Της Μαρίας Τασάκου,
Η λίμνη Βαϊκάλη, ή αλλιώς «το μπλε μάτι της Σιβηρίας», είναι ίσως ένα από τα πιο όμορφα και εντυπωσιακά τοπία του πλανήτη, με μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Στα νερά της έχουν εμφανιστεί μοναδικά φυσικά φαινόμενα, ενώ η εξωτική χλωρίδα και πανίδα της περιοχής κεντρίζουν το ενδιαφέρον χιλιάδων επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο. Εκτιμάται ότι η λίμνη Βαϊκάλη είναι καταφύγιο για 1.600 γένη ζώων και έχουν καταγραφεί πάνω από 800 είδη φυτών. Ανάμεσα στα ζώα υπάρχουν και ορισμένα ενδημικά είδη, όπως η φώκια, τα ψάρια golomjanka και το καβούρι epishura, ένα ζώο του οποίου ο ρόλος είναι απαραίτητος στην τροφική αλυσίδα, αφού φιλτράρει το νερό μέσω του σώματός του. Υπάρχουν περίπου 3 εκατομμύρια epishura ανά τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας και σε αυτά οφείλονται κατά κύριο λόγο τα κρυστάλλινα και πεντακάθαρα νερά της λίμνης.
Η Βαϊκάλη σχηματίστηκε πριν από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια, λόγω κίνησης των τεκτονικών πλακών και εκτιμάται ότι είναι η παλαιότερη λίμνη στον κόσμο. Πριν από 25 χρόνια, έγινε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UΝΕSCO, λόγω των πολύ καθαρών νερών της και έχει πολύ χαμηλή θολότητα. Η θολότητα μίας λίμνης μετριέται σε δίσκους Secchi, οι οποίοι μας επιτρέπουν να καταλάβουμε πόσο βαθιά μέσα σε αυτήν φτάνει το φως του ηλίου. Στη λίμνη Βαϊκάλη, το φως φτάνει μέχρι τα 20 μέτρα κάτω από την επιφάνειά της.
Επιπλέον, η λίμνη περιέχει το 20% φρέσκου πόσιμου νερού στον πλανήτη, καθώς τροφοδοτείται από 336 παραπόταμους και έχει τεράστιο βάθος, συγκεκριμένα 1.680m. Έπειτα από έρευνες αποδείχθηκε, ότι εάν ολόκληρος ο παγκόσμιος πληθυσμός εφοδιαζόταν μόνο από αυτήν τη λίμνη, θα μπορούσε να ζήσει για 40 χρόνια χωρίς προβλήματα λειψυδρίας. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που την καθιστά τόσο ξεχωριστή, είναι ότι είναι η μόνη λίμνη στην οποία τα ιζήματα δεν έχουν επηρεαστεί από τους παγετώνες της ηπείρου, παρά το γεγονός ότι έχει μεγάλο πλάτος. Αυτό συμβαίνει διότι η λίμνη περιβάλλεται σχεδόν ολόκληρη από βουνά. Έτσι εξηγείται και ο μεγάλος αριθμός παραπόταμων, ενώ η λίμνη προστατεύεται ως εθνικό πάρκο. Μέσα στη λίμνη δε, υπάρχουν μικρά νησάκια με πιο γνωστό το Oljon, με μήκος 72 χιλιόμετρα.
Η σημασία της λίμνης είναι τεράστια για τους επιστήμονες, οι οποίοι διεξάγουν έρευνες με σκοπό να χρησιμοποιήσουν τους μικροοργανισμούς της, για να καθαρίσουν μολυσμένα ύδατα σε άλλες περιοχές. Στην αρχαιότητα, οι Ασιάτες θεωρούσαν τη λίμνη ιερή και, μέχρι σήμερα, μπορεί κανείς να δει στις όχθες της τα ερείπια των κτιρίων, στα οποία συνήθιζαν οι αρχαίες φυλές να πραγματοποιούν τελετές σχετικά με την ενέργεια της λίμνης.
Η πρώτη αποστολή στον πυθμένα της λίμνης έγινε από τη Ρωσία στις 29 Ιουλίου 2008 και για αυτό στο κάτω μέρος της υπάρχει μία ανοξείδωτη πυραμίδα με το οικόσημο της χώρας.
Στην επιφάνεια της λίμνης, δημιουργήθηκε ένα πολύ σπάνιο φυσικό φαινόμενο, το οποίο έγινε αντιληπτό από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). To θερμό και σκούρο νερό που βρισκόταν στον πυθμένα της λίμνης ανέβηκε προς τα πάνω, σχηματίζοντας περίεργα σχήματα στην επιφάνειά της, η οποία στη συνέχεια πάγωσε. Γύρω από το φαινόμενο δημιουργήθηκε και μία θεωρία συνομωσίας, η οποία υποστήριζε ότι τα σκούρα σχήματα στην παγωμένη επιφάνεια δημιουργήθηκαν από UFO. Το σίγουρο είναι ότι το θέαμα του φυσικού αυτού φαινομένου κόβει την ανάσα και είναι αρκετοί που επισκέπτονται τη λίμνη για να τη δουν παγωμένη και να τη διασχίσουν με πατίνια και έλκηθρα.
Το στρώμα πάγου διατηρείται περίπου μέχρι τον Μάιο και όταν ο πάγος ραγίζει, ο θόρυβος ακούγεται σαν κεραυνός, αλλά λόγω αυτού, καταφέρνουν τα ψάρια να μην πεθάνουν από έλλειψη οξυγόνου.
Η λίμνη Βαϊκάλη είναι η μοναδική από την οποία πηγάζει ένας ποταμός, ο Ανγκάρα. Για αυτόν τον λόγο, υπάρχει ο μύθος ότι ο πατέρας της Βαϊκάλης είχε 336 γιους και μία κόρη, την Ανγκάρα. Όλοι οι γιοι του έρεαν προς τη λίμνη για να την ανεφοδιάζουν με νερό, αλλά η κόρη ερωτεύτηκε τον ποταμό Γενισέι στη Ρωσία και ξεκίνησε να «παίρνει» όλο το νερό του πατέρα της, με σκοπό να το δώσει στον αγαπημένο της. Σαν αντίποινα, ο πατέρας πέταξε έναν βράχο στην Ανγκάρα και την καταράστηκε. Ο βράχος αυτός λέγεται Σαμάν και θρυλείται πως είναι η αρχή της λίμνης.
Εκτός από αυτόν τον μύθο, υπάρχουν πολλοί ακόμα σχετικά με τη λίμνη, τους οποίους οι ντόπιοι της περιοχής αφηγούνται με θέρμη σε ξεναγήσεις τουριστών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- H βαθύτερη λίμνη του κόσμου πάγωσε- 20 μαγευτικές φωτογραφίες της Βαϊκάλης στη Νότια Σιβηρία, Lifo, διαθέσιμο εδώ
- Λίμνη Βαϊκάλη: Η πιο εντυπωσιακή παγωμένη λίμνη του κόσμου, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Λίμνη Βαϊκάλη: Το μπλε μάτι της Σιβηρίας, Γεωγραφικοί, διαθέσιμο εδώ
