Της Λυδίας Κούβαρου,
Το παλάτι της Αλάμπρα είναι από τα τελευταία της ισλαμικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ισπανική χερσόνησο. Το ανάκτορο βρίσκεται νοτιοανατολικά της Γρανάδας και χωρίζεται από τον ποταμό Ντάρρο. Ποιητές το αναφέρουν και ως «το μαργαριτάρι ανάμεσα στα σμαράγδια», λόγω του χρώματος του κάστρου που ξεπροβάλλει μέσα από το πράσινο δάσος. Η λέξη Αλάμπρα ή στα αραβικά, από που και προέρχεται, الْحَمْرَاء (al-Ḥamrāʼ) σημαίνει κυριολεκτικά «το κόκκινο φρούριο» (al-Qalʻat al-Ḥamrā). Η μετάφραση του ονόματος της Αλάμπρας δηλώνει το κόκκινο χρώμα του αργίλου που χρησιμοποιήθηκε ως υλικό στην κατασκευή της
Κατασκευασμένη αρχικά ως μικρό φρούριο για τις ρωμαϊκές λεγεώνες το 899 π.Χ., η Αλάμπρα ξεκίνησε να παίρνει τη σημερινή της μορφή μόνο μετά την ανακαίνιση της στα μέσα του 13ου αιώνα από τον Νασρίντ Μοχάμεντ Αλ Αχμάρ, ιδρυτή της δυναστείας των Νασριδών (ένα αραβικό φύλο). Ο Νασρίντ, για να αποφύγει τη δίωξη από τον βασιλιά Φερδινάνδο κατέφυγε στο οχυρό της Αλάμπρα, όπου και διέμεινε αρκετά χρόνια και αποφάσισε να το μεταμορφώσει στην κατοικία του. Το κάστρο είχε έξι κτίρια, δύο πύργους και εσωτερικά λουτρά που πλαισίωναν κυκλικά την οικία. Διέθετε ακόμη και κανάλια, τα οποία συγκροτούσαν ένα αρδευτικό σύστημα, για να ποτίζονται οι πολύχρωμοι κήποι εντός του παλατιού. Οι τοίχοι ήταν διακοσμημένοι με ισλαμικά μοτίβα και καλλιγραφικές προτάσεις, ενώ υπήρχαν παντού καμάρες με ψηλή καμπύλη και συμμετρικούς σταλακτίτες (χαρακτηριστικό των μιναρέδων).
Μετά τη Χριστιανική επανάκτηση της χερσονήσου, ο βασιλιάς Φερδινάνδος εγκαταστάθηκε εκεί με τη σύζυγό του Ισαβέλλα, μετατρέποντας το οχυρό επίσημα σε παλάτι – στο οποίο πήρε κάποιους αιώνες μετά το βασιλικό χρίσμα ο Χριστόφορος Κολόμβος για τη ναυτιλιακή του περιπέτεια. Μελλοντικοί βασιλιάδες όπως ο Κάρολος ο πρώτος και ο Φίλιππος ο πέμπτος τροποποίησαν το κάστρο και έδωσαν πινελιές αναγεννησιακού ρυθμού. Με τον καιρό, το οικοδόμημα υπέστη σοβαρές βλάβες, ειδικά μετά την εισβολή των Γάλλων. Μάλιστα, ο Μέγας Ναπολέων προσπάθησε να ανατινάξει ολόκληρο το συγκρότημα, αλλά χάρη σε έναν νεαρό στρατιώτη που ήθελε να τον σαμποτάρει, η Αλάμπρα έμεινε σταθερή.
Υπάρχει ένας θρύλος γύρω από τη κατασκευή του παλατιού επί βασιλιά Καρόλου Ε’, που προήλθε από τα εξαθλιωμένα και δυσαρεστημένα με τον τρόπο διοίκησης του βασιλιά κατώτερα οικονομικά στρώματα της επικράτειας. Οι φτωχοί κάτοικοι της Γρανάδα μιλούν για το φάντασμα του Αμπουλ Ασουάντ, που περιπλανιόταν στους διαδρόμους του παλατιού. Ο μύθος αναφέρει πως μετά την πτώση της πόλης από τους Χριστιανούς, οι αραβικοί πληθυσμοί περιθωριοποιούνταν και ζούσαν κάτω από πολύ κακές συνθήκες. Στο γενικότερο πλαίσιο της εκχριστιανισμού τους, ο Κάρολος τους απαγόρευσε κάποια στιγμή να φορούν και τις παραδοσιακές ενδυμασίες τους. Η μειονότητα αποφάσισε να στείλει έναν εκπρόσωπό της στη βασιλική αυλή για να ζητήσει την απόσυρση του νόμου, με αντάλλαγμα όλα τα πολύτιμα αντικείμενα και κοσμήματα των Αράβων, που είχαν κρύψει από τις επιδρομές των χριστιανών. Ο εντεταλμένος για να θέσει τα αιτήματα των κατοίκων ήταν μια γνωστή στην περιοχή προσωπικότητα, ο Αμπούλ Ασουάντ, που παράλληλα ετοιμαζόταν να παντρέψει την κόρη του με έναν ιππότη του παλατιού. Αν ο Αμπούλ κατάφερνε να γυρίσει στην πόλη φορώντας ακόμη το τουρμπάνι του, τότε αυτό θα σήμαινε πως οι διαπραγματεύσεις με τον βασιλιά ήταν επιτυχημένες.
Ο Αμπούλ έπεισε τον Κάρολο πως η ανακαίνιση του παλατιού απαιτούσε παραπάνω πόρους και πως οι θησαυροί των πολιτών θα αποτελούσαν την απαραίτητη βοήθεια. Ο Κάρολος πείστηκε και επέτρεψε στους Άραβες να ντύνονται με τον τρόπο που εκείνοι επιθυμούσαν. Έτσι, ο Αμπούλ επέστρεψε στην πόλη, αλλά με το που έφτασε έμαθε πως η κόρη του έπεσε σε βαθιά θλίψη εξαιτίας του αρραβωνιαστικού της, που αυτοκτόνησε, καθώς νόμιζε πως θα εφαρμοζόταν ο νόμος για την απαγόρευση των παραδοσιακών ενδυμασιών. Λίγες μέρες μετά από αυτή την τραγωδία έμαθε ακόμη ότι τα κοσμήματα των κατοίκων που έδωσε, δεν έφταναν για την ανακαίνιση του παλατιού και πως ο Κάρολος θα ακύρωνε τη συμφωνία τους. Δυστυχισμένος και ατιμασμένος, έδωσε τέλος στη ζωή του και λέγεται πως το πνεύμα του πλανάται κουρελιασμένο και κουρασμένο στην πόλη, αποτρέποντας οποιαδήποτε αλλαγή στο κτίριο της Αλάμπρα.
Παρά τη μακρά παραμέληση, τους βανδαλισμούς και τις ανεπαρκείς προσπάθειες αποκατάστασης, η Αλάμπρα παραμένει ως ένα άτυπο παράδειγμα μουσουλμανικής τέχνης στην Ευρώπη και δικαίως χαρακτηρίστηκε από την UNESCO, το 1984, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αλάμπρα, Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
- Παλάτι Αλάμπρα, Prosemenov, διαθέσιμο εδώ
- Alhambra, World Monument Fund, διαθέσιμο εδώ
- Τhe place everyone will tell you to visit in Spain, Dangerous Business, διαθέσιμο εδώ
