Της Ειρήνης Μπούλια,
Η Ασία του Ειρηνικού αποτελεί, εν συνόλω, μία περιοχή με πληθώρα διαφορών μεταξύ των κρατών και διενέξεις. Σε ένα γεωγραφικό οικόπεδο που ο δημοκρατικός τρόπος ζωής και τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν ακόμη ερωτηματικό, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Μια τέτοια διαμάχη μαίνεται στο εσωτερικό της Ινδονησίας, όπου οι Ινδονήσιοι έχουν κηρύξει ως εχθρό τους μία άλλη εθνότητα που διαβιώνει στα εδάφη τους, τους ιθαγενείς της Παπούα Γουινέας. Η σύγκρουση αυτή μαίνεται επί δεκαετίες, ενώ γνωρίζει ενίοτε εξάρσεις και υφέσεις, της οποίας αποτελούν θύματα κυρίως αθώοι πολίτες, χωρίς να έρχεται κανένας Ινδονήσιος πολιτικός ηγέτης προ των ευθυνών του.
Τον εικοστό αιώνα, με την πτώση της αποικιοκρατίας των Πορτογάλων στα νησιά όπου σήμερα αποτελούν την Ινδονησία και το κράτος της Παπούα Νέας Γουινέας, επήλθαν και τα καταστροφικά σύνορα του σήμερα. Οι Πορτογάλοι, ακολουθώντας τη γνωστή τάση της εποχής, φεύγοντας δεν μερίμνησαν διόλου για τη σωστή χάραξη των συνόρων του κάθε κράτους. Είναι γεγονός πως θέλησαν, λόγω στρατηγικής σημασίας της ανατολικής Παπούα Γουινέας να την καταστήσουν ανεξάρτητο κράτος, αγνοώντας πως αυτή τους η επιθυμία συνεπαγόταν με διαχωρισμό ενός έθνους και την παράδοση του μισού νησιού της Παπούα Γουινέας στους Ινδονήσιους. Η σημερινή Παπούα Νέα Γουινέα, στο τέλος, πέρασε στα χέρια των Αυστραλών, οι οποίοι της έδωσαν την ανεξαρτησία της αργότερα, εντάσσοντάς την παρόλα αυτά στην Κοινοπολιτεία.
Συνεπώς, είναι εμφανείς οι λόγοι της πολιτικής αναταραχής που ακολούθησε στο εσωτερικό της μεγαλύτερης γεωγραφικά πλέον, Ινδονησίας. Η εθνική ανομοιογένεια ήταν ξεκάθαρη και τέτοιου μεγέθους, που οι Ινδονήσιοι δεν έμοιαζαν ούτε στους τρόπους μα ούτε και στη νοοτροπία με τους γηγενείς του νησιού της Παπούα Γουινέας. Η διαφορές ήταν τεράστιες και δεν άργησαν να εκδηλωθούν διαδηλώσεις, συγκρούσεις και να γεννηθεί το αποσχιστικό κίνημα της Δυτικής Παπούα Γουινέας. Σκοπός του κινήματος είναι η αποτίναξη της ινδονησιακής κυριαρχίας και η επανένωση του νησιού υπό μία κρατική οντότητα, που θα φιλοξενεί ιθαγενείς του νησιού με κοινή καταγωγή. Η Ινδονησία, έχοντας παλέψει για προσάρτηση της δυτικής Παπούα Γουινέας και όντας δυσαρεστημένη με την ανεξαρτητοποίηση της πλούσιας σε φυσικούς πόρους Παπούα Νέας Γουινέας, δεν διατίθεται επ’ ουδενί να αμφισβητηθεί η εδαφική της ενότητα και η κυριαρχία της στο νησί.
Από τη δεκαετία του ‘60 και έπειτα από τη διεξαγωγή ενός νοθευμένου δημοψηφίσματος υπέρ της προσάρτησης της δυτικής Παπούα Γουινέας στην Ινδονησία, ξεκίνησε η αντίρρηση των γηγενών προς τον δεσποτισμό. Τα ανθρώπινα δικαιώματα των κατοίκων του νησιού παραβιάζονταν διαρκώς, με τις απειλές και τις βιαιοπραγίες να αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Δυστυχώς, αυτή η πορεία δεν αναχαιτίστηκε ούτε και με τον πρόσφατο εκδημοκρατισμό της Ινδονησίας, καθώς η πολιτική της στο θέμα δεν αναθεωρήθηκε ούτε στο ελάχιστο. Οι καταγγελίες των ντόπιων για απειλές, δολοπλοκίες και ειδεχθή εγκλήματα είναι αμέτρητες και μαρτυρούν την κακομεταχείριση όχι μόνο όσων υποστηρίζουν το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, αλλά και όλων όσων μοιράζονται την ίδια διαφορετική εθνική ταυτότητα. Οι λιγοστές υποδομές καταστρέφονται, οι γηγενείς στερούνται κάθε ευκαιρία στη μόρφωση και την εξασφάλιση των βασικών βιοτικών τους αναγκών, ενώ πάντα αντιμετωπίζονταν ως πολίτες όχι δεύτερης, μα ούτε τρίτης κατηγορίας. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε ένα κράτος, το οποίο κλήθηκε να τους ενσωματώσει και να τους «εκπολιτίσει».
Η διεθνής κοινότητα έχει μείνει αδρανής μπροστά στην εκτύλιξη των φριχτών γεγονότων και έχει αρκεστεί σε λιγοστές χλιαρές δηλώσεις για παύση των εχθροπραξιών. Καμία σημαντική δύναμη της υφηλίου δεν είναι διατεθειμένη να υποδείξει μια πολιτική στην Ινδονησία, η οποία, λόγω γεωγραφικής θέσης, αποτελεί ανάχωμα έναντι άλλων περιθωριοποιημένων διεθνών παικτών. Χαρακτηριστικό είναι πως μέχρι και η Παπούα Νέα Γουινέα αδυνατεί να υποστηρίξει με ζήλο τον αγώνα των ομοεθνών της Ινδονησίας, από φόβο πως ίσως να βρεθεί υπόλογη για υποκίνησή του και να δεχθεί το μένος της ισχυρότερης Ινδονησίας. Μέσα σε όλα αυτά, εντυπωσιακό είναι πως η Αυστραλία θεωρείται κατά πολλούς πως έχει προδώσει το έθνος της Παπούα Γουινέας, καθώς, λόγω των οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων της, είναι διατεθειμένη να μείνει σιωπηλή ενάντια στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διεξάγονται στη δυτική Παπούα Γουινέα.
Τελικά, το χρονικό αυτής της σύγκρουσης και του αγώνα για ανεξαρτησία των κατοίκων της δυτικής Παπούα Γουινέας έχει αποδειχθεί μακρύ κι επίπονο. Με τις εξελίξεις των τελευταίων τριών ετών, η κατάσταση έχει τεθεί εκτός ελέγχου, ιδιαίτερα κατόπιν της ανακήρυξης των ανταρτών ως «τρομοκρατική οργάνωση» από την ινδονησιακή διοίκηση. Οι αντάρτες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τον «Γολιάθ» των οργανωμένων στρατιωτικών δυνάμεων της Τζακάρτα, αρνούμενοι να παρατήσουν τα όπλα. Εντούτοις, τη μεγαλύτερη τραγωδία αποτελεί η ποικιλότροπη παρενόχληση αμάχων, οι οποίοι ανεξαρτήτως ιδιότητας ή φύλου καθίστανται οι αποδέκτες της θηριωδίας του ινδονησιακού στρατού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Indonesia Can’t Quell West Papua’s Growing Independence Movement, Foreign Policy, διαθέσιμο εδώ
- ‘We are living in a war zone’: violence flares in West Papua as villagers forced to flee, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- PNG can’t turn a blind eyeto the conflict next door, The Interpreter, διαθέσιμο εδώ
- ‘THE ROAD TO FREEDOM LIES AHEAD’, New Internationalist, διαθέσιμο εδώ
