Της Ευαγγελίας Κατσιγιάννη,
Η Γαλλική Επανάσταση αναντίρρητα αποτελεί μία τομή στην Ευρωπαϊκή Ιστορία. Είναι γεγονός πως παρά τη βραχύχρονη επιτυχία της, τα ριζοσπαστικά και φιλελεύθερα προστάγματά της γρήγορα εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη, φέρνοντας στο προσκήνιο για πρώτη φορά το ζήτημα των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Ανεπηρέαστη από αυτό το κλίμα δε θα μπορούσε, φυσικά, να μείνει και η Μεγάλη Βρετανία. Ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα, δημιουργήθηκαν εντός της διάφορα κινήματα για την προάσπιση των εργατικών συμφερόντων, προξενώντας ανησυχία στους κυβερνώντες.
Οι Βρετανοί πολιτικοί προσπάθησαν τα έτη 1799-1800 να μετριάσουν τις κινητοποιήσεις των εργατών με νόμους που απαγόρευαν τη συνδικαλιστική δράση εντός της χώρας, δίχως, ωστόσο, στην πραγματικότητα να κατορθώσουν ποτέ να τις ανατρέψουν. Το 1825, αναγκάστηκαν έτσι να αποσύρουν τις αποφάσεις αυτές, νομιμοποιώντας ξανά τις συνδικαλιστικές ενώσεις. Η αποκατάσταση του συνδικαλισμού, η δραστηριότητα του οποίου είχε περιοριστεί αισθητά, όχι μόνο δε μετρίασε τις εντάσεις στο εσωτερικό, αλλά αντιθέτως ενίσχυσε τον αγώνα των εργατών για τη διεκδίκηση καλύτερων εργασιακών συνθηκών. Απόρροια αυτής της εξέλιξης ήταν η ανάδυση, κατά τη δεκαετία του 1830, νέων συλλογικών δράσεων -κυρίως στον αγροτικό κόσμο- με προεξάρχουσα εκείνη στο χωριό Tolpuddle (Τόλπαντλ), το 1834.
Το Tolpuddle, ένα αγροτικό χωριό λίγων κατοίκων στην Κομητεία του Dorset, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα συγκαταλεγόταν στις φτωχότερες περιοχές της επικράτειας, με τον εβδομαδιαίο μισθό εκεί να ανέρχεται στα επτά σελίνια, τρία σελίνια δηλαδή λιγότερα από τον μέσο μισθό του γεωργικού εργάτη. Η ανισότητα αυτή, όπως είναι φυσικό, πυροδότησε την οργή ορισμένων αγροτών και συγκεκριμένα, των αδελφών George και James Loveless, του James Hammett, του Thomas Standfield και του γιου του John, καθώς και του James Brine. Οι άνδρες αυτοί σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις χαμηλές απολαβές τους προχώρησαν υπό την ηγεσία του George Loveless στη σύσταση της Φιλικής Εταιρείας Γεωργικών Εργατών, με στόχο τη δραστηριοποίηση για την εξασφάλιση υψηλότερων αποδοχών. Όσον αφορά τη δομή της εταιρείας αυτής, για την ένταξή τους τα μέλη καλούνταν μέσω μιας διαδικασίας μύησης να δώσουν με δεμένα μάτια έναν μυστικό όρκο αφοσίωσης στο κίνημα, προκειμένου, εν συνεχεία, να μπορούν να συμμετάσχουν στις συναντήσεις της εταιρείας, που πραγματοποιούνταν είτε κάτω από τον πλάτανο του χωριού είτε στο σπίτι του Thomas Standfield.
Η γνωστοποίηση της σύστασης της Φιλικής Εταιρείας Γεωργικών Εργατών θορύβησε σε μεγάλο βαθμό τις διοικητικές αρχές. Μάλιστα, ο δικαστής του Tolpuddle και γαιοκτήμονας, James Frampton, σε μια ύστατη προσπάθεια να προλάβει μια πιθανή λαϊκή εξέγερση, έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον Υπουργό Εξωτερικών, Λόρδο Melbourne, επισημαίνοντας τον προβληματισμό του για το γεγονός πως τα μέλη του σωματείου πλέον δε δέχονταν να εργαστούν για λιγότερο από δέκα σελίνια. Ο Λόρδος Melbourne τότε τον συμβούλευσε να επικαλεστεί τον Νόμο του 1797 περί παράνομων όρκων, στο πλαίσιο του οποίου απαγορεύονταν επίσης και οι μυστικοί όρκοι. Πράγματι, με την πρόφαση ότι εντός της εταιρείας είχαν ληφθεί παράνομοι μυστικοί όρκοι, στις 24 Φεβρουαρίου 1834, οι έξι άνδρες του κινήματος συνελήφθησαν. Ακολούθησε δίκη, στις 18 Μαρτίου, στην οποία ο δικαστής James Frampton μαζί με ακόμη δώδεκα ενόρκους καταδίκασε τους έξι γεωργούς για επτά χρόνια σε εξορία στην Αυστραλία – σε έναν τόπο όπου οι συνθήκες διαβίωσης ήταν βάναυσες. Η μεταφορά των αγροτών στην Αυστραλία πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1834.
Η εκτέλεση της ποινής δεν περιόρισε τις λαϊκές αντιδράσεις, αλλά αντιθέτως οδήγησε σε ένα πρωτόγνωρο για την εποχή φαινόμενο. Χιλιάδες Βρετανοί, θεωρώντας ως λαϊκούς ήρωες τους άνδρες του Tolpuddle, έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό μέσο. Η γενναιότητα των «Μαρτύρων» του Tolpuddle και η απήχηση των φιλελεύθερων λόγων τους είχαν ως αποτέλεσμα τη συγκέντρωση 800.000 υπογραφών από όλη την επικράτεια, με σκοπό την άρση της ποινής, αλλά και την πραγματοποίηση στο Λονδίνο μιας επιτυχημένης πολιτικής πορείας 100.000 ατόμων. Η Αγγλική Κυβέρνηση, αδυνατώντας να αντιμετωπίσει τη δυσαρέσκεια που είχε ανακύψει, αναγκάστηκε, εν τέλει, το 1836, να αποσύρει την ποινή για τους γεωργούς του Tolpuddle. Η επιστροφή των αγροτών πλέον ήταν γεγονός.
Η άφιξη των Μαρτύρων του Tolpuddle στη Βρετανία έλαβε χώρα το 1837. Μετά από μια θριαμβευτική υποδοχή, οι γεωργοί εγκαταστάθηκαν αρχικά σε αγροκτήματα κοντά στο Chipping Ongar, στην περιοχή του Essex, ενώ αργότερα οι αδελφοί Loveless και ο Brine μετακόμισαν στο Tudor Cottage στο Greensted Green. Η παραμονή τους, βέβαια, στην Αγγλία δεν υπήρξε μακρά, καθώς λόγω των κακών εργατικών συνθηκών, που συνέχιζαν να επικρατούν στο βρετανικό κράτος, οι πέντε από τους έξι γεωργούς αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στον Καναδά. Μόνο ο James Hammett παρέμεινε σε αγγλικό έδαφος, αφήνοντας την τελευταία του πνοή στo Tolpuddle το 1891.
Γενικότερα, οι Μάρτυρες του Tolpuddle αποτελούν ένα από τα πρώτα αξιομνημόνευτα γεγονότα στην Ιστορία του Εργατικού Κινήματος. Η δράση τους σηματοδότησε την αναγνώριση της αξίας της συλλογικής δράσης για την ανατροπή των άνισων νόμων και μέχρι και τις μέρες μας αποτελεί έμπνευση για όσους αγωνίζονται ενάντια στην εργατική εκμετάλλευση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Gallop, Alan (2017), Six for the Tolpuddle Martyrs: The Epic Struggle for Justice & Freedom, Pen and Sword History
- Επίσημη ιστοσελίδα για του μάρτυρες του Tolpuddle, διαθέσιμη ΕΔΩ
- Tolpuddle Martyrs: English law case (1834), από την Britannica Encyclopedia, διαθέσιμη ΕΔΩ
- 18th March 1834: Tolpuddle Martyrs sentenced to transportation to Australia, βίντεο στο Youtube από το History Pod channel, διαθέσιμο ΕΔΩ
