Του Σπύρου Μίτσουλη,
816: Ο Λουδοβίκος Α’ (778-840), ο αποκαλούμενος και ευσεβής, στέφεται Αυτοκράτορας των Φράγκων (814-840) στον Καθεδρικό Ναό της Ρεμς από τον Πάπα Στέφανο Δ’. Ο Λουδοβίκος ήταν ο μοναδικός εν ζωή γιος του Αυτοκράτορα Καρλομάγνου. Το 781, σε ηλικία μόλις 3 χρονών, είχε στεφθεί από τον πατέρα του Βασιλιάς της Ακουιτανίας, ενώ το 813 στέφθηκε Συναυτοκράτορας, άρα και διάδοχος του αυτοκρατορικού θρόνου. Όταν έμαθε τα νέα για τον θάνατο του πατέρα του, πήγε αμέσως στο Άαχεν, την έδρα της Αυτοκρατορίας, όπου και κατέλαβε την εξουσία ως μοναδικός διάδοχος του Καρλομάγνου. Από την πρώτη στιγμή, προσπάθησε να εδραιώσει την εξουσία του και για τον λόγο αυτό, ανάγκασε αρκετούς από τους συγγενείς του να γίνουν μοναχοί, ώστε να μη μπορούν να απειλήσουν την εξουσία του. Ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μεταρρύθμιση της Φράγκικης Εκκλησίας, σε όλα τα επίπεδα, και επέβαλε την τήρηση του κανόνα των Βενεδικτίνων από το σύνολο του κλήρου. Ακολουθώντας τη φράγκικη παράδοση, μοίρασε την Αυτοκρατορία του στους γιους του. Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι γιοι του επαναστάτησαν εναντίον του τρεις φορές, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο μέρος της Αυτοκρατορίας για τον εαυτό τους. Ο Λουδοβίκος κατάφερε, εν τέλει, να υπερισχύσει, συγχωρώντας τους για την ανυπακοή τους. Πέθανε στις 20 Ιουνίου 840, έχοντας μοιράσει την Αυτοκρατορία του στους τρεις γιους του που βρίσκονταν εν ζωή. Στον γιο του Κάρολο έδωσε το βασίλειο της Δυτικής Φραγκίας (αντιστοιχεί στη σημερινή Γαλλία), στον γιο του Λοθάριο το βασίλειο της Μεσαίας Φραγκίας (αντιστοιχεί στις σημερινές Κάτω Χώρες, Βουργουνδία και Ιταλία), μαζί με τον αυτοκρατορικό τίτλο, και στον γιο του Λουδοβίκο τον Γερμανό την Ανατολική Φραγκία (αντιστοιχεί στη σημερινή Γερμανία). Το μοίρασμα της Αυτοκρατορίας επικυρώθηκε με τη Συνθήκη του Βερντέν, το 843.
1910: Ο βασιλιάς της Πορτογαλίας, Μανουέλ Β’, παραιτείται από τον θρόνο, μετά από την επιτυχία του πραξικοπήματος που οργάνωσε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κατάλυση της πορτογαλικής μοναρχίας (1139-1910) και την εγκαθίδρυση δημοκρατικού πολιτεύματος. Οι βασικότεροι λόγοι που οδήγησαν στο πραξικόπημα για την ανατροπή της μοναρχίας ήταν η αρνητική γνώμη των Πορτογάλων για τον βασιλιά τους, οι νέες κοινωνικό-οικονομικές ιδέες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή και η αδυναμία του καθεστώτος να εκσυγχρονιστεί και να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα προβαλλόταν ως η μοναδική πολιτική δύναμη που μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε κοινωνική και οικονομική πρόοδο, προϋπόθεση της οποίας ήταν η κατάλυση του μοναρχικού καθεστώτος. Το πραξικόπημα ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου, με τους επαναστάτες, που δεν ξεπερνούσαν τα 2.000 άτομα, να καταλαμβάνουν διάφορες στρατιωτικές εγκαταστάσεις και να δημιουργούν οδοφράγματα. Οι δυνάμεις που ήταν πιστές στον βασιλιά, αν και ισχυρότερες, δεν κατάφεραν να καταστείλουν την επανάσταση, η οποία είχε ευρεία λαϊκή αποδοχή. Το πρωί της 5ης Οκτωβρίου, οι επαναστάτες ανακήρυξαν την Πρώτη Πορτογαλική Δημοκρατία και καθαίρεσαν τον βασιλιά, ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα και έζησε εξόριστος στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η 5η Οκτωβρίου εορτάζεται μέχρι και σήμερα στην Πορτογαλία ως η Ημέρα της Δημοκρατίας.
2000: Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, Σλόμποταν Μιλόσεβιτς, ανατρέπεται από την εξουσία, μετά από την επανάσταση της 5ης Οκτωβρίου. Ο Μιλόσεβιτς ήταν Πρόεδρος της Σερβίας κατά τη διάρκεια του Γιουγκοσλαβικού Εμφυλίου και, από το 1997, Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας. Το καθεστώς του ήταν άκρως καταπιεστικό, αυταρχικό και διεφθαρμένο, με φαινόμενα καταπάτησης των δικαιωμάτων των πολιτών να είναι καθημερινά. Η ανατροπή του ήταν αποτέλεσμα των γενικευμένων διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα, μετά την απόπειρα νοθείας που έγινε στις εκλογές της 28ης Σεπτεμβρίου, ώστε να μη νικήσει ο αντίπαλός του από τον πρώτο γύρο. Τις επόμενες ημέρες, χιλιάδες διαδηλωτές από όλη τη χώρα συγκεντρώθηκαν στο Βελιγράδι και απαίτησαν να παραιτηθεί. Το αποκορύφωμα της ως επί το πλείστον ειρηνικής διαδήλωσης ήταν η εισβολή εκατοντάδων διαδηλωτών στο κτίριο της Σερβικής Ραδιοτηλεόρασης, η οποία είχε αποτελέσει επί μια δεκαετία κύριο όργανο προπαγάνδας του καθεστώτος. Υπό την πίεση των γεγονότων, ο Μιλόσεβιτς αναγκάστηκε να παραιτηθεί την επόμενη ημέρα και η ενωμένη αντιπολίτευση ανέλαβε την εξουσία της χώρας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Louis I, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Collins, Roger. Early Medieval Europe 300-1000. Palgrave Macmillan, 1991.
- History of Portugal, The first republic 1910-1926, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Douglas L. Wheeler, Republican Portugal: A Political History, 1910-1926, The University of Wisconsin Press, London, 1978
- Clashes after Serb media raid, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- The Bulldozer Revolution, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
- Today we will be free or die, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
