Της Ελένης Μουνδούρη,
Η Κόστα Ρίκα (Costa Rica), αποτελεί μια από τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής που βρέχεται από την Kαραϊβική θάλασσα και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Συνορεύει με τη Νικαράγουα στα βόρεια, την Καραϊβική θάλασσα στα βορειοανατολικά, τον Παναμά στα νοτιοανατολικά, τον Ειρηνικό Ωκεανό στα νοτιοδυτικά και το Εκουαδόρ στα νότια του Cocos Island. Πρωτεύουσά της είναι το San Jose, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη πόλη στη χώρα.
Πληθυσμιακά, τα τέσσερα πέμπτα περίπου της χώρας αποτελούν άνθρωποι που έχουν προέλθει από την Ευρώπη, και συγκεκριμένα την Ισπανία. Η επόμενη μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα εκεί είναι οι mestizos, που πρόκειται στην πραγματικότητα για τους απογόνους μιας μίξης Ευρωπαίων και ιθαγενών της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής. Σε πολύ μικρό ποσοστό ζουν εκεί άνθρωποι αφρικανικής καταγωγής, που βρέθηκαν εκεί περί τον 19ο αιώνα, ύστερα από μετανάστευση από την Τζαμάικα. Επιπλέον, ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός πως στη χώρα, λιγότερο από το 1% του πληθυσμού αποτελούν πλέον Ινδιάνοι, κάτι το οποίο φαίνεται περίεργο αν σκεφτεί κανείς πως, πριν την ισπανική εισβολή, κατοικούσαν εκεί πάνω από 400.000 άνθρωποι Ινδιάνικων φυλών. Επίσημη ομιλούμενη γλώσσα είναι η ισπανική, με μια όμως ιδιαίτερη προφορά που την κάνει να ξεχωρίζει από άλλες ισπανόφωνες χώρες. Ωστόσο, παρότι όχι επίσημες, στη χώρα είναι αναγνωρισμένες και άλλες τοπικές γλώσσες, όπως τα Limonese Creole, που ομιλούνται από τους Αφρικανικής καταγωγής κατοίκους, καθώς και κάποιες ακόμα γλώσσες ινδιάνικης προέλευσης.
Η Ρωμαιοκαθολική αποτελεί την επίσημη θρησκεία της χώρας, ωστόσο, πολύ σημαντικό είναι το γεγονός πως με το Σύνταγμα του 1949 θεσπίστηκε η θρησκευτική ελευθερία. Επομένως, συναντά κανείς εκεί πληθυσμούς που ασπάζονται και άλλες θρησκείες, με την αμέσως επόμενη που ακολουθεί να είναι η Προτεσταντική.
Το πολίτευμα της χώρας είναι η Προεδρική Συνταγματική Δημοκρατία. Μεταξύ των κρατών της Κεντρικής Αμερικής, η Κόστα Ρίκα φαίνεται να έχει την πιο σταθερή και δημοκρατική κυβέρνηση, γεγονός το οποίο μεταξύ άλλων συμβάλλει στο να θεωρείται σήμερα η χώρα μια από τις πιο «Χαρούμενες Χώρες στον Κόσμο». Με το Σύνταγμα του 1949, θεσπίστηκε ένα δίκαιο δικαστικό σύστημα, καθώς και ανεξάρτητο ένα ανεξάρτητο εκλογικό σώμα. Το πολιτικό σύστημα της χώρας χαρακτηρίζεται γενικά σταθερό, από τη θέσπιση του Συντάγματός της και έπειτα, ενώ ορόσημο σε αυτό αποτελεί το γεγονός πως και σε περιόδους αναταραχών των γειτονικών περιοχών —κυρίως τις δεκαετίες του 1970 και του 1980—, η χώρα κατάφερε να διατηρήσει την ειρήνη. Σήμερα, συμμετέχει επιπλέον και σε διάφορους διεθνείς πολιτικούς και οικονομικούς οργανισμούς, όπως τα Ηνωμένα Έθνη (UN), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF). Το νόμισμα της χώρας είναι το Costa Rican Colon, ένα νόμισμα ιδιαίτερα υποτιμημένο, καθώς 1 CRC αντιστοιχεί σε 0,0014 ευρώ. Αυτό ίσως να αποτελεί ένδειξη ότι η χώρα έχει υψηλά ποσοστά πληθωρισμού, αυτό όμως θα το εξετάσουμε στο δεύτερο μέρος του παρόντος.
Το 1502, ο Χριστόφορος Κολόμβος έφτασε στην Κόστα Ρίκα, όπου όμως δεν έμεινε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα — κυρίως έμεινε για τον ανεφοδιασμό των πλοίων. Λέγεται, πως οι σχέσεις των Ιθαγενών με τους κατακτητές ήταν φιλικές, ενώ οι πρώτοι προσέφεραν στους δεύτερους αντικείμενα αξίας και έτσι πήρε και το όνομά της η περιοχή αυτή, Κόστα Ρίκα, που στην πραγματικότητα σημαίνει «Πλούσια Ακτή». Ωστόσο, το μέρος αυτό δεν απασχόλησε ιδιαίτερα τους κατακτητές, καθώς δεν είχε ιδιαίτερο πλούτο σε σπάνια μεταλλεύματα προς εκμετάλλευση. Παράλληλα, έλλειψη υπήρχε και σε εργατικό δυναμικό, γεγονός το οποίο ήταν αποτέλεσμα της ραγδαίας μείωσης των ιθαγενών πληθυσμών εξαιτίας κυρίως πανδημιών και ασθενειών, όπως ο τύφος και η ευλογιά, τις οποίες έφεραν μαζί τους οι Ευρωπαίοι. Συγκεκριμένα, το μέγεθος της καταστροφής ήταν τόσο μεγάλο, που από 120.000 ιθαγενείς, που υπολογίζονται κατά τα μέσα του 14ου αιώνα, μειώθηκαν σε μόλις 10.000 μέχρι την πρώτη δεκαετία του 15ου αιώνα. Κατά τα επόμενα χρόνια, όταν πλέον Ευρωπαίοι άρχισαν να δημιουργούν εκεί αποικίες, η οικονομία βασίστηκε στον αγροτικό τομέα, ενώ σημαντικό χαρακτηριστικό αποτέλεσε η έντονη ύπαρξη δούλων.
Τον Σεπτέμβριο του 1821, μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τους Μεξικού από την Ισπανία, η Κόστα Ρίκα, με τη σειρά της, προέβη κι αυτή στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της, ενώ εντάχθηκε στην τότε Μεξικανική Αυτοκρατορία. Το 1823, όμως, όταν η Αυτοκρατορία άρχισε να εκλείπει, η Κόστα Ρίκα εντάχθηκε σε αυτό τότε ονομάστηκε “Provinces of Central America|, δηλαδή «Επαρχίες της Κεντρικής Αμερικής», από το οποίο όμως ανεξαρτητοποιήθηκε το 1838. Τέλος, το 1850, αναγνωρίστηκε από την Ισπανία ως ανεξάρτητο κράτος, ενώ το Σύνταγμά της θεσπίστηκε μόλις το 1949, ύστερα από απανωτές πολιτικές κρίσεις. Από το 1950 μέχρι το 1996, αποτέλεσε τη μοναδική χώρα της Λατινικής Αμερικής της οποίας το πολιτικό σύστημα δεν υπέστη σοβαρές αναταραχές. Βασική αιτία αποτέλεσε το γεγονός της κατάργησης του στρατού, αποφεύγοντας έτσι τη θέσπιση ενός σκληρού στρατιωτικού καθεστώτος. Από το 1980, και ο τουρισμός στη χώρα άρχιζε να ανθίζει λόγω της σταθερότητας αυτής αλλά και άλλων παραγόντων, όπως επίσης και της τεράστιας βιοποικιλότητας (περίπου 500.000 διαφορετικά είδη), πράγμα το οποίο αποτελεί σήμερα τον σημαντικότερο τομέα εσόδων στη χώρα. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο, πως η χώρα ασχολείται ιδιαίτερα με την προστασία της βιοποικιλότητας αυτής και του περιβάλλοντος γενικότερα.
Τέλος, βλέπουμε πως η Κόστα Ρίκα αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα χώρα, με βαθιά και ιδιαίτερη για τα δεδομένα της περιοχής ιστορία. Στο δεύτερο μέρος του άρθρου αυτού, θα αναλύσουμε διεξοδικότερα τον τομέα της οικονομίας στη χώρα αυτή, καθώς και την ποιότητα ζωής εκεί στη σύγχρονη εποχή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Republic of Costa Rica, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
- Imagenes Tropicales, History of Costa Rica, Retrieved from here
- 11 fun facts about Costa Rica, one of the happiest countries in the world, thetrafalgar.com, Retrieved from here
- Costa Rica History, costarica.org, Retrieved from here
