Της Αννίτας Ελισσαίου,
Μετά από μια δύσκολη περίοδο πολιτικών αναταραχών, τον Αύγουστο, ο Σουηδός Πρωθυπουργός Stefan Lofven ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί τον Νοέμβριο, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάδειξη ενός νέου αρχηγού του κόμματος των Σοσιαλδημοκρατικών (Social Democrats Party – SAP), στο οποίο ανήκει. Στις εσωτερικές εκλογές του κόμματος, αναδείχθηκε ως νέα πρόεδρος, η Magdalena Andersson, η οποία βρίσκεται πλέον ένα βήμα πιο κοντά στο να γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός της Σουηδίας.
Η Andersson τελεί χρέη Υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Lofven από το 2014, αλλά η παρουσία της στην πολιτική σκηνή της χώρας ξεκινά πολύ νωρίτερα. Ως αρχηγός, πλέον, του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, η Andersson έχει την ευκαιρία να γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός της Σουηδίας. Αν και η χώρα θεωρείται πρωτοπόρος σε θέματα ισότητας των δύο φύλων, η Σουηδία είναι η μόνη από τα Σκανδιναβικά κράτη που δεν έχει αναδείξει γυναίκα στο υψηλότερο πολιτικό αξίωμα. Η Andersson είναι αυτή τη στιγμή το φαβορί για αυτήν τη θέση, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως δεν είχε καθόλου ανταγωνισμό στη διαδικασία επιλογής νέου ηγέτη του SAP.
Στην παρουσίαση της ατζέντας της πολιτικής της, η υποψήφια Πρωθυπουργός έθεσε τρεις βασικές προτεραιότητες για το μέλλον της χώρας. Δίνοντας έμφαση στην κοινωνική πρόνοια, η Andersson σκοπεύει να πάρει πίσω τον «δημοκρατικό» έλεγχο της εκπαίδευσης, της υγείας και της φροντίδας των ηλικιωμένων, τασσόμενη κατά των ιδιωτικοποιήσεων. Ακολουθεί μια νέα «μεταβατική» περιβαλλοντική πολιτική, προκειμένου η Σουηδία να γίνει παράδειγμα στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, η εξάλειψη της βίας και της εγκληματικότητας από συμμορίες που ταλανίζουν τα προάστια της χώρας αποτελεί έναν ακόμα κύριο στόχο της πολιτικής της.
Η τελική απόφαση για την πρωθυπουργία θα ληφθεί με ψήφο στο Κοινοβούλιο της χώρας. Η ημερομηνία δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί, αλλά παρά τα ευνοϊκά σημάδια, ο «αγώνας» δεν θα είναι τόσο εύκολος. Αρχικά, η Andersson έρχεται αντιμέτωπη με τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι Σοσιαλδημοκρατικοί σε ό,τι αφορά τον συνασπισμό τους με άλλα κόμματα. Το SAP κατέχει 100 θέσεις στο κοινοβούλιο, οπότε οι συμμαχίες με τις υπόλοιπες πολιτικές ομάδες ήταν κάτι το αναγκαίο εδώ και αρκετό καιρό. Άλλωστε, ο συνασπισμός των Σοσιαλδημοκρατικών με τους Πράσινους υπό τον Lofven ήταν και αυτό που οδήγησε στην παραίτηση του τελευταίου. Τον Ιούνιο του 2021, και μετά από αποτυχία του συνασπισμού να κερδίσει την πλειοψηφία της Βουλής που χρειάζεται, ο Lofven παραιτείται, μόνο για επιστρέψει στην εξουσία ξανά έναν μήνα αργότερα, έχοντας φτιάξει νέο συνασπισμό. Το ίδιο όμως πρόβλημα προέκυψε ξανά και, σε συνδυασμό με τα αντικρουόμενα συμφέροντα των μερών του συνασπισμού, ώθησε τον Lofven στην οριστική παραίτησή του, προγραμματισμένη για αυτόν τον μήνα.
Προκειμένου να εξασφαλίσει την πλειοψηφία του κοινοβουλίου που χρειάζεται για να αναλάβει τη θέση της Πρωθυπουργού, η Andersson θα χρειαστεί να συνεργαστεί με το Αριστερό Κόμμα, το Κόμμα Κέντρου και τους Πράσινους, ώστε να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους. Έργο διόλου εύκολο, καθώς τα τρία κόμματα αυτά έχουν αποκλίνοντα συμφέροντα σε διάφορους τομείς της πολιτικής και της οικονομίας. Το Κόμμα Κέντρου επιζητά αλλαγές στη νομοθεσία και τα δικαιώματα για την δασοκομία και την κατασκευή κτιρίων, ως αντάλλαγμα για την υποστήριξή του, θέση με την οποία οι Πράσινοι διαφωνούν κάθετα. Οι Αριστεροί επιδιώκουν πιο ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικής, κάτι που βρίσκει αντίθετο το Κέντρο, ενώ παράλληλα έρχονται σε σύγκρουση με τους τελευταίους σε ό,τι αφορά το ζήτημα της φορολογίας και τα δικαιώματα των εργατών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα χρειαστούν πολλές διαπραγματεύσεις, υποχωρήσεις και συμβιβασμοί από όλες τις πλευρές.
Η αντιπολίτευση είναι ένας ακόμη μεγάλος παράγοντας που μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στις φιλοδοξίες της Andersson. Ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός της είναι το κεντροδεξιό κόμμα των Μετριοπαθών (Moderates), το οποίο έχει συνασπιστεί πρόσφατα με τους Χριστιανοδημοκράτες, τους Φιλελεύθερους, και το ακροδεξιό κόμμα Sweden Democrats. Σύσσωμοι οι Αριστεροί, οι Πράσινοι και το Κέντρο δεν τους θέλουν στην εξουσία. Αντίπαλος της Andersson και αρχηγός του συνασπισμού είναι ο Ulf Kristersson, ο οποίος ασκεί έντονη κριτική στο πρόσωπο της υποψήφιας Πρωθυπουργού και του κόμματός της, ισχυριζόμενος ότι η Andersson θα ακολουθήσει την ίδια πορεία και θα κάνει τα ίδια λάθη με τον Lofven. Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί και η στάση των ψηφοφόρων. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά, το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατικών έχει τα χαμηλότερα ποσοστά αποδοχής στην ιστορία του, μείωση που αποδίδεται στην αυξημένη εγκληματικότητα και υψηλή ανεργία των τελευταίων ετών. Αντίθετα, το Κόμμα των Μετριοπαθών και οι Sweden Democrats σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά. Οι τελευταίοι, με την αντιμεταναστευτική τους ρητορική, κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος.
Ακόμα κι αν η Andersson καταφέρει να υπερπηδήσει τα παραπάνω εμπόδια και να γίνει Πρωθυπουργός, εκκρεμούν κρίσιμα θέματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Πρώτο και κύριο, ο προϋπολογισμός για το επόμενο έτος, ο οποίος έχει φέρει μέχρι τώρα τα κόμματα σε αδιέξοδο. Τα οικονομικά προβλήματα που επέφερε η πανδημία είναι ακόμα αισθητά στη χώρα, γεγονός που κάνει τον οικονομικό σχεδιασμό μια ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση. Δεύτερον, η Andersson θα έχει λιγότερο από έναν χρόνο για να προετοιμάσει τους Σοσιαλδημοκρατικούς για τις επόμενες εκλογές που θα πραγματοποιηθούν το Σεπτέμβριο του 2022.
Παρά τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει, η Magdalena Andersson δηλώνει έτοιμη να αναλάβει τη θέση του Πρωθυπουργού, και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες. Μέσα στις επόμενες μέρες, θα μάθουμε αν η Andersson θα γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός και αν θα καταφέρει να δώσει νέα πνοή στο κόμμα των Σοσιαλδημοκρατικών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Magdalena Andersson moves a step closer to becoming Sweden’s first female prime minister, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Sweden’s new Social Democrat leader Magdalena Andersson sketches out agenda, Politico, διαθέσιμο εδώ
- Sweden’s Social Democrats elect Magdalena Andersson as leader, France 24, διαθέσιμο εδώ
- Sweden moves closer to getting first woman prime minister, Reuters, διαθέσιμο εδώ
-
Swedish PM to step down in November ahead of 2022 election, Reuters, διαθέσιμο εδώ
