Της Κατερίνας Κοκολογιάννη,
Δεν έχει πολλές μέρες που πέρασε η εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου, κατά την οποία μνημονεύσαμε τον πόλεμο του 1940, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που στιγμάτισε την ιστορία. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή θυμόμαστε τη σειρά των γεγονότων, που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της εξτρεμιστικής κυβέρνησης του Χίτλερ. Πολύ σπάνια αναρωτιέται κανείς τι συνέβη μετά τη λήξη του πολέμου. Έτσι, λοιπόν, αποφάσισα να σας μιλήσω για την ιστορία μιας γυναίκας που άφησε το στίγμα της με την πορεία της. Η ταινία που σας προτείνω σήμερα ξεκινάει με την περίοδο της εξουσίας της ναζιστικής Γερμανίας και εμβαθύνει σε μία μεταπολεμική εποχή, μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αναλυτικότερα, λοιπόν, ο τίτλος της ταινίας είναι “Milada”. Πρόκειται για μία τσεχική βιογραφική ταινία του 2017, βραβευμένη με τους τίτλους «Czech Lion Award for Best Costume Design» και «Czech Lion Award for Best Makeup and Hairstyling», η οποία γράφτηκε και σκηνοθετήθηκε από τον David Mrnka και πρωταγωνιστεί η Ισραηλινή ηθοποιός Ayelet Zurer.
Η Μιλάντα Χοράκοβα ήταν μία δυναμική γυναίκα, η οποία αγωνίστηκε για τα ιδανικά της. Ήταν δικηγόρος και ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πάλεψε για την ίση αμοιβή των γυναικών, τα επιδόματα τέκνων και πολλές άλλες υποθέσεις. Ο κύριος, όμως, αγώνας της σχετιζόταν με την ελευθερία και την επικράτηση της δημοκρατίας, για την εκπλήρωση των οποίων καταδικάστηκε και βασανίστηκε.
Όλα ξεκινούν στο υπουργείο της Πράγας το 1930, όπου η Μιλάντα, ούσα ήδη ενεργή, τραβάει την προσοχή του τότε Υπουργού. Εκείνος δείχνει ενδιαφέρον για τη δουλειά της και τις απόψεις της για το γυναικείο κίνημα και την παροτρύνει να ασχοληθεί με την πολιτική. Την ίδια ακριβώς περίοδο ο Χίτλερ κάνει τις πρώτες του δηλώσεις για τα αιτήματά του και ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών. Χρονολογικά βρισκόμαστε λίγο πριν την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Μιλάντα, ως βουλευτής, πλέον, συμμετέχει στις συζητήσεις σχετικά με την πολιτική που θα πρέπει να ακολουθηθεί την περίοδο αυτή. Ενώ οι υπόλοιποι θεωρούν ευκαιρία και επιτυχία την ένωση της Τσεχοσλοβακίας με την Γερμανία, η ίδια το θεωρεί φρικτό, καθώς, όπως δηλώνει, δεν πρόκειται για ένωση, αλλά για κατοχή. Αρχίζει ο πόλεμος και αναλαμβάνει δράση, οργανώνοντας αντίσταση κατά των Γερμανών και του Χίτλερ. Φτιάχνει μία λίστα με άτομα που θα συμμετείχαν σε αυτήν. Παρόλα αυτά, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται το 1940 χωρίς στοιχεία και πραγματική κατηγορία. Μετά από δύο χρόνια ως φυλακισμένη μεταφέρεται σε άλλο μέρος, καθώς πρόκειται να επαναδικαστεί για να καταδικαστεί σε θανατική ποινή. Η ποινή, όμως, αυτή ανατρέπεται και καταδικάζεται, εν τέλει, σε οκτώ χρόνια κάθειρξη.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η πρωταγωνίστρια, εκτός από αγωνίστρια και δυναμική γυναίκα, ήταν σύζυγος και μητέρα. Λόγω της ενασχόλησής της με τα κοινά, είχε αρκετά προβλήματα με την κόρη της, καθώς δεν διέθετε αρκετό χρόνο να ασχοληθεί μαζί της. Είχε, όμως, έναν υποστηρικτικό σύζυγο, ο οποίος την αγαπούσε, τη σεβόταν και την ακολουθούσε πιστά σε όλους της τους αγώνες. Μαζί με εκείνη, λοιπόν, στη φυλακή βρίσκεται και ο σύζυγός της.
Το 1945 η Τσεχοσλοβακία απελευθερώνεται και ο πόλεμος τελειώνει. Η Μιλάντα και ο σύζυγός της είναι πλέον ελεύθεροι. Μετά, λοιπόν, από μία δύσκολη εποχή για την ίδια και την οικογένειά της αποφασίζει να επανέλθει στη θέση της και να αναλάβει ξανά τα καθήκοντά της. Την περίοδο αυτή αρχίζει να ανθίζει μία άλλη εξτρεμιστική οργάνωση, βασιζόμενη στα κομμουνιστικά ιδεώδη. Αρχίζει η προπαγάνδα και η παραπληροφόρηση. Παρότι η απελευθέρωση της Τσεχοσλοβακίας προήλθε κατόπιν της βοήθειας της Αμερικής, πολλοί άρχισαν να λένε ότι ο από μηχανής θεός ήταν η κομμουνιστική Ρωσία και ο κόσμος τελικά πείστηκε.
Την περίοδο αυτήν, λοιπόν, στην πολιτική σκηνή προτείνεται μία στρατιωτική συνεργασία για τη συνύπαρξη της περιοχής των Καρπαθίων-Ρωσίας. Ο κομμουνισμός μέρα με τη μέρα γίνεται δυνατότερος και ο λαός ευάλωτος. Για να μπορέσει η δημοκρατία να επιβιώσει θα πρέπει να γίνει μία ένωση για να δημιουργηθεί ένα δυνατό μέτωπο. Έτσι, δημιουργείται η ανάγκη να επανέλθει η Μιλάντα ως βουλευτής.
Παρακολουθούμε καρέ-καρέ τις εξελίξεις και τα γεγονότα στην πολιτική σκηνή κάθε μέρα. Στην Τσεχοσλοβακία ο κομμουνισμός δυναμώνει, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να τάσσονται υπέρ του. Όποιος είναι κατά αυτού, αποτελεί απειλή για το κράτος. Τελικά, ανεβαίνει στην εξουσία και αρχίζουν διώξεις όλων αυτών που υποστηρίζουν τη δημοκρατία και τάσσονται κατά αυτού. Η Μιλάντα συλλαμβάνεται και πάλι και υποφέρει αυτή και η οικογένειά της. Ποιο θα είναι όμως το τέλος της; Θα αποβούν τελικά καρποφόροι οι αγώνες της;
Η παρούσα ταινία σκοπεύει να μας δείξει ότι κάθε άκρο μπορεί να αποβεί μοιραίο. Ο σκοπός της ζωής είναι να βρούμε αυτό το μέσον, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, «μέτρον άριστον». Τόσο ο ακραίος ναζισμός όσο και ο ακραίος κομμουνισμός βασάνισαν και θανάτωσαν ανθρώπους, οι οποίοι είχαν διαφορετική άποψη. Παραβίασαν κάθε ανθρώπινο δικαίωμα και τελικά αποδείχθηκε ότι δεν διέφεραν ιδιαίτερα μεταξύ τους. Όποιος τασσόταν κατά αυτών, αποτελούσε απειλή και έπρεπε να εξαφανιστεί. Διαπράχθηκαν εκατοντάδες εγκλήματα, τα οποία ακόμα και σήμερα μας σοκάρουν.
Η εξέλιξη της σύγχρονης ιστορίας μάς διδάσκει ότι είναι απαραίτητη η διασφάλιση της δημοκρατίας, η επικράτηση, δηλαδή, του πλουραλισμού, της πολυφωνίας και της ισηγορίας, καθώς και το βασικότερο όλων, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εκτός των άλλων, πέρα από την ιστορική σημασία της συγκεκριμένης ταινίας, είναι σημαντικό να εκτιμήσουμε τη σημαντική παρακαταθήκη που άφησε πίσω της η γυναίκα αυτή. Ήταν μία σπουδαία προσωπικότητα, η οποία αγωνίστηκε για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Έθεσε ως προτεραιότητα τα παιδιά όλου του κόσμου, αντί του δικού της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μιλάντα (2017), imdb.com, διαθέσιμο εδώ
- Milada, en.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Μιλάντα (2017) – The Μovie Database, google.com, διαθέσιμο εδώ