Της Κατερίνας Σφυράκη,
Η ζωγραφική είναι μία εκ των ύψιστων μορφών τέχνης και πλέον, η πληθώρα καλλιτεχνών που υπάρχει, καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα ακόμη και των πιο απαιτητικών θεατών και κριτών. Ένας ζωγράφος προσγειωμένος, που πατά σταθερά στη γη, αλλά μας ταξιδεύει σε διαφορετικά σύμπαντα γεμάτα χρώμα, είναι ο Ισπανός José Manuel Merello.
Ο José Manuel Merello γεννήθηκε στην Μαδρίτη της Ισπανίας το 1960, αλλά είναι μόνιμος κάτοικος της Βαλένθια. Η πρώτη επίσημη έκθεση του José Manuel Merello, και μάλιστα μία από τις πλέον αξιοσημείωτες, πραγματοποιήθηκε στο Victor Lope Arte Contemporanea στη Βαρκελώνη το 2008, ενώ η πιο πρόσφατη έλαβε χώρα στην Γκαλερί Τέχνης του Isabel Bilbao στην Jávea/Xàbia το 2015. Οι εκθέσεις του Merello πραγματοποιούνται αποκλειστικά στην Ισπανία. Κατά την διάρκεια των τελευταίων επτά ετών έχει διεξάγει τέσσερις σόλο εκθέσεις αλλά καμία ομαδική σε συνεργασία με άλλους ζωγράφους αλλά και καλλιτέχνες γενικότερα. Κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων 1.000.000 ζωγράφων παγκοσμίως και μεταξύ των κορυφαίων 10.000 στην Ισπανία.
Ο José Manuel Merello είναι αυτοδίδακτος ζωγράφος εδώ και σαράντα περίπου χρόνια, εμπνευσμένος από τον Ισπανό Pablo Picasso και την Μεξικανή Frida Kahlo. Οι δικοί του πίνακες ωστόσο δεν θυμίζουν το τόσο αυστηρό στυλ ζωγραφικής των δύο προαναφερθέντων ζωγράφων. Η μέθοδος του Merello είναι πιο αφηρημένη· ο ζωγραφικός καμβάς πλημμυρίζεται από ιδιαίτερα έντονα χρώματα, μορφές που δεν αποτελούνται από ευθείες γραμμές και γεωμετρικά σχήματα, αλλά από διακριτά σχήματα μεν που αλλάζουν μορφή και αναμειγνύονται μεταξύ τους δε.
Ο ίδιος μάλιστα δηλώνει ότι «το σχέδιο δεν παραμένει καθορισμένο από τη γραμμή, ούτε ο πίνακας παραμένει καθορισμένος από το χρώμα». Θεωρεί ότι στη ζωγραφική σημασία έχει η φανέρωση της κίνησης και της ζωντάνιας· γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η ύπαρξη της πλαστικότητας, η οποία οφείλει να είναι το βασικό συστατικό στοιχείο ενός σχεδίου, το κεντρικό σημείο που δεν πρέπει να λείπει από το ζωγραφικό παιχνίδι. Η πλαστικότητα για τον ίδιο εκφράζει τις διακυμάνσεις της ζωής όλων μας. Εξάλλου αν αποτυπώναμε την ζωή δεν θα μπορούσαμε να αρκεστούμε σε μία απλή ευθεία, καθώς θα ήταν αδύνατο να καταδειχθούν οι χαρές, οι λύπες, οι εντάσεις και η ρευστότητα των πραγμάτων.
Η νοσηρότητα, η αδιαφάνεια ή η διαφάνεια, η λαμπερή ή βαρετή επιφάνεια είναι επίσης έννοιες που φαίνεται να τον απασχολούν σε όλα του τα έργα. Πιστεύει ότι είναι ιδιότητες που είναι αδύνατο να μεταδοθούν μέσω της οθόνης του υπολογιστή, της τηλεόρασης ή μίας αφίσας. Το χρώμα και η διάθεση των μορφών προσφέρουν πολλά, όπως δηλώνει, αλλά δεν αντικατοπτρίζουν την πλαστικότητα που ο ίδιος αναζητά και δημιουργεί.
Στα περισσότερα από τα έργα του, κάθε χρώμα έχει τον δικό του συμβολισμό. Για παράδειγμα, στον πίνακα «Το φεγγάρι πάνω από την Αλάμπρα στη Γρανάδα», ο ζωγράφος απεικονίζει την Αλάμπρα, μία από τις χαρακτηριστικότερες πόλεις της Γρανάδα με σκοπό να καταδείξει την ομορφιά του σεληνόφωτος αλλά και το μαγευτικό ανατολίτικο στοιχείο της πόλης. Ο Morello χρησιμοποιεί το μαύρο χρώμα προκειμενου να τονίσει τις ιστορικές αντιθέσεις τις πόλεις, το κόκκινο για να διαχυθεί το κρυμμένο αραβικό στυλ της πόλης μέσα στον πίνακα. Το πράσινο χρώμα του φεγγαριού στοχεύει στο να εστιαστεί η προσοχή μας στην ιδιαιτερότητα του φεγγαριού και στο να δέσει αρμονικά με το χρυσό που απλώνεται στον νυχτερινό ουρανό.
Τα τοπία των πόλεων δεν μονοπωλούν το ενδιαφέρον του ζωγράφου. Πάρα πολλές από τις απεικονίσεις του αφορούν σε αφηρημένες ανθρώπινες μορφές, ιδίως πρόσωπα γυναικών που παρουσιάζονται μέσα από έντονα χρώματα και ιδιαίτερα σχήματα και δημιουργούν συνολικά εικόνες που μαγνητίζουν. Οι γυναικείες φιγούρες του Morello δεν είναι επιβλητικές και αυστηρές, αλλά φρέσκες, πολύχρωμες προκειμένου να αντικατοπτρίζουν τους πολυποίκιλους χαρακτήρες και τις έντονες προσωπικότητές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι δίνει έμφαση στον σχεδιασμό και την αποτύπωση των ματιών και του βλέμματος. Οι περισσότερες από τις γυναίκες στα έργα του παρουσιάζονται μελαγχολικές ή θλιμμένες, χωρίς να χαμογελούν. Το γεγονός αυτό έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με την χρήση των ζωντανών χρωμάτων· τα χρώματα απεικονίζουν την παραστατικότητα και την ζωντάνια των κινήσεων, των συναισθημάτων και των ονείρων, ενώ στους πίνακες του Morello συνδυάζονται προκειμένου να φέρουν στο χαρτί την μελαγχολική διάθεση των απεικονιζόμενων γυναικών. Ο ζωγράφος δεν διστάζει να σχεδιάσει τις γυναίκες γυμνές, ενώ προσθέτει στο κεφάλι τους διάφορα αξεσουάρ όπως μεγάλα καπέλα, κορδέλες και δίνει έμφαση ακόμη και στα ίδια τα μαλλιά. Η γενικότερη διάθεση των πινάκων αυτών είναι διττή· από την μία χαρούμενα χρώματα και αξιοπρόσεκτες λεπτομέρειες κι από την άλλη θλιμμένα μάτια και γυμνά κορμιά.
Μία περιήγηση στην ιστοσελίδα του καλλιτέχνη αλλά και στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram μάς επιτρέπει να ταξιδέψουμε σε κόσμους γεμάτους χρώματα κι αρώματα. Τα ισπανικά, και όχι μόνο, τοπία αποπνέουν το άρωμα της ξεχωριστής ισπανικής ιστορίας και κουλτούρας, ενώ οι γυναικείες μορφές μας αφήνουν να χαζεύουμε το δικό τους ζωηρό άρωμα ομορφιάς και φρεσκάδας. Μία πρώτη γνωριμία με την τέχνη του θα αφυπνίσει και τη δική σας καλλιτεχνική πλευρά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- José Manuel Merello, merello.com, διαθέσιμο εδώ.
- José Manuel Merello and how the colour moves towards the form, paintingandartists.com, διαθέσιμο εδώ.
