Του Νικόλαου-Νεκτάριου Δημητρά,
1888: Υπογράφεται η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, με την οποία διασφαλίζεται η ελεύθερη θαλάσσια διέλευση στη Διώρυγα του Σουέζ, κατά τη διάρκεια πολέμου και ειρήνης. Υπεγράφη από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Αυστροουγγαρία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Ρωσική και τη Οθωμανική Αυτοκρατορία και τέλος, από την Αίγυπτο. Η Διώρυγα, ουσιαστικά, εκείνη την εποχή βρισκόταν υπό την κυριαρχία της Μεγάλης Βρετανίας, χάρη στη νίκη της κατά τον Αγγλοαιγυπτιακό Πόλεμο (1882). Όμως, η Γαλλία ανταγωνιζόταν την Αγγλία ως προς την κυριαρχία του Σουέζ, γεγονός που δημιουργούσε εντάσεις, οι οποίες τελικά επιβάρυναν και τις δύο πλευρές. Ωστόσο, με αυτήν τη Σύμβαση οι εντάσεις αμβλύνθηκαν και ενισχύθηκε το ασφαλές εμπόριο. Η Σύμβαση διατήρησε την ισχύ της μέχρι την αρχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (1914). Τότε, ο Αιγύπτιος εθνικιστής Abbas Hilmi II δήλωσε πως η Διώρυγα θα είναι ανοιχτή για τα πλοία κάθε έθνους. Έτσι, η Μεγάλη Βρετανία, επιθυμώντας να καταστήσει την Αίγυπτο ένα βρετανικό προτεκτοράτο, τον αντικατέστησε με τον Hussein Kamel και περιόρισε τη διέλευση πλοίων, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας.
1923: Καταρρέει η Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη θέση της παίρνει το Τουρκικό Εθνικό Κράτος. Ανακηρύσσεται, δηλαδή, επισήμως η Αβασίλευτη Δημοκρατία της Τουρκίας, με πρώτο Πρόεδρο τον Μουσταφά Κεμάλ και πρώτο Πρωθυπουργό τον Ισμέτ Ινονού. Το Τουρκικό Εθνικό Κράτος βασίστηκε (τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια) στις έξι αρχές του Κεμάλ. Πρώτη αρχή ήταν ο Εθνικισμός, σύμφωνα με τον οποίο ο όρος “millet” δηλώνει το έθνος και όχι τη θρησκευτική ενότητα, όπως σήμαινε παλαιότερα. Πιο αναλυτικά, ο Κεμάλ επεδίωκε τη δημιουργία μιας ενιαίας εθνικής ταυτότητας, που θα στηριζόταν κυρίως στην κοινή γλώσσα και τον πολιτισμό, αποτάσσοντας το όποιο θρησκευτικό στοιχείο του παρελθόντος. Δεύτερη αρχή ήταν αυτή της Εκκοσμίκευσης, κατά την οποία το Εθνικό Κράτος όφειλε να είναι αποχωρισμένο από τη θρησκεία. Αυτό επετεύχθη με ποικίλους τρόπους, αλλά οι πιο ριζικές μεταρρυθμίσεις ήταν ο εξοβελισμός του ισλαμικού κατεστημένου, η κατάργηση του Χαλιφάτου, η κατάργηση του αξιώματος του ηγέτη των ulema, ενώ έκλεισαν τα κορανικά σχολεία. Ως τρίτη αρχή συναντάμε τον Ρεπουμπλικανισμό, ο οποίος συνεπαγόταν ενός αντιπροσωπευτικού συστήματος εκλογών, με τον λαό να ψηφίζει εκλέκτορες και βουλευτές -βέβαια μέχρι το 1950 το κεμαλικό καθεστώς λειτουργούσε περισσότερο δικτατορικά παρά δημοκρατικά. Τέταρτη αρχή αυτή του Κρατισμού της οικονομίας, σύμφωνα με την οποία για να μπορέσει να επιβιώσει η νέα ιδεολογία και οι θεσμοί, το κράτος πρέπει να διαχειρίζεται την οικονομία. Δεν πρέπει να υπάρχουν μεγάλα κεφάλαια και επενδύσεις, ενώ το εξωτερικό εμπόριο έπρεπε να είναι υπό τον έλεγχο του κράτους. Πέμπτη αρχή η Επαναστατικότητα, κατά την οποία οι μεταρρυθμίσεις συνιστούν μια διαρκή υπόθεση και δεν πρέπει να σταματήσουν ποτέ, με σκοπό να οδηγείται το έθνος στη συνεχή εξέλιξη. Τέλος, ως έκτη αρχή ορίζεται ο Λαϊκισμός, όπου καμία κοινωνική τάξη δεν ευνοείται από το κεμαλικό κράτος, εφόσον ο ίδιο ο λαός αποτελεί την πηγή εξουσίας και κυριαρχίας. Οι έξι αυτές αρχές συμβολίζονταν στο έμβλημα του κόμματος του Κεμάλ, με τη μορφή έξι τόξων και το 1937 ενσωματώθηκαν στο Τουρκικό Σύνταγμα.
1969: Γίνεται η πρώτη σύνδεση υπολογιστών με το ARPANET, προκάτοχο του Ίντερνετ. Το δίκτυο ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) ήταν ένα project που είχε ξεκινήσει από το 1966 από τον Bob Taylor και την ομάδα του. Χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Άμυνας της Αμερικής και συγκεκριμένα από το Γραφείο Ερευνών του Υπουργείου, ονόματι DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency). Η χρήση του προοριζόταν για ακαδημαϊκό επίπεδο -για τα εργαστήρια και τα Πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρόλο που η πρώτη σύνδεση διενεργήθηκε κατά την εν λόγω ημερομηνία, το ARPANET κρίθηκε λειτουργικό δύο χρόνια αργότερα (το 1971). Κατά τη δεκαετία του 1980, το ARPANET επεκτάθηκε σε περισσότερα Πανεπιστήμια της Αμερικής και από το 1990 έχασε την ισχύ του χάρη στη ραγδαία εξέλιξη του Ίντερνετ. Πάντως, επρόκειτο για ένα ιστορικό επίτευγμα, αφού αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία του Διαδικτύου, όπως μας είναι γνωστό σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Birthplace of the Internet, 1969, Milestones, διαθέσιμο εδώ
- Love, Kennett. Suez: The Twice-Fought War. McGraw Hill, New York 1969
- David C. Walden, Looking back at the ARPANET effort, 34 years later, διαθέσιμο εδώ
- Lewis Bernard, Η ανάδυση της σύγχρονης Τουρκίας (πρώτος τόμος), Παπαζήσης, Αθήνα, 2001
- Quataert Donald, Η Οθωμανική Αυτοκρατορία (μτφρ. Σ. Μαρίνος), εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2006
- Zurcher J. Eric, Σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας (μτφρ. Β. Κεχριώτης), Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2004
- Allain, Jean. International Law in the Middle East: Closer to Power Than Justice. Ashgate Publishing , London, 2004
- Ciddi, Sinan. Kemalism in Turkish politics: the Republican People’s Party, secularism and nationalism. Routledge, Oxfordshire 2009
