Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η Φώφη Γεννηματά δεν κατάφερε, δυστυχώς, να νικήσει για ακόμη μία φορά τον καρκίνο. Μετά από σύντομη νοσηλεία, έφυγε από τη ζωή στα 57 της χρόνια, προσθέτοντας το όνομά της στη μακρά λίστα των νέων ανθρώπων που έχουν υποκύψει στον καρκίνο. Κάθε φορά που ένα πολιτικό ή εν γένει διάσημο πρόσωπο φεύγει από τον κόσμο, το στοίχημα, το οποίο καλείται να κερδίσει αυτός που αποπειράται να αναφερθεί στα πεπραγμένα του, είναι να αποφύγει την παγίδα των «κλισέ»: Κοινότυπες φράσεις συλλυπητηρίων, «αγιοποίηση», «ισαποστακισμός» και, εν τέλει, αυτοαναφορικότητα, μιας και στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι σύνηθες το φαινόμενο η οποιαδήποτε αναφορά του χρήστη να καταλήγει – εκούσια ή μη – στην αυτοπροβολή του.
Η Φώφη Γεννηματά θα αποτιμηθεί πολιτικά με την πάροδο του καιρού και, πλέον, με όρους Ιστορίας. Σε τέτοιες στιγμές, με το μοιραίο γεγονός «νωπό» έχει σημασία η έκφραση της ακατέργαστης πρώτης εντύπωσης που αυτό γεννά.
Η αείμνηστη, μέχρι πρότινος, Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και του Κινήματος Αλλαγής είχε ένα χαρακτηριστικό το οποίο, αν και ίσως φαντάζει αυτονόητο, απεδείχθη ιδιαιτέρως σημαντικό στην πορεία της, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο: Ήταν συμπαθής. Δημιουργούσε θετικά συναισθήματα κατά την επικοινωνία της, ανεξαρτήτως των επιμέρους διαφωνιών με τις πολιτικές απόψεις και τη δράση της. Αυτό οφειλόταν στην ευγένεια που τη διακατείχε και την αίσθηση ότι προσπαθούσε για το καλύτερο, όπως το όριζε εκείνη, εν πάση περιπτώσει, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Ήταν γνωστό το πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας που την ταλαιπωρούσε και το οποίο στέρησε νωρίς και τη ζωή των γονέων της. Μιλούσε για αυτό, αλλά πάντοτε διακριτικά και αξιοπρεπώς, ουδεμία σχέση με ανθρώπους που χρησιμοποιούν την ασθένειά τους προκειμένου να προκαλέσουν τον οίκτο και να αναχθούν υπεράνω πάσης κριτικής.
Το ότι ήταν μία συμπαθής προσωπικότητα για ένα μεγάλο τμήμα του κόσμου εκτός των τειχών του ΠΑΣΟΚ δεν είχε πάντοτε θετικό αντίκτυπο στην πολιτική της διαδρομή, ιδιαίτερα από τη στιγμή που ανέλαβε την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ. Συνέβαλε σίγουρα στο να το κρατήσει ζωντανό το 2015, όταν το κόμμα βρισκόταν σε «ημιθανή κατάσταση», όντας το τελευταίο κοινοβουλευτικό κόμμα, με το χειρότερο ποσοστό της ιστορίας του και «ακρωτηριασμένο» μετά τη διάσπασή του από τον Γιώργο Παπανδρέου. Αντικατέστησε τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος, δικαίως ή αδίκως, ήταν μαζί με τον προκάτοχό του, πρόσωπα ακραία αντιπαθή στην ελληνική κοινωνία κατά την περίοδο εκείνη και ακραία πολωτικά εντός του πολιτικού τους χώρου, μέχρι σήμερα. Τότε ήταν όντως η ιδανική επιλογή στη μάχη επιβίωσης του ΠΑΣΟΚ, μιας και με τον χαμηλών τόνων χαρακτήρα της και ούσα φορέας ενός επωνύμου ταυτισμένου με τις καλύτερες εποχές του κόμματος, κατόρθωσε να το σώσει, κάτι που θα πιστώνεται διαχρονικά.
Από την άλλη, καίτοι η δημοφιλία της ήταν υψηλή, δεν στάθηκε ικανή να επαναφέρει το ΠΑΣΟΚ, μέσω των σχημάτων της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Κινήματος Αλλαγής, σε τροχιά εξουσίας. Η ήπιων τόνων προσωπικότητά της συνέβαλε σε άστοχους συμβιβασμούς και αυτοαναιρέσεις, που εν τέλει αδίκησαν ίσως τις προθέσεις της. Ο τρόπος, όμως, που το σύνολο του πολιτικού κόσμου και της ελληνικής κοινωνίας αντιμετώπισαν την τελευταία μεγάλη μάχη της με τον καρκίνο και τη μοιραία της κατάληξη, αποδεικνύει ότι η εκδημία της αφήνει πίσω θετικό αποτύπωμα. Πέραν από πολιτικές νίκες και ήττες, πέρα από συμπάθειες και αντιπάθειες, πέρα από κρίσεις επί των απόψεων και των έργων ενός πολιτικού, η γενικότερη αίσθηση που αφήνει στη συλλογική συνείδηση είναι αυτή που σφραγίζει την επίγεια παρουσία του. Προσωπικά, αυτή ήταν η θετική αίσθηση που εισέπραξα και στις κατ’ ιδίαν επαφές μας με τη Φώφη Γεννηματά, με την τελευταία να λαμβάνει χώρα δύο μήνες πριν τον θάνατό της.
Η Φώφη Γεννηματά βρίσκεται πλέον στα χέρια της Ιστορίας, όπου και θα κριθεί πολιτικά. Εκεί θα αποδειχθεί, εν τέλει, πού πέτυχε και πού όχι. Για αρχή, σε ένδειξη πένθους, η Βουλή διακόπτει τις εργασίες της για την τρέχουσα εβδομάδα. Σίγουρα, πάντως, φεύγει έχοντας κερδίσει, κατ’ αρχήν, ένα θετικό πρόσημο στη συλλογική συνείδηση. Και αυτό, δεν είναι ούτε μικρό ούτε αυτονόητο…
