Της Παρής Στεφανή,
Η υπόθεση της Ιωάννας Παλιοσπύρου έχει συγκλονίσει ολόκληρη την κοινή γνώμη, και δικαίως. Πρόκειται για ένα έγκλημα το οποίο δεν μοιάζει με αντίστοιχα παρελθόντα αδικήματα. Είναι γεγονός πως το έννομο αγαθό της ανθρώπινης ζωής προστατεύεται απόλυτα, δηλαδή με οποιαδήποτε μορφή, και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Και το έγκλημα που διεπράχθη εναντίον της Ιωάννας, δεν πρόκειται για σωματική βλάβη, αλλά για ξεκάθαρη απόπειρα ανθρωποκτονίας, δηλαδή προσπάθεια αφαίρεσης της ζωής της, δίχως να ολοκληρωθεί – επιτευχθεί.
Όπως συμπεραίνουμε από τη διάταξη 42 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα, απόπειρα είναι η πράξη που επιχειρείται με το δόλο τέλεσης ορισμένου εγκλήματος και περιέχει τουλάχιστον αρχή εκτέλεσης της αξιόποινης πράξης που περιγράφεται στο νόμο, το οποίο, όμως, δεν πραγματώνεται πλήρως. Πράγματι, στη συγκεκριμένη υπόθεση η δράστις φαίνεται πως δεν πέτυχε το σκοπό της, καθώς η Ιωάννα είναι ζωντανή, ενώ οι πιθανότητες δεν ήταν με το μέρος της. Όπως λένε χαρακτηριστικά οι γιατροί της, από θαύμα δεν εισέπνευσε και δεν κατάπιε το καυστικό υγρό. Κατάφερε και πήγε άμεσα στο φαρμακείο. Διαφορετικά, με μαθηματική ακρίβεια θα είχε χάσει τη ζωή της.
Κατά την προαναφερθείσα διάταξη του Ποινικού Κώδικα, τα στοιχεία της απόπειρας είναι τα εξής: α) η απόφαση (δόλος) του εγκλήματος, β) η επιχείρηση πράξης που περιέχει τουλάχιστον αρχή εκτέλεσης της αξιόποινης πράξεως, και γ) η μη πλήρης πραγμάτωση του εγκλήματος. Και τα τρία στοιχεία αντικατοπτρίζονται με μεγάλη ακρίβεια στην εν λόγω υπόθεση: η δράστις είχε αποφασίσει να τελέσει το έγκλημα: αυτό είναι ολοφάνερο από τον τρόπο με τον όποιο έδρασε, και δη από τις προπαρασκευαστικές πράξεις. Προμηθεύτηκε το καυστικό υγρό ακριβώς για αυτόν το σκοπό, παρακολουθούσε τις κινήσεις της Ιωάννας με tracker, γνώριζε πού κατοικούσε, γνώριζε πού εργαζόταν. Η πράξη στην οποία προέβη επεχειρήθη πλήρως. Καθώς η Ιωάννα περίμενε τον ανελκυστήρα προκειμένου να επιβιβασθεί, η δράστις εμφανίσθηκε ενώπιόν της, πέταξε στο πρόσωπό της τεράστια ποσότητα θειικού οξέος, και εξαφανίσθηκε. Η Ιωάννα επέζησε, και αυτό ακριβώς καθιστά την πλήρωση και του τρίτου στοιχείου που απαιτείται για τη στοιχειοθέτηση της απόπειρας: η μη πλήρης πραγμάτωση του εγκλήματος.
Γιατί λοιπόν ο νόμος τιμωρεί τον αποπειρώμενο να τελέσει έγκλημα, αφού δεν το τελεί τελικά;
Σύμφωνα με τη «θεωρία της εντύπωσης», η οποία είναι και η κρατούσα, η απόπειρα τιμωρείται επειδή η εχθρική προς το δίκαιο βούληση του δράστη μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη του κοινωνικού συνόλου προς την ισχύ της έννομης τάξης.
Είναι ευτυχές το γεγονός πως δεν επληρώθη εν τέλει η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας. Η Ιωάννα είναι ζωντανή και παλεύει για να αποδοθεί Δικαιοσύνη. Γιατί η δράστις δεν ήθελε «απλώς» να της προξενήσει σωματική βλάβη. Ήθελε να τη σκοτώσει. Διαφορετικά, για ποιο λόγο να θελήσει να την ξαναπλησιάσει στο νοσοκομείο στο οποίο νοσηλευόταν; Για ποιο λόγο προμηθεύτηκε αυτό το καυστικό υγρό στη συσκευασία του οποίου καθίσταται φανερό στον αγοραστή πως προκαλεί θάνατο;
Πολλά είναι τα «γιατί», και αμφιβάλλω για το αν θα απαντηθούν. Ούτως ή άλλως, λογική εξήγηση δεν υπάρχει για αυτό το στυγερό έγκλημα.
Είθε το Δικαστήριο να αποδώσει Δικαιοσύνη.
Η Ιωάννα είναι ο πιο όμορφος άνθρωπος. Και της αξίζει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Άλκης Καραγιαννόπουλος, Ποινικό Δίκαιο, Γενικό Μέρος, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2021
