Της Σταυρούλας Παναγάκη,
Πολλές φορές έχει γίνει μνεία στα άτομα με ειδικές ανάγκες και συγκεκριμένα στην ιδιαίτερη μα και συνάμα ξεχωριστή ζωή που βιώνουν. Πολλά πράγματα που για τον καθένα από εμάς είναι δεδομένα, για τα άτομα αυτά είναι καθημερινός άθλος. Πρόκειται για αγώνα επιβίωσης επί της ουσίας που πρέπει να είσαι οπλισμένος κυρίως ψυχολογικά, με κουράγιο και θάρρος για να αντιμετωπίσεις την κατάσταση.
Για παράδειγμα, η παρουσία στη σχολή, η ενασχόληση με κοινωνικά ενδιαφέροντα -συμμετοχή σε ομάδες και εγγραφή σε πολιτιστικούς συλλόγους- ή ακόμη και μία απλή έξοδος με φίλους για τα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι μεγάλη υπόθεση. Όταν, φυσικά, έχεις δίπλα σου άτομα της οικογένειας που βοηθούν τη μεταφορά σου, η κατάσταση ομαλοποιείται -στα πλαίσια βέβαια που μπορεί να ομαλοποιηθεί-, αφού μιλάμε για άτομα μοναδικά και ξεχωριστά. Το πρόβλημα ανακύπτει κατ’ εμέ στα ΑμεΑ που ζουν σε κοινωνικά ιδρύματα. Μάλιστα, σε συνδυασμό με την πανδημία έχουμε σοβαρές ενδείξεις ότι όσοι φιλοξενούνται σε δομές και σε ιδρύματα κοινωνικής πρόνοιας βιώνουν έναν Γολγοθά.
Τα περιοριστικά μέτρα λόγω της πανδημίας έχουν φέρει αλλαγές στον τρόπο ζωής των ΑμεΑ. Τα υγειονομικά πρωτόκολλα είναι πολύ συγκεκριμένα και ορίζουν με σαφήνεια ότι για την προστασία των ατόμων με ειδικές ανάγκες περιορίζονται και οι επισκέψεις στις δομές αλλά και αναστέλλονται αθλητικές και κοινωνικές δραστηριότητες που αποτελούσαν απόλαυση, ανάσα ζωής και ελπίδας και μέσο κοινωνικοποίησης. Άτομα με κινητικά προβλήματα ή νοητική υστέρηση, λόγου χάρη, στερούνται την επαφή με τον έξω κόσμο, όντας υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν τα μέτρα που επιβάλλει η πανδημία. Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική, αν δεν έμεναν σε τέτοιου είδους ιδρύματα. Τώρα, ακόμη και οι εργαζόμενοι αυτών των δομών οφείλουν να τηρήσουν τα πρωτόκολλα.
Όμως, η απομόνωση είναι γεγονός, τα παιδιά έχουν ανάγκη την ανθρώπινη επικοινωνία και με κάθε ευκαιρία την επιζητούν. Μετά τον καθολικό εμβολιασμό τόσο του προσωπικού όσο και των ΑμεΑ θα ήταν καλό να προχωρούσαμε στην αποκατάσταση της ανοιχτής κοινωνικότητας. Αυτή πρέπει να επιστρέψει, παρέα με τα χαμόγελα των παιδιών. Η κα. Ολυμπία Κορδά, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων των παιδιών που φιλοξενούνται στο ίδρυμα Άγιος Δημήτριος -ίδρυμα που φιλοξενεί παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες- επισημαίνει πως το αρμόδιο Υπουργείο θα πρέπει να λάβει υπόψη του τα ποσοστά του εμβολιασμού και να περιορίσει τα τόσο τα αυστηρά μέτρα.
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα, εκτός από τα γνωστά και συνηθισμένα σε όλους θέματα που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ, είναι και η καθυστέρηση των συγγραμμάτων για όσους φοιτούν σε κάποια Ανώτατη Σχολή. Αυτό βέβαια είναι ένα πρόβλημα που δεν είναι καινούργιο. Ακόμη και πριν την πανδημία τα συγγράμματα που προορίζονται για αυτά τα άτομα καθυστερούσαν λόγω του ότι ήθελαν μία ειδική επεξεργασία. Εδώ αναφέρομαι λόγου χάρη σε κάποιον που δε βλέπει. Τώρα το πρόβλημα έχει χειροτερέψει καθώς την παράδοση των συγγραμμάτων την ανέλαβαν ιδιωτικές μεταφορικές εταιρίες και η λίστα των παραδόσεων είναι τεράστια.
Εκτός αυτού, τα ΑμεΑ ως ευάλωτη ομάδα είναι πιο εύκολο να κολλήσουν τον ιό. Άρα, η επιστροφή στα Πανεπιστήμια για αυτά τα άτομα χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Ίσως αρκετοί, μάλιστα, να φοβούνται να καθίσουν σε απόσταση αναπνοής από τον συμφοιτητή τους παρά το πάθος τους για αφοσίωση στο μάθημα και λαχτάρα για γνώση. Γι’ αυτό, όλοι θα πρέπει να φοράνε τη μάσκα στους κλειστούς χώρους του Πανεπιστημίου δείχνοντας τον σεβασμό τους έτσι προς τις ευάλωτες ομάδες.
Εν ολίγοις, καταλήγουμε στο ότι η πανδημία διαταράσσει κατά κάποιον τρόπο την καθημερινότητα. Τα ΑμεΑ έχουν συνηθίσει σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Οι υποχρεώσεις τους για την κάθε μέρα είναι ορισμένες. Επομένως, το πιο δύσκολο είναι να εξηγήσεις σε ένα παιδί που είναι μαθημένο σε μια «ρουτίνα» την απουσία αυτής λόγω των τρεχουσών υγειονομικών περιστάσεων. Αυτό είναι κάτι που το σημειώνουν και αρκετοί γονείς παιδιών ΑμεΑ. Όταν λείπει η τάξη και το πρόγραμμα, αλλάζει ολόκληρη την κοσμοθεωρία των ΑμεΑ.
Το στοίχημα της υπόθεσης, λοιπόν, που πρέπει να κερδίσουμε είναι η εύρεση τρόπων εξήγησης των λόγων που διατάραξαν τη ζωή μας και η αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου. Άλλωστε, η ζωή δεν άλλαξε μόνο για τα ΑμεΑ, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο σε κάθε γωνία της Γης. Οι συνθήκες που βιώσαμε και εξακολουθούμε να βιώνουμε είναι μη φυσιολογικές και πρωτόγνωρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Συνθήκες εγκλεισμού και απομόνωσης λόγω covid για τα ΑΜΕΑ στα κοινωνικά ιδρύματα, parallaximag.gr, διαθέσιμο εδώ
