Της Εμμανουέλας Μπουλταδάκη,
Η Ομοσπονδία της Βοσνίας Ερζεγοβίνης είναι μια χώρα που βρίσκεται στη Βαλκανική χερσόνησο, ο πληθυσμός της οποίας αποτελείται από τρεις διαφορετικές εθνότητες: Βόσνιους, Σέρβους και Κροάτες. Μάλιστα, είναι από τις χώρες εκείνες οι οποίες έχουν δηλώσει το ενδιαφέρον τους να ενταχθούν στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ήδη από το 2007. Η Βοσνία Ερζεγοβίνη βρίσκεται τις τελευταίες μέρες στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, καθώς αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά εσωτερικά προβλήματα. Τα προβλήματα, βέβαια, στο εσωτερικό της υπήρξαν πάντοτε ουκ ολίγα.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ήταν πρώην μέλος της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας και οι εθνικιστικές συγκρούσεις με τα υπόλοιπα κράτη της Γιουγκοσλαβίας ήταν συχνές. Αυτές οι συγκρούσεις συνέχισαν να κλιμακώνονται, ακόμα και μετά την ανεξαρτησία της από τη Γιουγκοσλαβία. Το 1995, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο, παρά την ανακωχή ανάμεσα στους Βόσνιους Μουσουλμάνους από τη μία πλευρά και τους Σέρβους της Βοσνίας από την άλλη, οι εχθροπραξίες συνεχίστηκαν καθιστώντας αναγκαία, μάλιστα, και την αεροπορική επέμβαση του ΝΑΤΟ, για να επιλυθεί η κατάσταση.
Η κατάσταση αυτή τη στιγμή στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι κρίσιμη, καθώς διατρέχει κίνδυνο διάσπασης, όπως δηλώνει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Διεθνούς Κοινότητας, Christian Schmidt. Ειδικότερα, τονίζει ότι υπάρχει μια σοβαρή πιθανότητα να επιστρέψει η χώρα στο παλαιότερο καθεστώς σύγκρουσης, κάτι το οποίο δεν χαροποιεί ιδιαίτερα τους πολιτικούς αξιωματούχους. Ο Schmidt, σε μια έκθεση του προς τον ΟΗΕ, υποστηρίζει ότι σε περίπτωση που οι Σερβοβόσνιοι αυτονομιστές κάνουν πράξη τις απειλές τους για να δημιουργήσουν το δικό τους στρατό, τότε οι εθνικές δυνάμεις θα διασπαστούν και θα χρειαστεί να σταλούν στη χώρα άτομα για να σταματήσουν τη διχόνοια και να διαπραγματευτούν την ειρήνη. Η Ε.Ε. διατηρεί τώρα στη χώρα μια δύναμη 700 ατόμων, την Eufor, με στόχο τη διατήρηση της ειρήνης, ενώ το ΝΑΤΟ έχει ορίσει υπευθύνους για το συγκεκριμένο ζήτημα στο Σεράγεβο, η εξουσία των οποίων θα ανανεωθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε λίγο καιρό.
Ωστόσο, η Ρωσία έχει δηλώσει πώς θα μπλοκάρει το ψήφισμα, αν δεν εκλείψουν όλες οι αναφορές που υπάρχουν στο όνομα του Ύπατου Εκπροσώπου, δηλαδή του Schmidt. Με αυτή της την απαίτηση, η Ρωσία επιδιώκει κατά κάποιον τρόπο να περιορίσει τις εξουσίες του Ύπατου Εκπροσώπου και να υπονομεύσει τα ειρηνευτικά του καθήκοντα για το συγκεκριμένο ζήτημα, όπως ορίζονται στην ειρηνευτική συμφωνία του Dayton. Επίσης, είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι η Ρωσία, που ήδη από τον περασμένο Ιούλιο, όταν και είχε λάβει μέρος στις ειρηνευτικές συμφωνίες του Dayton, καθώς και η Κίνα, που έχει προσπαθήσει να αυξήσει και εκείνη με τη σειρά της την επιρροή της στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων μέσω επενδύσεων δισεκατομμυρίων ευρώ, πρέσβευαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας ότι το Γραφείο του Ύπατου Εκπροσώπου στη Βοσνία δεν προσφέρει κάτι περαιτέρω για τη διατήρηση της ισορροπίας στα Βαλκάνια.
Ο Schmidt από την πλευρά του, στην πρώτη του έκθεση, όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του τον Αύγουστο, έκανε γνωστό τον κίνδυνο που διατρέχει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αποκαλώντας τον μάλιστα ως «την μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή της μεταπολεμικής περιόδου». Ειδικότερα, ο ηγέτης των Σερβοβόσνιων, Milorad Dodic, δήλωσε ότι θα παραιτηθεί από τους κρατικούς θεσμούς, όπως και από τον εθνικό στρατό για να δημιουργήσει σερβικές δυνάμεις. Στις 14 του Οκτώβρη, είχε αναφέρει, επίσης, ότι θα εξανάγκαζε το στρατό των Βοσνίων να απομακρυνθεί από τη Σερβική Δημοκρατία, δηλαδή από το σέρβικα εδάφη της Βοσνίας. Υπονόησε, μάλιστα, ότι αν η Δύση επενέβαινε, εκείνος θα είχε την υποστήριξη κάποιων συμμάχων του. Εκτός από τα παραπάνω, οι αστυνομικές δυνάμεις των Σερβοβόσνιων πραγματοποίησαν στο όρος Jahorina ασκήσεις τρομοκρατικού χαρακτήρα. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι από εκείνο το σημείο, οι δυνάμεις των Σερβοβόσνιων είχαν βομβαρδίσει το Σεράγεβο το 1992, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας.
Την προηγούμενη Παρασκευή, ο Schmidt σε μια έκθεση του προς τoν Antonio Guterres, τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, δήλωσε ότι αυτές οι ενέργειες ισοδυναμούν με απόσχιση και απειλούν τη σταθερότητα και την ισορροπία δυνάμεων στη περιοχή. Προσέθεσε ότι αν δεν αναλάβει η διεθνής κοινότητα κάποια πρωτοβουλία και αν δεν δράσει άμεσα, τότε μπορεί να επέλθει ακόμα και η κατάργηση της συμφωνίας του Dayton. Εκτίμησε ότι ένα πιθανό σενάριο είναι να υπάρξουν αναταραχές μεταξύ της αστυνομίας των Σερβοβόσνιων και των επίσημων κρατικών οργάνων, το οποίο μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια εμφύλια σύγκρουση. Όλες αυτές οι παρατηρήσεις του Schmidt μεταφέρθηκαν στον ΟΗΕ και θα ληφθούν υπόψη με στόχο την ανανέωση των ειρηνευτικών καθηκόντων, που ασκούν η Eufor και το NATO στη χώρα. Γίνεται αντιληπτό ότι η κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη έχει χτυπήσει κόκκινο και είναι απαραίτητο να ληφθούν έκτακτα μέτρα για να αποφευχθεί μια επανάληψη της ιστορίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Bosnia is in danger of breaking up, warns top international official, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Η Βοσνία αντιμετωπίζει «τη μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή της μεταπολεμικής περιόδου», Naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βοσνία-Ερζεγοβίνη: Αντιμέτωπη και πάλι με το ξέσπασμα ενός πολέμου η χώρα;, ΣΚΑΙ, διαθέσιμο εδώ
