Της Αγγελικής Κόκκαλη,
1028: Η Ζωή η Πορφυρογέννητη γίνεται αυτοκρατορική σύζυγος δίπλα στον Ρωμανό Γ΄ Αργυρό. Ήταν η δεύτερη από τις τρεις κόρες του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η΄ και της αυτοκράτειρας Ελένης. Η μόρφωση που είχε λάβει ήταν αντίστοιχη της κοινωνικής της θέσης· ασφαλώς πνευματική και ψυχική, χωρίς μαθήματα στρατηγικής και πολεμικών επιχειρήσεων. Κρίθηκε αδύνατο να λάβει μόνη της τα αυτοκρατορικά ηνία. Όφειλε, επομένως, ο πατέρας της, όντας στο νεκροκρέβατό του, να φροντίσει να την παντρέψει με έναν αξιόλογο άνδρα της επιρροής του. Η κόρη του θα δρούσε ως δοχείο μετάβασης της εξουσίας και ο σύζυγος θα εγγυούταν τη διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας της Αυτοκρατορίας. Επέλεξε, λοιπόν, έναν εξηντάχρονο έπαρχο της Πρωτεύουσας, ονόματι Ρωμανό Αργυρόπουλο, να τελέσει τα καθήκοντα του συζύγου και της κεφαλής της εξουσίας. Ο γάμος της Ζωής και του Ρωμανού πραγματοποιήθηκε στις 12 Νοεμβρίου, με τον τελευταίο να αναγορεύεται επίσημα αυτοκράτορας τρεις ημέρες αργότερα. Η έλλειψη αρσενικού διαδόχου φαίνεται να προβλημάτιζε το αυτοκρατορικό ζευγάρι, διότι, παρά το προχωρημένο της ηλικίας τους, προσπάθησαν να δώσουν λύση στη στειρότητά τους. Βέβαια, η αυτοκράτειρα δεν έχασε ποτέ τον ζήλο της για ζωή κι ενώ ήταν παντρεμένη με τον Ρωμανό διατηρούσε ερωτική σχέση με τον Μιχαήλ Δ΄. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, η ίδια συνωμότησε στη δολοφονία του συζύγου της, το 1034, στα αυτοκρατορικά μπάνια.
1859: Ο Ιούλιος Λέοταρντ (Jules Léotard) εκτέλεσε δημόσια το πρώτο του ακροβατικό σε τσίρκο του Παρισιού. Η εναέρια κίνησή του, η οποία ονομάστηκε «Ιπτάμενο Τραπέζιο», κατέπληξε τα πλήθη και αναζωπύρωσε το δημόσιο ενδιαφέρον για τα νούμερα των γυμναστών και των ακροβατών. Το θέαμα έλαβε μέρος στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας, στο Cirque Napoléon, το οποίο αποτελεί το παλαιότερο σωζόμενο τσίρκο του κόσμου. Ο Ιούλιος, ένας νεαρός ακροβάτης από την Τουλούζη με πάθος για τη γυμναστική, είχε πρόσφατα γραφτεί στον θίασό του. Είχε προηγουμένως μαθητεύσει δίπλα στον πατέρα του, γνωστό δάσκαλο γυμναστικής. Η οικογενειακή πισίνα που διέθεταν λειτουργούσε ως δίχτυ ασφαλείας, πάνω στο οποίο ο Ιούλιος δοκίμαζε και τελειοποιούσε πιρουέτες και άλματα. Ωστόσο, δεν έμεινε γνωστός μόνο για την ακροβατική του πρωτοπορία. Μια εξίσου σπουδαία παρακαταθήκη του, μέρος της οποίας πρέπει να αποδοθεί και στη σύζυγό του, υπήρξε η σχεδίαση ενός ειδικού υφάσματος, γνωστού ως λέοταρντ. Το όνομα αυτό δόθηκε ως φόρος τιμής μία δεκαετία μετά τον πρόωρο θάνατό του από τα γαλλικά μπαλέτα, τα οποία υιοθέτησαν το στενό ολόσωμο κορμάκι που σχεδίασε. Πάντως, η σύντομη καριέρα του εκτοξεύτηκε στα ύψη και ο Ιούλιος περιόδευε σε τσίρκο της Γαλλίας και της Αγγλίας, ενώ πολλοί νέοι ακολούθησαν το παράδειγμά του. Επίσης, έγινε παραλήπτης άφθονης γυναικείας αλληλογραφίας, αλλά και πηγή έμπνευσης για τραγούδια, έργα τέχνης και ταινίες.
1990: Διεξήχθη η επίσημη τελετή ενθρόνισης του 125ου αυτοκράτορα της Ιαπωνίας, Ακιχίτο. Ο πατέρας του, αυτοκράτορας Χιροχίτο, είχε πεθάνει στις 7 Ιανουαρίου του προηγούμενου έτους και η χώρα είχε εισέλθει σε περίοδο πένθους. Το 1933, η γέννηση του Ακιχίτο είχε προκαλέσει γενικευμένη χαρά στον ιαπωνικό λαό, καθώς αποτέλεσε τον πρώτο αρσενικό διάδοχο της ήδη πολύτεκνης αυτοκρατορικής οικογένειας. Σε αντίστοιχο κλίμα πραγματοποιήθηκε, το 1990, ο λαμπερός και πανηγυρικός εορτασμός της εκχώρησης του αυτοκρατορικού αξιώματος στον Ακιχίτο. Το Αυτοκρατορικό Παλάτι γέμισε με χιλιάδες προσκεκλημένους από 158 χώρες, ενώ το γεγονός μεταδόθηκε από τα ΜΜΕ. Η τελετή βασίστηκε πάνω σε αρχαία έθιμα και τελετουργίες, ενώ περιείχε και ιστορική αναδρομή στους θεσμούς της Ιαπωνίας για τους παρευρισκόμενους. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Ακιχίτο αναγνώρισε τόσο την ιμπεριαλιστική πολιτική της Ιαπωνίας όσο και τα δεινά του πολέμου που εκείνη προκάλεσε μετά την είσοδό της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Απολογήθηκε, εκφράζοντας τη βαθύτατη λύπη του στους πληγέντες λαούς. Το 1992, μάλιστα, υπήρξε ο πρώτος μοντέρνος μονάρχης της Ιαπωνίας που επισκέφτηκε την Κίνα. Παραιτήθηκε το 2019 από τα αυτοκρατορικά του αξιώματα, επικαλούμενος τη φθίνουσα υγεία του, έπειτα από τρεις δεκαετίες στον θρόνο, δίνοντας τη θέση του στον μεγαλύτερο γιο του, Ναρουχίτο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μάρθα Πολυστηριάδου, Η εικόνα της Ζωής μέσα από ιστορικούς και ιστοριογράφους, Μεταπτυχιακή εργασία ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, 2013
- Στεγριανή Στιβασάρη, Η γυναίκεια επίδραση στη Βυζαντινή Αυλή τον 11ο αιώνα: Η περίπτωση της Πορφυρογέννητης Ζωής, Πρωτεύουσα διπλωματική εργασία, Θεσσαλονίκη 2017
- Warren Treadgold, Βυζάντιο: Επίτομη Ιστορία, Θεσσαλονίκη, 2007
- Almanac: The first flying trapeze act, CBS News, διαθέσιμο εδώ
- Cirque d’Hiver, Circopedia, διαθέσιμο εδώ
- Famed Acrobat and Fashionista: Who Was Jules Leotard?, History Hit, διαθέσιμο εδώ
- Steven R. Weisman, Japan thrones Emperor today in old rite with new twist, The New York Post, διαθέσιμο εδώ
- Their Majesties the Emperor and Empress, The Imperial Household Agency, διαθέσιμο εδώ
- R. Reid, Japan’s Emperor ascends throne, The Washington Post, διαθέσιμο εδώ
