Του Τάσου Γρηγοριάδη,
1905: Ιδρύεται το Ιρλανδικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα “Sinn Féin” από τον Arthur Griffith. Ο δημοσιογράφος Arthur Griffith είχε ιδρύσει, το 1900, την οργάνωση-πρόδρομο του “Sinn Féin”, που αποκαλούταν “Cumann na nGaedhae” (Η Φυλή των Γαέλων). Αργότερα, το κίνημα αυτό σύμπλευσε με την οργάνωση των “Dungannon Clubs”. Αποτέλεσμα της συγχώνευσης αποτέλεσε το “Sinn Féin”, που μεταφράζεται σε: «Εμάς/Μόνο εμάς». Ξεκίνησε ως «μοχλός πίεσης» προς τους Άγγλους, υπέρ της πολυπόθητης ιρλανδικής ανεξαρτησίας. Ωστόσο, δεν γνώρισε ιδιαίτερη δημοτικότητα μέχρι το 1916. Τότε συνέβη η Πασχαλινή Εξέγερση (Easter Rising), με τον Arthur Griffith, να αποχωρεί από πρόεδρος, δίνοντας τη «σκυτάλη» στον Eamon de Valera. Το 1918, το “Sinn Féin” κέρδισε 73 εκ των 105 ιρλανδικών εδρών, στο Βρετανικό Κοινοβούλιο (Westminster). Εν συνεχεία, το κόμμα αρνήθηκε να καθίσει στα ενιαία Βρετανικά έδρανα, δημιουργώντας στο Δουβλίνο, τo Ιρλανδικό Κοινοβούλιο (Dail Eireann), που διακήρυξε απόσχιση. Μετέπειτα, το 1921, η Ιρλανδία έγινε επισήμως ανεξάρτητη (εκτός Β. Ιρλανδίας), μετά τις νικηφόρες μάχες του IRA (Ιρλανδικός Ρεπουμπλικανικός Στρατός) και τη συνθηκολόγηση ανάμεσα σε Βρετανούς και “Sinn Féin”. Ανά καιρούς, πολλοί θεωρούν το κόμμα την «πολιτική χείρα» του IRA, παρότι, περί το 1990, οι δυο οργανώσεις ξεκαθάρισαν την αποστασιοποίησή τους. Σήμερα, το κόμμα χαρακτηρίζεται ως σοσιαλδημοκρατικό-πράσινο, κατέχοντας έδρες σε Ιρλανδία και Β. Ιρλανδία και επιθυμεί την επανένωση του σε μια, ενωμένη, χώρα.
1912: Εκδίδεται η επονομαζόμενη «Διακήρυξη της Αυλώνας», που ανακοινώνει την πρόθεση της Αλβανίας για ανεξαρτησία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Βρισκόμαστε στα έτη των Βαλκανικών Πολέμων. Η ευρύτερη περιοχή έχει εισέλθει σε μια εποχή μεγάλων «ζυμώσεων», αναταραχών και αλλαγών. Ο διασπασμένος (εθνοτικά και θρησκευτικά) αλβανικός λαός παρέμενε υπό τον ζυγό των Οθωμανών, που βαλλόταν από ποικίλα μέτωπα. Περιοχές της σημερινής Αλβανίας διεκδικούνταν από τους Έλληνες, τους Σέρβους και τους Μαυροβούνιους. Κινούμενος αντιθέτως, ο αργότερα ηγέτης της Αλβανίας, Ισμαήλ Κεμάλ, έλαβε δράση αποφασιστικά. Συγκάλεσε σε εθνοσυνέλευση 83 εκπροσώπους ποικίλων περιοχών, για να αποφασιστεί η στάση που θα κρατήσουν. Τελικά, κήρυξαν εθνική ανεξαρτησία, ώστε να χειρίζονται αυτοβούλως τις εσωτερικές και εξωτερικές τους υποθέσεις. Η Εθνοσυνέλευση έλαβε χώρα στην Αυλώνα, με την εφημερίδα Përlindj’ e Shqipniës να αναφέρει τα εξής: «Η Εθνοσυνέλευση αποτελούμενη από αντιπροσώπους από όλη την Αλβανία [-], άνοιξε σήμερα στις 4 στην οικία του Xhemil bey». Στο μπαλκόνι του κτιρίου υψώθηκε αλβανική σημαία (παρόμοια με την σημερινή), με πληθώρα κόσμου να συγκεντρώνεται στον περίγυρο και να επευφημεί. Ο αντίκτυπος της συγκέντρωσης ήταν μεγάλος εσωτερικά (εξύψωση εθνικού αισθήματος, δημιουργία Γερουσίας -«Pleqësi»-), αλλά και εξωτερικά, με την Αλβανία να καταφέρνει να γίνεται ανεξάρτητη επισήμως, τον Μάϊο του 1913. Σημειώνεται πως η 28η Νοεμβρίου αποτελεί την εθνική γιορτή ανεξαρτησίας της χώρας, μέχρι τις μέρες μας.
1979: Ένα τουριστικό αεροπλάνο από τη Νέα Ζηλανδία, προσκρούει στο ηφαίστειο «Έρεβος» στην Ανταρκτική, με 257 επιβαίνοντες να χάνουν τη ζωή τους. Η αεροπορική εταιρία Air New Zealand διοργάνωνε πτήσεις αναψυχής πάνω από την Ανταρκτική. Οι πολυτελείς πτήσεις προσέφεραν μοναδικές εμπειρίες ζωής στους επιβάτες, που απολάμβαναν την άγνωστη-παγωμένη ήπειρο. Ωστόσο, η μοίρα επεφύλασσε πρόωρο τέλος για τους επιβαίνοντες της πτήσης TE-901. Έχει γνωστοποιηθεί πως οι συντεταγμένες του αεροπλάνου υπέστησαν μικρές αλλαγές από το τμήμα πλοήγησης της αεροπορικής εταιρίας. Θεωρήθηκε ότι δε θα παρατηρηθεί κάποια αλλαγή στην πορεία, εντούτοις υπήρξε παρέκκλιση 27 ναυτικών μιλίων στα ανατολικά. Το αεροσκάφος McDonnell-Douglas DC-10, στις 12:45, έκανε την τελευταία του αναφορά, ενημερώνοντας για την προγραμματισμένη κάθοδό του από τα 1829 στα 610 μέτρα. Λιγότερο από 5 λεπτά αργότερα, ξεπροβάλλοντας από τα σύννεφα, αντί ανοιχτής θάλασσας, βρέθηκε αντικριστά στο ηφαίστειο Έρεβος. Ο πιλότος, ανίκανος να αντιδράσει στο χρονικό περιθώριο δευτερολέπτων, δε μπόρεσε να αποτρέψει την πτώση του σκάφους. Λίαν συντόμως, με την εξαφάνιση του αεροπλάνου από τα ραντάρ, σωστικές ομάδες στάλθηκαν στην περιοχή. Εντός ολίγου, βρέθηκαν τα συντρίμμια στο νησί Ρός, στις πλαγιές του όρους Έρεβος, ενώ έγινε αντιληπτό ότι δεν υπάρχουν επιζώντες. Η εθνική ταυτότητα της χώρας πληγώθηκε βαθύτατα, με το ατύχημα να διερευνάται ακόμη και σήμερα. Εν κατακλείδι, αυτή αποτελεί τη χειρότερη καταστροφή της χώρας σε περίοδο ειρήνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Foundation of Sinn Fein, History Today, διαθέσιμο εδώ
- Sinn Fein, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Vlore Proclamation, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Albanian Declaration of Independence, Academic, διαθέσιμο εδώ
- 1912, The Declaration of Albanian Independence, Albanian History Network, διαθέσιμο εδώ
- Mount Erebus disaster: The plane crash that changed New Zealand, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Erebus Disaster, New Zealand History, διαθέσιμο εδώ
- The Accident, Erebus – The Search for TE901, διαθέσιμο εδώ
