Της Στέλλας Πετρακάκη,
Λίγους μήνες πριν τη διεξαγωγή των γαλλικών εκλογών και μετά την υπόθεση Pegasus και την ταραχή που προκλήθηκε εξαιτίας αυτής, η Γαλλία έρχεται ξανά στο προσκήνιο, ως παρατηρητής ξαφνικών αλλαγών και παραγκωνισμού της δύναμής της. Πιο συγκεκριμένα, πριν από τρεις σχεδόν εβδομάδες, στις 21 Σεπτεμβρίου 2021, υπογράφηκε η Συμφωνία AUKUS (Australia, United Kingdom, United States), με το ακρωνύμιο να προσδίδει τα ιδρυτικά μέλη της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Μια λεπτομέρεια, διαδικαστική για τις τρεις πλευρές, αλλά ζωτικής σημασίας για την πλευρά της Γαλλίας, είναι το γεγονός πως κυριολεκτικά στον απόηχο της τελευταίας στιγμής, η Γαλλία παραμερίζεται, για να γίνει ένας απλός παρατηρητής των διεθνών εξελίξεων που διαδραματίζονται δίπλα στη χώρα.
Προκειμένου να γίνει μια πιο συγκεκριμένη και ακριβής προσέγγιση της υπογεγραμμένης, πλέον, Συμφωνίας AUKUS, είναι απαραίτητο να δοθούν και ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με το περιεχόμενο και τον σκοπό της. Η στρατηγική αμυντική σύμπραξη με το ακρωνύμιο των συστατικών μελών της, προβλέπει την αγορά υποβρυχίων από το Πολεμικό Ναυτικό της Αυστραλίας, ενώ μέχρι πρότινος, η Γαλλία ήταν αυτή που κατείχε τον κύριο, και μοναδικό ρόλο του πωλητή των συγκεκριμένων υποβρυχίων. Η αξία τους ανέρχεται σε ποσό μεγαλύτερο από τα 50 δις δολάρια.
Ειδικότερα, ο στόχος της αλλαγής πλεύσης και της εναπόθεσης των συμφωνηθέντων στην πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου και των Η.Π.Α. στην Αυστραλία, αντί της Γαλλίας είναι ότι τα τρία συστατικά μέλη προσπαθούν να αποτρέψουν την επιρροή της Κίνας στην περιφέρειά τους. Κάνοντας μια μικρή παρένθεση, έως έναν μικρό βαθμό μπορούν να γίνουν κατανοητές οι συγκεκριμένες αιτίες, λόγω του ότι η Κίνα ουκ ολίγες φορές έχει επιδείξει τη δυνατότητα επιρροής της, ειδικά στην περιοχή των Βαλκανίων, με επενδύσεις και υψηλά δάνεια, τα οποία αφιερώνονται σε κατασκευές υποδομών.
Από την πλευρά της, η Γαλλία είναι απόλυτα λογικό να αντιδράσει συγκεχυμένα, από τη στιγμή που δεν ειδοποιήθηκε εγκαίρως για τις αλλαγές και, στην ουσία, εκτέθηκε στη διεθνή σκηνή. Η Αυστραλία, από τη μεριά της, έσπασε τη Συμφωνία Naval του 2016, σχετικά με την παροχή γαλλικών υποβρυχίων σε εκείνη, με σκοπό την κατασκευή δικών της υποβρυχίων, με τη Βρετανία και την Αμερική να της παρέχουν τεχνολογία και χρηματοδότηση. Οι πρώτες κινήσεις που διεξήγαγε η κυβέρνηση του Emmanuel Macron ήταν να απομακρύνει τους απεσταλμένους πρεσβευτές της από την Αυστραλία αλλά και από τις Η.Π.Α., μάλιστα με ένα δριμύ κατηγορώ για τον «οπορτουνιστικό τρόπο, με τον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο χειρίστηκε την εν εξελίξει κατάσταση».
Η Γαλλία τοποθέτησε τον εαυτό της σε ένα σύμπλεγμα κινήσεων παρόρμησης, καταστρατηγώντας τη διεθνή διπλωματική πρακτική της με την απομάκρυνση των πρεσβευτών της, με αποτέλεσμα να αποκλείσει περαιτέρω συνομιλίες για διαβουλεύσεις μεταξύ των τεσσάρων χωρών, ώστε να βρεθεί μια κοινή λύση με αμοιβαία οφέλη για όλες τις πλευρές.
Δεν έλειψαν, φυσικά, και οι δηκτικές δηλώσεις του Γάλλου Υπουργού Ευρωπαϊκών και Εξωτερικών Υποθέσεων, Jean – Yves Le Drian, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά πως «κλονίζεται πλέον η εμπιστοσύνη προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, καθώς διαφαίνεται πως τα τρία κράτη απέκρυπταν τις επί μήνες τριμερείς διαπραγματεύσεις τους». Έδωσε επίσης ένα νέο προσωνύμιο στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτό της «ρεζέρβας» της Συμφωνίας, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τις δηλώσεις του προέδρου Macron για τον συμφεροντολογικό χαρακτήρα της προσέγγισης από το ΗΒ.
Για να κατευνάσει την αναστάτωση που προκλήθηκε με την υπογραφή της AUKUS, η Αυστραλία δήλωσε πως υπάρχουν πολλά ακόμα ζητήματα προς συζήτηση, κοινού και αμοιβαίου ενδιαφέροντος μεταξύ της Αυστραλίας και της Γαλλίας, τα οποία θα εξεταστούν μελλοντικά, σε μια πιθανή ανάγκη για συζήτηση και συνεργασία εκ νέου.
Οι δύο πλευρές του νομίσματος είναι σίγουρα ίσες, ακόμα πιο σίγουρα είναι και διαφορετικές. Το αίσθημα της «πισώπλατης μαχαιριάς» προς τη Γαλλία θα αργήσει να επουλωθεί, λόγω του γεγονότος ότι η προαναφερθείσα χώρα είχε στηριχθεί στην αγορά των υποβρυχίων, προκειμένου να συσφιχθούν οι διεθνείς διπλωματικές της σχέσεις. Από την άλλη πλευρά, οι τρεις συστατικές χώρες είναι εύλογο να θέλουν να προστατέψουν τα συμφέροντά τους από την όλο και αυξανόμενη κινεζική επιρροή, βεβιασμένα μεν, στρατηγικά δε. Το μέλλον θα δείξει ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις της γαλλικής κυβέρνησης, ώστε να αναθερμανθούν οι σχέσεις και να μην βαδίζουν συνεχώς στο τεντωμένο σκοινί των αλλαγών της τελευταίας στιγμής. Για να επιτευχθεί μια τέτοια κίνηση, θα πρέπει φυσικά να υπάρχει ατζέντα και plan b, προκειμένου η προσαρμογή στις αλλαγές να συμβαίνει όσο το δυνατόν πιο αναίμακτα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΑUKUS: Tο επικίνδυνο στοίχημα της Γαλλίας μετά την μετωπική με ΗΠΑ και Αυστραλία, Κόσμος, διαθέσιμο εδώ
- AUKUS: Γιατί η Αυστραλία «άδειασε» την Γαλλία, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- ΑUKUS-Aυστραλία: Ήμασταν ειλικρινείς με την Γαλλία για τα υποβρύχια-Τους είχαμε ενημερώσει, ΣΚΑΙ, διαθέσιμο εδώ
