Της Δήμητρας Παναγιωτακοπούλου,
Έχετε νιώσει ποτέ, κατά τη διάρκεια του ύπνου σας, έναν οξύ πόνο σε κάποιο μυ του ποδιού σας; Μήπως ο πόνος αυτός ακολουθείται από μούδιασμα διάρκειας αρκετών ωρών; Αν απαντήσατε θετικά, τότε το πιθανότερο σενάριο είναι να έχετε βιώσει τις λεγόμενες «νυχτερινές κράμπες» στα πόδια. Αυτές διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα έως και 10 λεπτά και συμβαίνουν όταν ένας μυς στο πόδι συστέλλεται, προκαλεί ξαφνικό πόνο και δυσκολεύει την κίνηση. Αυτός συνήθως είναι ο μυς της γάμπας, κάτω από το γόνατο και στο πίσω μέρος του ποδιού, ενώ λιγότερο συχνά προκαλούνται στους μύες των μηρών. Γενικά, όμως, παρά το ότι είναι επώδυνες, θεωρούνται ακίνδυνες.
Περίπου το 60% των ενηλίκων δηλώνουν πως έχουν νιώσει τέτοιες κράμπες, είτε κατά τη διάρκεια του βραδινού τους ύπνου ή όσο ξεκουράζονται. Παρόλο που όλοι μπορεί να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο αυτό, είναι πιο συχνό για το γυναικείο φύλο, ειδικά για τις εγκύους, αλλά και για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ενήλικες. Η συχνότητα τους εξαρτάται από το άτομο, το 33%, όμως, των ατόμων άνω των 60 θα υποφέρει από νυχτερινές κράμπες τουλάχιστον μία φορά στους δύο μήνες.
Τα αίτια πίσω από τις νυχτερινές κράμπες ποδιών δεν είναι πάντα γνωστά, υπάρχουν όμως κάποιοι βασικοί παράγοντες στους οποίους οφείλονται τις περισσότερες φορές. Όσο αυξάνεται η ηλικία ενός ατόμου, αυξάνονται και οι πιθανότητες να τις βιώσει, καθώς οι τένοντες, οι ιστοί δηλαδή που ενώνουν τα οστά με τους μύες, συρρικνώνονται φυσικά με το πέρασμα των χρόνων. Υπεύθυνα μπορεί να είναι και κάποια φάρμακα, όπως τα διουρητικά, τα αντισυλληπτικά, τα στεροειδή και τα αντικαταθλιπτικά. Κράμπες βιώνουν αρκετά συχνά οι εγκυμονούσες, ενώ το αλκοόλ, η αφυδάτωση και η ορθοστασία θα μπορούσαν επίσης να επιβαρύνουν την κατάσταση.
Τόσο η ορθοστασία όσο και οι πολλές ώρες σε καθιστή θέση, ειδικά με κακή στάση σώματος, μπορούν να γίνουν η αιτία του πόνου. Η υπερβολική άσκηση υψηλής έντασης, η υπερβολική πίεση στους μύες, κατά τη διάρκεια της άσκησης, ιδιαίτερα σε ζεστό ή υγρό καιρό, και, γενικότερα, οι καταπονημένοι μύες συνδέονται άμεσα με τις βραδινές κράμπες στα πόδια. Άλλες καταστάσεις που μπορεί να συνδεθούν είναι η περιφερική αρτηριακή νόσος, η στένωση σπονδυλικής στήλης, η αναιμία, η κίρρωση, ο διαβήτης, η χρόνια νεφρική νόσος και η οξεία νεφρική ανεπάρκεια, οι νευρικές βλάβες, η διάρροια, η οστεοαρθρίτιδα, η νόσος του Parkinson, ο υποθυρεοειδισμός και ο υπερθυρεοειδισμός.
Δεν υπάρχει κάποιο φάρμακο ικανό να αντιμετωπίσει μια κράμπα τη στιγμή που συμβαίνει, παρά μόνο το μούδιασμα ή τον πόνο που μπορεί να αφήσει. Τη στιγμή εκείνη μπορεί να βοηθήσει η διάταση του ποδιού, οι μαλάξεις, το να σταθεί κάποιος όρθιος, το περπάτημα και η υψηλή ή χαμηλή θερμοκρασία. Όταν το άτομο αρχίσει να νιώθει καλύτερα, προτείνεται να ανυψώσει το πόδι του.
Δυστυχώς, δε γίνεται κάποιος να αποφύγει τελείως την πιθανότητα να πάθει κράμπα, μπορεί όμως με κάποιες προληπτικές κινήσεις να καταφέρει να μειώσει τις πιθανότητες να του συμβεί κάτι τέτοιο. Οι ειδικοί συστήνουν την καλή ενυδάτωση, την αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης, τις απλές διατάσεις πριν τον ύπνο ή τη χαμηλής έντασης γυμναστική. Γενικά, πριν και μετά τη γυμναστική, πρέπει να γίνονται διατάσεις και να χρησιμοποιούνται κατάλληλα υποδήματα. Τέλος, προτείνεται η προσαρμογή του τρόπου ύπνου, με την υποστήριξη μαξιλαριών και διατηρώντας χαλαρά τα σεντόνια και τις κουβέρτες γύρω από τα πόδια, έχοντας όλα αυτά σαν σκοπό την άνεση του ατόμου και κυρίως των κάτω άκρων του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Night Leg Cramps, mayoclinic.org. Διαθέσιμο εδώ
- Leg Cramps, nhs.uk. Διαθέσιμο εδώ
- Ryan T., What Causes Leg Cramps At Night?, Sleepfoundation.org. Διαθέσιμο εδώ
- Leg Cramps, my.clevelandclinic.org. Διαθέσιμο εδώ
