Της Δήμητρας Σαρούδη,
Η αντιμετώπιση του γυναικείου φίλου, διαχρονικά αποτελούσε ζήτημα προς διερεύνηση για τους μελετητές, ιστορικούς, κοινωνιολόγους κλπ. Από την μυθολογία και την πανίσχυρη Ήρα έως το σήμερα, η γυναίκα βρέθηκε με πληθώρα ρόλων, άλλοτε να διαχειρίζεται την εξουσία σε σημαντικό βαθμό, άλλοτε να βρίσκεται υποτελής, αντιμετωπίζοντας την ως “res” (δηλαδή πράγμα). Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ειπωθεί για το αντίθετο φύλο.
Η σύγχρονη γυναίκα οφείλει να ανταπεξέλθει σε πολλαπλούς ρόλους και σχέσεις, να εξισορροπήσει τις δικές της ανάγκες, τις ανάγκες της εργασίας της και τις ανάγκες των σημαντικών άλλων (π.χ. του συντρόφου, των παιδιών ή και των γονιών), διαχειριζόμενη σωστά και δίκαια το χρόνο για όλους. Έτσι, στην προσπάθεια αυτή, μπορεί συχνά να βιώνει σύγκρουση, ενοχή, ματαίωση, θυμό, απογοήτευση, απόγνωση, ανεπάρκεια. Τα συναισθήματα αυτά είναι αναπόφευκτα.
Οι διεκδικήσεις των γυναικών, ειδικά μετά την κατοχύρωση των πολιτικών τους δικαιωμάτων και την επέκτασή τους στην αγορά εργασίας, ομολογουμένως έχουν εξισορροπήσει εν μέρει τα πράγματα. Νομικά, έχει θεσπιστεί μία σειρά από νόμους, οι οποίοι ρυθμίζουν ζητήματα ανισότητας αλλά και βοήθειας προς τη γυναίκα λόγω των πολλαπλών ρόλων της. Ενδεικτικά:
- Ο νόμος 4097/2012 καθιερώνει το νομικό πλαίσιο για την εφαρμογή και προώθηση της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών κατά την άσκηση αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.
- Ο νόμος 3896/2010 καθιερώνει το νομικό πλαίσιο για την εφαρμογή και προώθηση της εφαρμογής της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα απασχόλησης και εργασίας.
- Ο νόμος 3769/2009 καθιερώνει το πλαίσιο για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών. Ο νόμος μεταφέρει στην ελληνική έννομη τάξη τις διατάξεις της Οδηγίας 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2004 (EEL 373/37).
- Ο νόμος 3655/2008, στο άρθρο 142, προβλέπει την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας.
Η βιομηχανική επανάσταση και το φεμινιστικό κίνημα της δεκαετίας του ’70, βοήθησαν στο να εισέλθει η γυναίκα στον εργασιακό χώρο. Οι κοινωνικές απαιτήσεις και οι αυξημένες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η οικογένεια επέβαλαν την εργασία στη μητέρα. Εδώ μπορούμε να ορίσουμε την αρχή της πολυμορφίας των ρόλων που από εδώ και στο εξής έχει αναλάβει το γυναικείο φύλο. Η συνθήκη αυτή είναι πιο έντονη τα τελευταία χρόνια. Άμεσος είναι και ο αντίκτυπος στη ψυχολογία της γυναίκας, όταν πρέπει να ανταποκριθεί σε ετερόκλητους ρόλους, τις περισσότερες φορές χωρίς βοήθεια. Το άγχος πρωταγωνιστεί, μην αφήνοντας να αποσυμφορηθεί ο οργανισμός. Αναντίρρητα, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να λειτουργήσει υπό τέτοιο καθεστώς, ούτε άνδρας ούτε γυναίκα.
Παρότι υπάρχει κινητοποίηση για τα δικαιώματα που απορρέουν των υποχρεώσεων των γυναικών, εξακολουθεί η κοινωνία να μη μπορεί να δεχτεί και να προσαρμοστεί στις επιταγές που η ίδια ορίζει. Είναι θεμιτό, η κάθε γυναίκα να ορίσει και να καταφέρει όσα εκείνη θέλει με τον τρόπο που τα θέλει και τη χρονική περίοδο που το επιθυμεί. Ειδικά σε μικρότερες κοινωνίες, αν μία γυναίκα δεν αποκτήσει οικογένεια, είναι ακόμη και σήμερα κατακριτέο. Άξιο θαυμασμού το γεγονός πως ακόμα και αν υπηρετεί τόσους ρόλους, τα καταφέρνει επάξια, σίγουρα όμως με προσωπικές στερήσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι γυναίκες κερδίζουν κατά 16% λιγότερες αποδοχές σε σχέση με τους άνδρες. Επιπλέον, ενώ σήμερα είναι πιο πιθανό να έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εξακολουθούν να υπερεκπροσωπούνται σε τομείς σπουδών που συνδέονται με παραδοσιακούς γυναικείους ρόλους, όπως οι τομείς που συνδέονται με την παροχή φροντίδας, και να υποεκπροσωπούνται στους τομείς της επιστήμης ή και της μηχανολογίας. Ωστόσο, η ταινία «Αφανείς Ηρωίδες» αποτελεί παράδειγμα κατάρριψης του συγκεκριμένου στερεότυπου για το τι μπορεί να καταφέρει μια γυναίκα, και ακόμα περισσότερο μία μαύρη γυναίκα. Τρομακτικό είναι το δεδομένο που παρουσιάζεται σχετικά με τη βία. Το 33% έχει δεχτεί σεξουαλική ή άλλης μορφής βία. Τέλος, οι γυναίκες εκπροσωπούνται λιγότερο σε ηγετικές θέσεις σε τομείς όπως η πολιτική, η οικονομία, η επιστήμη και η έρευνα. Μόνο το 7,5% των προέδρων των διοικητικών συμβουλίων και το 7,7 % των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες στην Ευρώπη. Χρειάστηκαν αιώνες και πληθώρα αγώνων ώσπου οι γυναίκες να παγιώσουν την θέση τους στην κοινωνία και στους τομείς που την απαρτίζουν.
Η διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων, ίσων ευκαιριών, και πόσο μάλλον η θέσπισή τους, δεν έγινε εν μία νυκτί. Ο Φεμινισμός διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο σε αυτές τις εξελίξεις, καθώς βασικός του στόχος είναι η κοινωνική, πολιτική και οικονομική ισότητα των φύλων. Ο αγώνας όμως δεν έχει φτάσει στο τέλος. Έχει μεγάλη διαφορά η τυπική ισότητα από την ουσιαστική. Ποια επικρατεί τελικά;
ΥΓ: Εδώ μπορείτε να ανατρέξετε βρίσκοντας θέσεις-μέτρα της Ε.Ε. για την ισότητα των φύλων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Nέες ταινίες: Οι «Αφανείς ηρωίδες» υποψήφιες για Οσκαρ – Τρεις γυναίκες που άλλαξαν την Αμερική, bovary.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Δικαιώματα των γυναικών: υπάρχει πράγματι ισότητα των φύλων στην Ευρώπη; europa.eu, Διαθέσιμο εδώ
- Νομοθεσία, synigoros.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Η Γυναίκα και οι Πολλαπλοί της Ρόλοι, followyourtree.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Η θέση της γυναίκας: Από την ιστορία στη λογοτεχνία, maxmag.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Η θέση και η προσφορά της γυναίκας στην ανθρώπινη κοινωνία, matia.gr, Διαθέσιμο εδώ
