Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Μέσα στο 2021, πραγματοποιήθηκαν ουκ ολίγοι εορτασμοί για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Αν και, δυστυχώς, οι υγειονομικές συνθήκες δεν επέτρεψαν πάντα τις δια ζώσης εκδηλώσεις, η χρονιά αυτή έχει υπάρξει ιδιαίτερα παραγωγική και στον τομέα της γνώσης, αλλά και της τέχνης, καθώς ακόμη και από την ασφάλεια του σπιτιού μας, όλοι μπορέσαμε να μάθουμε κάτι παραπάνω ή να διαβάσουμε ένα λογοτεχνικό βιβλίο σχετικά με την Επανάσταση.
Ένα από αυτά τα μυθιστορήματα, και μάλιστα από τα πιο πολυσυζητημένα, είναι και αυτό που σας παρουσιάζω σήμερα. Το βιβλίο, δια χειρός του γνωστού συγγραφέα Γιάννη Καλπούζου, τιτλοφορείται Ραγιάς: Μέρες και Νύχτες 1821 και κυκλοφόρησε τον Ιούνιο 2021 από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι έχει ήδη σημειώσει μεγάλη εμπορική επιτυχία.
Για τον Γιάννη Καλπούζο οι συστάσεις ίσως περιττεύουν, αλλά ας τον γνωρίσουμε καλύτερα! Ο συγγραφέας του σημερινού βιβλίου κατάγεται από το χωριό Μελάτες της Άρτας. Έχει δημοσιεύσει συλλογές διηγημάτων, μυθιστορήματα και ποιητικές συλλογές, είναι στιχουργός και τα λογοτεχνικά του έργα έχουν μεταφραστεί σε γλώσσες, όπως τα Πολωνικά, τα Τουρκικά, τα Αραβικά και τα Αγγλικά. Ο ίδιος έχει τιμηθεί με το Πρώτο Βραβείο Μυθιστορήματος Μικρασιατικού Περιεχομένου για τα έτη 2016-2018, δείχνοντας μια ιδιαίτερη δεξιοτεχνία σε ιστορικά μυθιστορήματα.
Στο βιβλίο που πραγματεύεται αυτό το άρθρο, οι αναγνώστες ακολουθούν την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα του Αγγελή. Η ιστορία μας ξεκινά το 1825 στο Ναύπλιο, όπου ο ήρωας του βιβλίου έχει επιστρατεύσει έναν γραμματικό της εποχής για να τον βοηθήσει να καταγράψει τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις του από τα ταραχώδη χρόνια που προηγήθηκαν. Μεταφερόμαστε στην Πάτρα, όπου ο έφηβος Αγγελής έχει σταλεί από τον πατέρα του το 1816. Μια μικρή συμπλοκή γίνεται αιτία ο πρωταγωνιστής μας να βρεθεί αιχμάλωτος ενός Τούρκου Αγά της περιοχής. Αφού διαφεύγει, ο Αγγελής αναζητά την τύχη του σε ταραγμένα χρόνια, κρατώντας μέσα του άσβεστο μίσος για τους δυνάστες της πατρίδας του.
Τα επόμενα χρόνια, ακολουθούμε τον Αγγελή, καθώς εργάζεται, γνωρίζει μεγάλες προσωπικότητες της Επανάστασης και βρίσκει τον έρωτα στο πρόσωπο της Σιμχά, μιας νεαρής Εβραίας, με την οποία αρχικά φαίνεται να μην υπάρχει καμία θετική προοπτική, καθώς ο γάμος μεταξύ διαφορετικών θρησκειών δεν επιτρεπόταν για τους Εβραίους και τους Χριστιανούς. Ο Αγγελής την κρατά, παρόλα αυτά, στην καρδιά του και δίνει το όνομά της στο ασημοστολισμένο καριοφίλι του, μέχρι η μοίρα τους να αλλάξει και να έρθει η ώρα να ξανασυναντηθούν. Η ροή του μυθιστορήματος είναι τόσο αρμονική που οι σκηνές της μάχης και τα ιστορικά στοιχεία του Αγώνα συνυπάρχουν αβίαστα και πλέκονται αριστοτεχνικά με τα συναισθήματα των ηρώων, πράγμα που κάνει την ανάγνωση ιδιαίτερα ευχάριστη και μας μεταφέρει στο κλίμα της εποχής, θυμίζοντάς μας, παράλληλα, διαχρονικά συναισθήματα που όλοι έχουμε νιώσει.
Καθώς η Επανάσταση εξελίσσεται, ο Αγγελής γνωρίζει και αλληλεπιδρά με μορφές της Ιστορίας γνωστές σε όλους μας, όπως τους γιους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και τον Δημήτριο Υψηλάντη. Πιστός στο όραμα της απελευθέρωσης, ο πρωταγωνιστής δε θα σταματήσει να αγωνίζεται, ακόμη και όταν φαίνεται ότι αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την προσωπική του ευημερία και την οικογενειακή του ευτυχία. Μαζί του οι αναγνώστες ακολουθούν την πορεία του Αγώνα, τόσο σε μέρες νίκης όσο και κατά τη διάρκεια της κάμψης. Με φόντο τις ιστορικές συγκυρίες μέχρι και το 1829, που οι περισσότεροι λίγο πολύ γνωρίζουν, και έμφαση στις περιοχές της Πάτρας, της Τριπολιτσάς, του Ναυπλίου και του Μεσολογγίου, ο Καλπούζος υπογραμμίζει την αξία της φιλίας, του έρωτα, αλλά κυρίως της αποφασιστικότητας και της προσήλωσης στον στόχο, που μπορεί να απελευθερώσει τον άνθρωπο από κάθε λογής εξάρτηση και υποδούλωση.
Το αν τελικά ο Αγγελής βρίσκει αυτό που ψάχνει, καθώς η Ελλάδα βαίνει να αποκτήσει την ελευθερία της, θα το διαβάσετε οι ίδιοι, όταν βρεθεί στα χέρια σας το βιβλίο. Μαζί, όμως, με την πραγματικά εμπνευσμένη ιστορία των πρωταγωνιστών, θα σας συγκινήσει και η ιδέα που βρίσκεται πίσω από όλη την ιστορία. Στην πραγματικότητα, ραγιάδες δεν είναι μόνο οι Έλληνες της περιόδου που πραγματεύεται το βιβλίο έναντι των Τούρκων. Δυνητικά, όλοι είμαστε υπόδουλοι, αν αφήσουμε τους φόβους μας να κυριαρχήσουν πάνω μας και να μας οδηγήσουν σε αποφάσεις για τις οποίες δεν είμαστε υπερήφανοι.
Εν κατακλείδι, αν σας κεντρίζουν το ενδιαφέρον όσα διαβάσατε, μη διστάσετε να δώσετε μια ευκαιρία στο μυθιστόρημα αυτό. Εκτός από μια άμεση και παραστατική περιγραφή των ιστορικών γεγονότων, θα παρακολουθήσετε και μια ιστορία γεμάτη εντάσεις και δυνατά συναισθήματα, ακολουθώντας τον πρωταγωνιστή του βιβλίου σε ένα ταξίδι ελευθερίας και ίσως αποκτώντας λίγο παραπάνω θάρρος, για να βρείτε την ελευθερία από κάποιον δικό σας φόβο.
