Της Μυρτώς Ιωάννου,
Τι αξία έχει η ομορφιά; Τι εννοούμε με τη λέξη «ομορφιά»; Είναι μήπως η ευχαρίστηση στο μάτι, η αρμονία και η ισορροπία; Είναι ένα ανθρώπινο παιχνίδι επικράτησης ή ένας τρόπος αποδοχής; Η ομορφιά υπήρχε και υπάρχει παντού γύρω μας. Σε πρόσωπα, στη φύση, σε αντικείμενα. Είναι μία μορφή αισθητικής, μία τέχνη, ένα κομμάτι πολιτισμού. Προϋπήρχε του ανθρώπου και θα υπάρχει και μετά από αυτόν. Τι αντίκτυπο, όμως, έχει στον κόσμο που ζούμε η ομορφιά;
Ποτέ άλλοτε δεν αναρωτήθηκα ποια είναι η ετυμολογία της λέξης αυτής. Η ομορφιά προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ευμορφία» (εὖ + μορφή) και δηλώνει την ωραιότητα της μορφής, την ιδιότητα ενός ανθρώπου ή αντικειμένου να θέλγει τις αισθήσεις. Ο ορισμός αυτός φωτίζει ακριβώς εκείνη την πλευρά της ομορφιάς που είναι η πιο σημαντική: Δεν υπάρχει τίποτα αντικειμενικό στην έννοιά της, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αυτό που λέμε «αντικειμενικά όμορφο».
Η όλη αναζήτηση της έννοιας της λέξης αυτής ξύπνησε μέσα μου όταν διάβασα ένα κείμενο που συνόδευε μία ανάρτηση στα social media της Ιωάννας Παλιοσπύρου. Η Ιωάννα -αν και πλέον οι συστάσεις είναι περιττές- είναι η κοπέλα που δέχτηκε την επίθεση με το βιτριόλι τον περασμένο Μάιο. Τις τελευταίες μέρες, το σοκαριστικό αυτό θέμα έχει επανέλθει στην επικαιρότητα με αφορμή την έναρξη της σχετικής δίκης. Πολλές σκέψεις περνούν από το μυαλό μου για το πώς μπορεί να αισθάνεται αυτός ο άνθρωπος που ένιωσε σε μία στιγμή τη ζωή του να καταρρέει, το σώμα του να τον εγκαταλείπει κυριολεκτικά, τον πόνο να είναι αβάσταχτος. Η ίδια μοιράστηκε εικόνες από τα χειρουργεία και έγραψε μεταξύ άλλων: «Είναι μόνο μία ένδειξη από το πρώτο μου χειρουργείο. Θα ακολουθήσουν δεκάδες. Όχι για να γίνω όμορφη γυναίκα, μόνο για να είμαι φυσιολογικός άνθρωπος». Πόσο δυνατή επιρροή έχει σε αυτόν τον κόσμο, λοιπόν, η ομορφιά;
Η εξωτερική ομορφιά, αυτό που παρατηρείς κυρίως με τα μάτια και συνήθως τα πρώτα λεπτά που αντικρίζεις κάποιον ή κάτι είναι το έναυσμα για να εξακολουθήσεις να το παρατηρείς. Δεν μπορεί από μόνη της και δεν έχει καμία αρνητική χροιά. Θαυμάζεται ανά τα χρόνια, στην τέχνη, στη ψυχολογία, στον πολιτισμό, στον άνθρωπο. Το πρόβλημα αρχίζει να δημιουργείται όταν η ομορφιά περιβάλλεται από έναν άσχημο κόσμο.
Στις μέρες μας, ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι με το παιχνίδι της τελειότητας. Μπερδεύουμε την ομορφιά με την εμφάνιση και παλεύουμε για ένα όμορφο περιτύλιγμα, που μπορεί να έχει μεγάλη αξία, αρκεί να «τυλίγει» κάτι εξίσου όμορφο, που δεν είναι και εφήμερο. Η Ιωάννα ήρθε αντιμέτωπη με αυτό που λίγοι θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε: Πάλεψε για τη ζωή της, παλεύει για την υγεία της, έχασε την εξωτερική της εμφάνιση με έναν βίαιο τρόπο, αλλά δεν έχασε την ομορφιά της. Οι δηλώσεις της, η ηρεμία που αποπνέει η φωνή της είναι η απόδειξη.
Στον κόσμο μας λοιπόν, τον χιλιοειπωμένα «άσχημο», ας σκεφτούμε πώς βοηθάει η στάση της Ιωάννας που χωρίς πρόσωπο καταφέρνει όχι να κρύβεται πίσω από μία μάσκα, αλλά να φωνάζει μπροστά από αυτήν. Κατάφερε να μετατρέψει τον πόνο σε δύναμη, να μην παραιτηθεί. Ο Ντοστογιέφσκι, όπως όλοι έχουμε ακούσει, είπε πως «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Και είχε απόλυτο δίκιο. Πάντα η ομορφιά θα σώζει τον κόσμο και πάντα θα υπάρχει αρκετή ομορφιά για να σώσει έναν άσχημο κόσμο. Το θάρρος, το πείσμα της Ιωάννας, είναι ομορφιά. Τι πιο ελκυστικό από έναν άνθρωπο που αγωνίζεται;
Ας μην αφήσουμε κανέναν, και πρώτο από όλους τον ίδιο μας τον εαυτό, να παλέψει να γίνει όμορφος στο μάτι χωρίς πρώτα να είναι όμορφος στη ψυχή. Και ας επιτρέψουμε στην Ιωάννα να ανησυχεί για όλα όσα έχει να αντιμετωπίσει και όχι για τα αδιάκριτα βλέμματα που θα συναντήσει στον δρόμο.
