Της Κατερίνας Σακκούλα,
Ήταν ανήμερα του Πάσχα του 1722, όταν ο Δανός ναύαρχος Jacob Roggeveen εντόπισε στεριά στην ανοιχτή θάλασσα. Οι μαρτυρίες τόσο του ναυάρχου όσο και του πληρώματός του αφορούν τον τοπικό πληθυσμό του νησιού, που φαίνεται να λατρεύει γιγάντιους μονόλιθους στραμμένους προς τον ανατέλλοντα ήλιο και έχοντας αναμμένες φλόγες. Ως θύμηση για την άφιξή τους στην περιοχή, οι Δανοί ονομάζουν το νησί, γνωστό στους ιθαγενείς ως Rapa Nui –δηλαδή Μεγάλη Ράπα–, Νησί του Πάσχα.
Πρόκειται για ένα ηφαιστειογενές νησί της Πολυνησίας στον Ειρηνικό Ωκεανό, 3.540 χιλιόμετρα δυτικά της Χιλής. Σύμφωνα με γεωλογικά δεδομένα, το νησί δημιουργήθηκε περίπου πριν 700.000 χρόνια χάρη στην ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής. Μάλιστα, οι τρεις διαφορετικές ηφαιστειακές δράσεις που φαίνεται να είναι υπεύθυνες για την ύπαρξη του νησιού οδήγησαν στον σχηματισμό τριών διακριτών κρατήρων.
Η πρώτη ανθρώπινη δραστηριότητα στη Rapa Nui εντοπίζεται περίπου το 700 με 800 μ.Χ., όταν και οι αρχαιολόγοι τοποθετούν την άφιξη στο νησί μιας υποομάδας Πολυνήσιων, μάλλον από τις νήσους Marquesas. Ο μικρός πληθυσμός που πρωτοέφθασε στην περιοχή σταδιακά άρχισε να πολλαπλασιάζεται, με αποτέλεσμα όταν οι Δανοί φτάσουν στη Rapa Nui το νησί να κατοικείται από μερικές χιλιάδες αυτόχθονες.
Από τα μέσα περίπου του 18ου αιώνα μέχρι και το τέλος του 19ου ο γηγενής πληθυσμός μειώνεται δραματικά. Οι επιδρομές γειτονικών χωρών και πειρατών, η αιχμαλώτιση και η πώληση των ντόπιων στο δουλεμπόριο, καθώς και η ταυτόχρονη εισαγωγή της ευλογιάς στο νησί από τους ποικίλους Ευρωπαίους εξερευνητές αποδεκάτισαν τους κατοίκους της περιοχής. Η κατάσταση είχε λάβει τέτοιες διαστάσεις, που στο τέλος του 19ου αιώνα είχαν απομείνει μόνο 175 ιθαγενείς. Τέλος, στις κακουχίες των αυτοχθόνων έρχεται να δώσει η άφιξη ενός Χιλιανού ναυτικού, που διεκδικεί το Νησί του Πάσχα για την πατρίδα του.
Φυσικά, το Rapa Nui είναι γνωστό στο ευρύ κοινό για τα τεραστίων διαστάσεων αγάλματα, που βρίσκονται διάσπαρτα σε ολόκληρο το νησί. Τα moai –όπως ονομάζονται– είναι κατασκευασμένα από ένα ηφαιστειογενές υλικό, το οποίο σκληραίνει όταν εκτίθεται στον ατμοσφαιρικό αέρα. Το ύψος τους ποικίλει, με κάποια αγάλματα να είναι 3 μέτρα και άλλα να φτάνουν τα 12 μέτρα και το βάρος τους φτάνει μέχρι και τους 25 τόνους. Το περίεργο χαρακτηριστικό των αγαλμάτων είναι η αντίθεση του σχηματισμένου προσώπου τους σε σχέση με τον κορμό τους, που δεν έχει υποστεί σχεδόν καθόλου επεξεργασία. Οι αρχαιολόγοι εικάζουν ότι τα moai αναπαριστούν αρχαίες θεότητες, αρχηγούς της κοινότητας και σημαίνουσες προσωπικότητες του νησιού, όμως δεν υπάρχει κάποια παράδοση –γραπτή ή προφορική– που να μπορεί να επιβεβαιώσει ή να απορρίψεις τις υποθέσεις τους.
Σήμερα, το Νησί του Πάσχα αποτελεί επαρχία της Χιλής, ενώ η επίσημη γλώσσα του είναι η ισπανική. Μετά από επισκέψεις Γάλλων καθολικών αποστόλων, ο πληθυσμός προσηλυτίστηκε στο χριστιανισμό, που αποτελεί ακόμα και σήμερα το κύριο θρήσκευμα του νησιού. Η οικονομία της περιοχής βασίζεται στον τουρισμό, καθώς το Εθνικό Πάρκο Rapa Nui, το οποίο χρίστηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1995, δέχεται πολλούς επισκέπτες ετησίως.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Easter Island, History Channel, διαθέσιμο εδώ
- Discover the mysteries of Easter Island, National Geographic, διαθέσιμο εδώ
- Εaster Island, Encyclopedia Britannica, διαθέσιμο εδώ
