Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι ένα θέμα που έρχεται πρώτο-πρώτο στη λίστα, αν αναζητήσει κανείς περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΗΕ και η ιδιαίτερη έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν μεριμνήσει ώστε κάθε κράτος να δεσμεύεται σε ολοένα και υψηλότερους στόχους μείωσης του ενεργειακού τους αποτυπώματος. Όταν αναφερόμαστε σε «ενεργειακό αποτύπωμα», αποδίδουμε τον ξένο όρο carbon footprint, ο οποίος ορίζεται ως «το σύνολο των αερίων του θερμοκηπίου (διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και άλλων) που παράγονται από τις πράξεις μας».
Θα πει κάποιος, «ναι αλλά, οι κύριες πηγές αερίων του θερμοκηπίου είναι ασφαλώς οι μεγάλες εταιρείες και οι κολοσσοί της μαζικής παραγωγής, και όχι η δική μου ηλεκτρική κουζίνα». Τούτο δεν είναι, βέβαια, ψέμα. Όπως δείχνει το παρακάτω γράφημα, η οικιακή χρήση ενέργειας δεν ευθύνεται παρά μόνο για το 5% του συνολικού ενεργειακού αποτυπώματος του πλανήτη. Τα πρωτεία σε αυτό έχουν οι μεταφορές, ενώ ακολουθεί ο τομέας παραγωγής ενέργειας και κατόπιν η βιομηχανία. Σε αυτό το σημείο ίσως ο αναγνώστης έχει αρχίσει να δυσανασχετεί. Τι, άραγε, να κάνει ο καθένας ξεχωριστά για κάτι που φαίνεται να μην είναι στο χέρι μας;
Ξεκινώντας για να γράψω αυτό το άρθρο, ακριβώς αυτή τη σκέψη είχα κάνει. Πράγματι, μόνο η μείωση του οικιακού μας ενεργειακού αποτυπώματος δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Κι όμως, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί κανείς να αλλάξει στην προσωπική και οικιακή ζωή του, προκειμένου να μειώσει το δικό του ενεργειακό αποτύπωμα – και αξίζει να κάνει ο καθένας μας αυτό που μπορεί. Ας δούμε, λοιπόν, τι προτείνουν οι ειδικοί!
- Αγοράζουμε συνετά: Είναι γνωστά σε όλους μας τα οφέλη της ανακύκλωσης, αλλά αυτό που πρέπει να κρατάμε στο μυαλό μας είναι ότι αυτή αποτελεί έναν δεύτερο βαθμό μείωσης των απορριμμάτων. Η πρώτη διεργασία που πρέπει να περνά από το μυαλό μας είναι να αγοράζουμε μόνο όσα πράγματα πραγματικά χρειαζόμαστε, τόσο αναφορικά με τα αναλωτά αγαθά όσο και με τα ρούχα ή προϊόντα τεχνολογίας, των οποίων η παραγωγή έχει βαρύ κόστος για το περιβάλλον. Ιδιαίτερα για τα ρούχα, μια τάση των ημερών είναι το thrifting, βάσει του οποίου ξαναχρησιμοποιούνται αντικείμενα ένδυσης που έχουν ήδη παραχθεί.
- Αλλάζουμε τη διατροφή μας: Μην τρομάζετε, δεν πρόκειται να σας ζητήσω να αρνηθείτε δια παντός τη μοσχαρίσια μπριζόλα σας – κι όμως, το ξέρετε κι εσείς ότι η παραγωγή ζωικών προϊόντων επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον και έχει μεγάλο ενεργειακό αποτύπωμα. Αρκετοί άνθρωποι ανά τον πλανήτη περιορίζουν πλέον την κατανάλωσή τους σε αυτά τα είδη. Κι αν αυτό σας ακούγεται πολύ δύσκολο, μπορείτε εναλλακτικά να προτιμάτε εποχιακά προϊόντα για το τραπέζι σας και να επιλέγετε ψάρι που έχει αλιευθεί με βιώσιμες περιβαλλοντικά μεθόδους.
- Μετακινούμαστε έξυπνα: Θυμάστε την τελευταία φορά που υβρίζατε θεούς και δαίμονες προσπαθώντας μάταια να βρείτε χώρο στάθμευσης στο κέντρο της Αθήνας ή να γλιτώσετε από την κίνηση; Λοιπόν, και το περιβάλλον τη θυμάται. Ναι, δε μετράει ακριβώς για κατανάλωση μέσα στο σπίτι, αλλά η καθημερινή μετακίνηση είναι κατά μια έννοια-κομμάτι του νοικοκυριού σας. Το αυτοκίνητο μπορεί να είναι ένας βολικός τρόπος να πάει κανείς εκεί που θέλει, αλλά δεν είναι ο μόνος. Στην Αθήνα, και σε άλλες πόλεις με ικανοποιητικό δίκτυο μεταφορών, δώστε μια ευκαιρία στη δημόσια συγκοινωνία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προτείνει, φυσικά, και τη χρήση του ποδηλάτου, αλλά στη χώρα μας οι συνθήκες δεν είναι –δυστυχώς– ιδανικές για να μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί γενικευμένα. Μπορείτε, όμως, να μετακινηθείτε μαζί με φίλους σας προς τη δουλειά ή τη διασκέδαση – θα περάσετε ευχάριστα και θα μειώσετε το ενεργειακό σας αποτύπωμα.
- Εξοικονομούμε ενέργεια: Το πιο προφανές από αυτή τη λίστα συμβουλών σάς το κράτησα για το τέλος, ίσως γιατί είναι αυτό που όλοι ήδη γνωρίζουν. Οι προτάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι ξεκινούν από το να χαμηλώνει κανείς τον θερμοστάτη κατά 1 μόλις βαθμό, να επιλέγει συσκευές ενεργειακής τάξης Α και να μην αφήνει τις ηλεκτρονικές συσκευές στην πρίζα όταν δεν τις χρησιμοποιεί. Δεν το λες και τρομερά δύσκολο, ε; Είναι κάτι που μπορεί να έχει αποτέλεσμα, χωρίς να κάνει τη ζωή μας λιγότερο άνετη.
Όσες συμβουλές κι αν γράψω, δεν έχω κανένα καλό επιχείρημα για να πείσω κάποιον ότι δεν είναι σταγόνα στον ωκεανό. Σίγουρα οι κύριες αποφάσεις για το ζήτημα δε θα ληφθούν στο σαλόνι μας, ακόμη και αν έχουμε κατεβάσει τον θερμοστάτη. Είναι βέβαιο ότι το χρέος μας ως πολίτες είναι, πέρα από την όποια προσωπική μας προσπάθεια, να πιέζουμε προς τη σωστή κατεύθυνση με κάθε ειρηνικό τρόπο. Κι όμως, ακόμη και το λίγο που μπορεί κανείς να προσφέρει αξίζει, και είναι σωστό ο καθένας μας, όσο λίγο και αν μπορεί να συνεισφέρει, να κάνει αυτό που του αναλογεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How to reduce my carbon footprint?, European Youth Portal, διαθέσιμο εδώ
- Understanding Your Carbon Footprint & How To Lower Your Emissions, suncommon.com, διαθέσιμο εδώ
- What is a carbon footprint?, Carbon Footprint Calculator, διαθέσιμο εδώ
