Του Φίλιππου – Αθανάσιου Μισούλη,
Θεμελιώδης αρχή του διεθνούς δικαίου είναι η αρχή της κρατικής κυριαρχίας. Στο πεδίο δηλαδή του διεθνούς δικαίου κύριοι δρώντες είναι τα κράτη, τα οποία αποτελούν και τα βασικά υποκείμενά του. Αντίθετα, διεθνείς οργανισμοί, ιδιώτες και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (όπως για παράδειγμα εταιρείες και μη κυβερνητικές οργανώσεις), παρά το μέγεθος της οικονομικής και κοινωνικής ή ακόμα και πολιτικής ενίοτε επιρροής τους, διαδραματίζουν δευτερεύοντα ρόλο. Χαρακτηριστικό δε πεδίο, που υπάγεται στον πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας είναι εκείνο της απονομής δικαιοσύνης και της δίωξης των εγκλημάτων. Ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τον πιο επιδραστικό, συνδεδεμένο και διευρυμένο ως προς τις αρμοδιότητές του, δηλαδή υπερεθνικό οργανισμό, που έγκειται πολύ πέραν των μορφών διακρατικής συνεργασίας του διεθνούς δικαίου, η αστυνομική και δικαστική συνεργασία διατηρεί σημαντικά στοιχεία διακυβερνητικότητας και σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από τα ίδια τα κράτη.
Κάτι τέτοιο αποτελεί φυσικό επακόλουθο του γεγονότος ότι την διεθνή κοινότητα απαρτίζουν κράτη με διαφορετικά νομικά συστήματα και νομικούς πολιτισμούς και εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους φιλοσοφίες ποινικού δικαίου και καταπολέμησης της εγκληματικότητας. Ωστόσο, μια στοιχειώδης έστω μορφή συνεργασίας των δικαστικών και αστυνομικών αρχών των κρατών της διεθνούς κοινότητας καθίσταται πλέον αναγκαία. η συνδεσιμότητα του σύγχρονου κόσμου, η οποία καθιστά την τέλεση εγκληματικών πράξεων σε διασυνοριακό επίπεδο ολοένα και συχνότερο φαινόμενο, η έκταση του φαινομένου του οργανωμένου εγκλήματος αλλά και το γεγονός ότι το έγκλημα στον κυβερνοχώρο δύσκολα οροθετείται με την παραδοσιακή έννοια των συνόρων, κατέστησαν αναγκαία την ύπαρξη μιας αρχής που θα συντονίζει την αστυνομική συνεργασία των κρατών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τον ρόλο αυτό διαδραματίζει η INTERPOL (International Criminal Police Organization), η οποία απαρτίζεται από 194 κράτη, που αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία των κρατών της διεθνούς κοινότητας. Το έργο της έγκειται στην αρωγή των αστυνομικών αρχών των κρατών με τεχνογνωσία και υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και στην διευκόλυνση του έργου του συντονισμού τους για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος. Για τον σκοπό αυτό, ο οργανισμός διοικείται από έναν Γενικό Γραμματέα και την Γενική Συνέλευση, η οποία είναι το κύριο όργανο αποφάσεων, και η οποία τελεί σύνοδο κάθε έτος, με παρουσία εκπροσώπων όλων των μελών. Συγχρόνως, η INTERPOL έκτος από την έδρα της στην Λυών της Γαλλίας και το επιχειρησιακό της συγκρότημα στην Σιγκαπούρη, διαθέτει παρουσία σε όλα τα κράτη-μέλη της μέσα από τα εθνικά κεντρικά γραφεία /National Central Bureau (NCB), τα οποία αποτελούνται κυρίως από προσωπικό των εθνικών αστυνομικών αρχών, και αποτελούν τον κύριο σύνδεσμο μεταξύ αυτών και της INTERPOL.
Η κύρια συνεισφορά του οργανισμού έγκειται στην θέσπιση και λειτουργία 19 διεθνών βάσεων δεδομένων με στοιχεία άμεσα διαθέσιμα στις εθνικές αστυνομικές αρχές (όπως δακτυλικά αποτυπώματα, ονόματα και άλλα προσωπικά στοιχεία δραστών), για την εξιχνίαση εγκληματικών δραστηριοτήτων από δράστες μη καταχωρημένους στην εθνική βάση δεδομένων. Παράλληλα, ο οργανισμός δραστηριοποιείται στο σκέλος της σύλληψης αναζητούμενων δραστών παγκοσμίως, καθώς και σε εκείνο της αρωγής των εθνικών αστυνομικών αρχών με υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία και επιχειρησιακή εκπαίδευση, για την αντιμετώπιση υψηλής επικινδυνότητας απειλών, όπως το οργανωμένο έγκλημα, η τρομοκρατία και το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Ταυτόχρονα, σε περιφερειακό επίπεδο η INTERPOL μέσα από συμφωνίες συνεργασίας συμβάλλει στο έργο περιφερειακών αρχών όπως η Europol στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των αντίστοιχων οργάνων που έχουν ιδρυθεί στα πλαίσια άλλων περιφερειακών οργανισμών (όπως η Αφρικανική Ένωση ή ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών), ενώ αντίστοιχη συμφωνία υφίσταται και μεταξύ της INTERPOL και του διεθνούς ποινικού δικαστηρίου. Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι η INTERPOL δεν εκφεύγει των ορίων, που τα κράτη θέτουν και λειτουργεί επικουρικά προς τη δράση τους, ακολουθώντας τα κλασικά εργαλεία του διεθνούς δικαίου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “What is INTERPOL?”, διαθέσιμο εδώ
- “Cooperation agreements”, διαθέσιμο εδώ
- “Interpol / international organization”, διαθέσιμο εδώ
