Της Νικολέττας Κάρλου,
Η ταινία “The Shining” (Η Λάμψη) ήταν, είναι και θα είναι μια ταινία τρόμου βασανιστικά πολύπλοκη, που γεννά διαρκώς ερωτήματα στον θεατή. Ο σκηνοθέτης Stanley Kubrick κατόρθωσε να μεταφέρει επιτυχώς στη μεγάλη οθόνη το 1980 το ομώνυμο μυθιστόρημα τρόμου του γνωστού συγγραφέα Stephen King.
Ωστόσο, οι μετατροπές του Kubrick δυσαρέστησαν τον King. Πιο συγκεκριμένα, ο σκηνοθέτης μεταποίησε τον ρόλο της συζύγου και τον επίλογο. Επίσης, υπήρξε διαφωνία μεταξύ των δύο προαναφερθέντων για το ποιος είναι ο κατάλληλος πρωταγωνιστής. Τελικά, πρωταγωνίστησε ο Jack Nicholson, παρόλο που ο King επιθυμούσε ένα μέσο Αμερικανό χωρίς τα διαπεραστικά μάτια και το τρελό χαμόγελο του Nicholson.
Ο πρωταγωνιστής υποδύεται τον Jack Torrance, έναν καθηγητή φιλολογίας που ζει με τη σύζυγό του, Wendy (Shelley Duvall), και τον μικρό γιο τους, Danny (Danny Lloyd). Η ιστορία αρχίζει να εκτυλίσσεται, όταν ο Jack αποφασίζει να πάει σε συνέντευξη για τη θέση του χειμερινού επιστάτη στο ξενοδοχείο «Η Θέα» στα Rocky Mountains του Colorado. Στόχος του είναι να γράψει ένα βιβλίο. Έτσι, λοιπόν, φαντάζει μάλλον ιδανικό για εκείνον να εργάζεται τον χειμώνα σε ένα απομονωμένο μέρος ως επιστάτης γράφοντας συγχρόνως το βιβλίο του.
Το αφεντικό του, Jack, εντυπωσιάζεται, καθώς βλέπει έναν άντρα με αυτοπεποίθηση και άνεση που δεν τρομάζει όταν μαθαίνει για την ιστορία του ξενοδοχείου. Αναλυτικότερα, ο προηγούμενος επιστάτης, Grady (Philip Stone), κατά τη διάρκεια της εργασίας του εκεί προσβλήθηκε από την ψυχική νόσο «ο Πυρετός της Καμπίνας». Η συγκεκριμένη νόσος προκύπτει λόγω της απομόνωσης και τα αποτελέσματά της είναι η έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, το άγχος, η οργή. Μετά την προσβολή του από τη νόσο αυτή, ο Grady παραφρόνησε και πριν αυτοκτονήσει σκότωσε τη γυναίκα του και τις δύο κόρες του.
Ο Jack αδιαφορώντας για την ιστορία αυτή αποφασίζει να μείνει μαζί με την οικογένειά του στο ξενοδοχείο «Η Θέα». Εκεί ο μικρός Danny επινόησε ένα φανταστικό φίλο τον Tony που ζει στο στόμα του και γίνεται φίλος με τον Αφροαμερικανό αρχιμάγειρα του ξενοδοχείου, Halloran (Scatman Crothers). Από εκείνον ο μικρός μαθαίνει πως μοιράζονται το ίδιο χάρισμα, «το χάρισμα της λάμψης», την ικανότητα να βλέπουν το μέλλον ή το παρελθόν και να διαβάζουν το μυαλό των ανθρώπων.
Ο Halloran τού αναφέρει πως υπάρχουν πολλές σκοτεινές πτυχές στην ιστορία του ξενοδοχείου, καθώς χτίστηκε πάνω σε νεκροταφείο Ινδιάνων το 1909, τον συμβουλεύει να αποφύγει το δωμάτιο 237. Προκειμένου να τον καθησυχάσει, τον διαβεβαιώνει ότι αν δει κάτι παράξενο, αυτό θα είναι απλά «σαν ένα βιβλίο». Παράλληλα, εδώ αξίζει να σημειωθεί πως στον νεαρό ηθοποιό για να μην τρομάξει είχαν πει πως έπαιζε σε δράμα.
Ο γιός του, Jack, έχει οράματα πως βγαίνουν κύματα αίματος από το ασανσέρ και πλημμυρίζουν τα δωμάτια. Η συγκεκριμένη σκηνή χρειάστηκε τρεις λήψεις, αλλά έναν χρόνο για να γίνει σωστά. Επιπλέον, εμφανίζονται στο μικρό οι δύο κόρες του Grady και θέλουν να παίξουν μαζί του «forever and ever and ever» μια πρόσκληση που θα μπορούσαμε ίσως να θεωρήσουμε και πρόσκληση στον θάνατο. Τη φράση αυτή θα χρησιμοποιήσει αργότερα ο πρωταγωνιστής ειρωνικά, δηλώνοντας την επιθυμία του να μείνει για πάντα στο ξενοδοχείο.
Την ίδια στιγμή τον Jack αρχίζουν να κυριεύουν η μελαγχολία και η απογοήτευση, καθώς αδυνατεί να γράψει το βιβλίο. Αποτέλεσμα αυτής της δυστοκίας είναι να γίνεται απότομος, να ξεσπά στη Wendy επιρρίπτοντάς της ευθύνες για τη δική του αδυναμία στη γραφή. Ο πυρετός της καμπίνας έχει ήδη ξεκινήσει να τον προσβάλλει, του φταίνε όλοι και όλα, όμως, πάνω από όλα η γυναίκα και το παιδί του. Η ένταση κορυφώνεται όταν ανοίγει η πόρτα του δωματίου 237, όπου εμφανίζεται ακόμα ένα φάντασμα, μια νεαρή γυναίκα η οποία, εν τέλει, δεν είναι αυτό που φαίνεται.
Λίγο αργότερα στη Χρυσή Αίθουσα βρίσκουμε τον Jack σε «χορό φαντασμάτων» που ένας σερβιτόρος χύνει πάνω του ένα ποτό και του προτείνει να πάνε στην τουαλέτα για να το καθαρίσει. Εκεί ο σερβιτόρος, καθαρίζοντάς του τα ρούχα, παρουσιάζεται ως Grady. Τότε ο Jack τον ρωτά πονηρά αν είναι εκείνος που σκότωσε την οικογένειά του και αυτοκτόνησε. Ο σερβιτόρος αρνείται πεισματικά το συμβάν, ενώ αργότερα είναι εκείνος που συμβουλεύει τον πρωταγωνιστή να «διορθώσει» τη γυναίκα και το παιδί του, όπως έκανε ο ίδιος στο παρελθόν με τη σύζυγο και τις κόρες του. Πλέον έχει αρχίσει να ωριμάζει στον νου τού παράφρονος Jack η ιδέα να σκοτώσει την οικογένειά του.
Η Wendy, παρατηρώντας την αλλόκοτη συμπεριφορά τόσο του γιού όσο και του συζύγου της, καταλαμβάνεται από άγχος και φόβο. Μάλιστα, επιθυμεί να πάει τον Danny σε ψυχολόγο, όμως ο Jack διαφωνεί πλήρως. Η στιγμή που η Wendy είναι πλέον σίγουρη πως ο άντρας της όντως παραφρόνησε είναι όταν ανακαλύπτει εκατοντάδες σελίδες στο γραφείο του που επαναλαμβάνουν την παροιμία «Όλο δουλειά και καθόλου παιχνίδι, αυτό κάνει το Τζακ ένα βαρετό παιδί» (All work and no play makes Jack a dull boy). Η νεαρή γυναίκα τώρα προσπαθεί να σώσει το παιδί της και να ξεφύγει από τον άντρα της που την κυνηγά με ένα τσεκούρι. Θα ξεφύγουν από αυτό το κυνηγητό που καταλήγει στον χιονισμένο λαβύρινθο του κήπου του ξενοδοχείου;
Αποκορύφωμα αυτών είναι πως στην τελευταία σκηνή η κάμερα εστιάζει στον τοίχο της Χρυσής Αίθουσας σε μια φωτογραφία του 1921, όπου στο κέντρο της βλέπουμε να ποζάρει ο Jack Torrance. Εν τέλει, ο Jack μετενσαρκώθηκε; Παρά το γεγονός ότι αρχικά η ταινία απέσπασε αμήχανες έως και κακές κριτικές, καθώς οι κριτικοί το 1981 την πρότειναν για το χρυσό βατόμουρο, εν τέλει έγινε μια στροφή 180 μοιρών και αποτελεί μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σινεμά: 40 χρόνια πέρασαν, αλλά η «Λάμψη» δεν λέει να σβήσει, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ.
- The Shining (1980), IMDb.com, διαθέσιμο εδώ.
- Isolated madness, rogerebert.com, διαθέσιμο εδώ.
