Της Ειρήνης Μπούλια,
Μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της κοινωνίας, λόγω του πρώτου νόμου “Omnibus” που κατέλυσε πολλά από τα δικαιώματα των εργαζομένων προς χάριν του κέρδους των κεφαλαιούχων, η κυβέρνηση της Ινδονησίας αποφάσισε να συνεχίσει το αμφισβητούμενο επιχείρημα της ριζικής αναδιάρθρωσης της οικονομίας. Ο λόγος για τον «Δεύτερο Νόμο Omnibus», ο οποίος αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, στοχεύοντας στην τόνωση της κρατικής οικονομίας, μέσω μεγαλύτερων φορολογικών εισφορών. Εξαιτίας της νόσου Covid-19 και της βίαιης αποκοπής από την εμπορική κανονικότητα, το ΑΕΠ της χώρας έχει συρρικνωθεί σημαντικά. Ταυτόχρονα, το κρατικό χρέος έχει αυξηθεί κατακόρυφα, με τους αρμόδιους να βρίσκουν την επιχειρηματολογία για τη νομιμοποίηση ενός νέου, τολμηρού και αντιδημοφιλούς οικονομικού σχεδίου για τα δημοσιονομικά.
Πιο συγκεκριμένα, το νέο εγχείρημα επονομάζεται «Νόμος Εναρμονισμένου Φόρου» (Harmonized Tax Law) και συντελεί έναν συνδυασμό αυξήσεων στη φορολογία με μια νέα διαχείριση αυτής από τη διοίκηση. Η νομοθεσία αποτελεί εμφανώς μέτρο στοχευμένο στη μεσαία τάξη της χώρας, όπου έχει διευρυνθεί σημαντικά την παρελθούσα δεκαετία. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν αναδυθεί από την απόλυτη ή σχετική φτώχεια και λαμβάνουν ένα μεσαίο εισόδημα, έχει έρθει η ώρα για το κράτος να διεκδικήσει τη «μερίδα του λέοντος», μέσω της επιβολής μεγαλύτερης φορολογίας. Ενδεικτικά, ο Φ.Π.Α. αυξήθηκε μονάχα κατά 1% μέχρι τις αρχές του 2022, παραμένοντας ένα από τα μικρότερα ποσοστά στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή.
Εντούτοις, θα πάψουν να ισχύουν φοροαπαλλαγές σε βασικά προϊόντα διαβίωσης, όπως και σε αρκετές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, πρόβλεψη που αναπόφευκτα δεν θα πληγώσει τις ανώτερα κοινωνικές τάξεις, αλλά τους φτωχότερους. Οι αλλαγές, γενικότερα, θεωρούνται σχετικά ήπιες, ενώ ανακοινώθηκε πως δεν θα υπάρξει αλλαγή του φόρου που καταβάλλουν οι εταιρίες στο κράτος, παραμένοντας έτσι στο 22%. Σκοπός της τελευταίας απόφασης είναι να μη δυσαρεστηθούν οι επιχειρηματίες, ξένοι και εγχώριοι, καθώς θα πρέπει να έρθουν αντιμέτωποι με υψηλότερο κόστος διαβίωσης στην Ινδονησία, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για περαιτέρω εκμετάλλευση των εισοδημάτων τους.
Οι άλλες δύο κρίσιμες παράμετροι του νέου νόμου είναι αδιαμφισβήτητα ο εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης και η διάταξη για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Η διοίκηση, και ειδικότερα οι δημόσιες υπηρεσίες, ούσες συνυφασμένες με τα φορολογικά ζητήματα, χαρακτηρίζονταν από σχετικά εκτενείς και περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Πλέον, το σύστημα έχει απλοποιηθεί σε τεράστιο βαθμό, λύνοντας το χρόνιο πρόβλημα της ασυνεννοησίας μεταξύ των υπηρεσιών και των ενδιαφερομένων.
Σχετικά με τον φόρο για την εκμετάλλευση άνθρακα, τα βήματα επικεντρώνονται στη φορολόγηση, ανάλογα με τον όγκο των παραγόμενων ρύπων. Παρόλα αυτά, είναι πολύ πιθανό οι καταναλωτές των προϊόντων εργοστασιακής παραγωγής να κληθούν να απορροφήσουν έμμεσα το ποσό αυτό. Στα θετικά της διάταξης αυτής συμπεριλαμβάνεται η απαίτηση εκπόνησης ενός σχεδίου της επιχείρησης που αναλύεται εκτενώς το πώς και το κατά πόσο δεσμεύεται να περιορίσει τις εκπομπές ρύπων μέχρι το 2025, κατά τους αναπτυξιακούς στόχους που έχει θέσει η χώρα στα διεθνή fora.
Ως μία τελική θεώρηση, ο δεύτερος νόμος Omnibus έχει θετικά, μα και μελανά στοιχεία. Κάποιες διατάξεις του βοηθούν τους επιχειρηματίες να συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στη χώρα, ενώ η πολιτική αναφορικά με τις εκπομπές άνθρακα αποτελεί «δίκοπο μαχαίρι». Ακόμη, οι αυξήσεις στο κόστος διαβίωσης είναι ανησυχητικές, καθώς η οικονομία της χώρας, μέσω της νέας σκληρότερης δημοσιονομικής πολιτικής, δεν αναμένεται να εξυγιανθεί σημαντικά μέχρι το 2023. Είναι πλέον έκδηλο πως το σχέδιο “Omnibus”, εν συνόλω, πληγώνει τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, όπως και τη μεσαία τάξη, ενώ για άλλη μία φορά ευνοούνται τα κυκλώματα της κοινωνικής ελίτ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Indonesia Passes Major Tax Overhaul Bill, ASEAN Briefing, διαθέσιμο εδώ
- Indonesia’s new tax law targets its growing middle class,East Asia Forum, διαθέσιμο εδώ
- Indonesia’s Harmonized Tax Law – A new tax regime for a modern world, Lexology, διαθέσιμο εδώ
