδώ.
