Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Η «Ώρα του Πρωθυπουργού» ως η εξειδικευμένη μορφή κοινοβουλευτικού ελέγχου που ασκείται από την αντιπολίτευση, ως επί το πλείστον, με τη μορφή της επίκαιρης ερώτησης, όπως προβλέπεται βάσει των άρθρων 129 παρ. 2 και 3 και 132 παρ. 1 του Κανονισμού της Βουλής, τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου, στιγματίστηκε για ακόμη μία φορά από ατελέσφορες εντάσεις και πολιτικούς διαξιφισμούς χωρίς γόνιμο αποτέλεσμα. Ωστόσο, γόνιμο δεν ήταν ούτε το περιεχόμενο του εν λόγω κοινοβουλευτικού εργαλείου, καθώς από τη διατύπωσή του και μόνο είχε τη διάθεση να ψέξει και να στοχοποιήσει τον ερωτώμενο, παρά να δώσει σημασία στην ποιότητα των απαντήσεων.
Συγκεκριμένα, λόγος γίνεται για την επίκαιρη ερώτηση του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα προς τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, με θέμα: «Θα αναλάβει ο Πρωθυπουργός την ευθύνη για τα καταστροφικά αποτελέσματα της κυβέρνησής του στη διαχείριση της πανδημίας;». Αντιλαμβάνεται κανείς ότι ένα ρητορικό ερώτημα οδηγεί εκ των ουκ άνευ σε αδιέξοδο τον ίδιο τον κοινοβουλευτικό διάλογο. Επελέγη η Ολομέλεια, για πολλοστή φορά, με σκοπό να δοθεί δημοσιότητα σε μικροπολιτικές διαφορές με σημαίνον υπόβαθρο, με σκοπό να ενδύονται την τυπικότητα και το κύρος που φέρει το Κοινοβούλιο. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, υπονομεύει, τόσο τη διαδικασία όσο και την ουσία του κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Καθίσταται κατανοητό ότι η πολιτική αψιμαχία αποτελεί ουσιώδες μέρος των συνταγματικών θεσμών, καθώς, διά μέσω του διαλόγου, διατρανώνεται η πλουραλιστική δημοκρατία. Έχει διαφορά, όμως, το να δίνεται φωνή στη διαφορετική άποψη και στην κριτική απέναντι στους κυβερνητικούς ιθύνοντες, από το να χρησιμοποιεί κανείς τα εργαλεία του δημοκρατικού παιχνιδιού για λόγους προσωπικής προβολής. Η δημοσκοπική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ θέτει την Κουμουνδούρου σε ανασφάλεια, την οποία ατέχνως προσπαθεί να αποκρύψει με το να υιοθετεί το δόγμα «διά πυρός και σιδήρου», εκθέτοντας ακόμη και τον εαυτό της.
Ο Πρόεδρος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ρωτάει για ανάληψη ευθυνών για το ζήτημα της πανδημίας, όταν εντός του ίδιου του κόμματός του, οι ευθύνες δεν έχουν αναληφθεί εν συνόλω από τα μέλη του σε ατομικό επίπεδο. Είναι γνωστοί τόσο οι σωστοί όσο και οι λάθος χειρισμοί της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Οι μεν πρώτοι τυγχάνουν διεθνούς αναγνώρισης, οι δε δεύτεροι κοινωνική αμφισβήτηση, δυσαρέσκεια και διαρκείς αναπροσαρμογές στην υιοθέτηση των ανάλογων κυβερνητικών πολιτικών. Η έννοια της ευθύνης ενέχει την εκ των υστέρων συνειδητοποίηση των εκτελεστικών πράξεων και την απόδοση της πολιτειακά απαιτούμενης λογοδοσίας και την αποδοχή των νομικά προβλεπόμενων συνεπειών.
Το προαναφερθέν συνεπάγεται για τον Πρωθυπουργό – όταν τα λάθη του είναι ανεπανόρθωτα και όχι κατ’ ανάγκη παράνομα – σε επίπεδο πολιτικής πρακτικής, εκείνο το είδος ενσυναίσθησης και πολιτικού ήθους που τον οδηγεί σε παραίτηση και προκήρυξη βουλευτικών εκλογών. Πώς, όμως, ένας πρωθυπουργός αναλαμβάνει τις ευθύνες του, προκηρύσσοντας εκλογές εν μέσω πανδημίας και θέτοντας τους πολίτες σε μία επιπρόσθετη δοκιμασία με σημαντικούς περιορισμούς για την καθόλα δημοκρατική διεξαγωγή της; Προφανώς και η απάντηση είναι αρνητική. Μία κρίσιμη περίοδος χρειάζεται κυβερνητική σταθερότητα και πολιτική ενότητα για να ξεπεραστεί όσο το δυνατόν ηπιότερα. Οτιδήποτε ταράζει αυτήν την ισορροπία δημιουργεί μεγαλύτερο αίσθημα ανασφάλειας και μεγεθύνει τις αναμενόμενες συνέπειες της κρίσης.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανάληψη ευθυνών από το να παραμένουν οι εκτελεστικοί ιθύνοντες στις θέσεις τους και να προσπαθούν να θέσουν μία κρίσιμη κατάσταση υπό έλεγχο, είτε με τον ορθό είτε με το λάθος τρόπο. Η ανάληψη των ευθυνών είναι αναπόφευκτη εντός του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπου μεγαλύτερος κριτής του μεγέθους αυτής της ευθύνης θα είναι το εκλογικό σώμα, ο λαός, με την ψήφο του. Συνεπώς, ο κοινοβουλευτικός έλεγχος έχει ανάγκη από ουσιαστικά ερωτήματα, τα οποία θα δώσουν απαντήσεις στους πολίτες για το μέλλον τους. Δεν είναι πεδίο ούτε επίλυσης διαφορών ούτε ανασκόπησης του πολιτικού παρελθόντος. Ως εκ τούτου υπάρχει αδήριτη ανάγκη για πολιτική ωριμότητα και ρεαλισμό από πλευράς της αντιπολίτευσης, η οποία έχει τη δύναμη – και συνταγματικά μιλώντας – με τις σωστές ερωτήσεις να διορθώνει και να προλαμβάνει κατά το δυνατόν τα αναπόφευκτα λάθη της Κυβέρνησης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΔΕΛΤΙΟ ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ, ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ, hellenicparliament.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μητσοτάκης σε Τσίπρα: Στην αρχή λέγατε ότι δεν υπάρχουν εμβόλια και μετά ο Πολάκης πρότεινε στους πολίτες φάρμακο για αγελάδες!, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
