Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Κίφορ,
Ο Ιωάννης Χατζηδημητρίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Δράμα, ώσπου να έρθει η στιγμή να αναχωρήσει για τις σπουδές του. Ξεκινώντας με προπτυχιακές σπουδές στις Οικονομικές Επιστήμες στην πρώην ΑΣΟΕΕ, νυν ΟΠΑ, μεταφέρθηκε στο State University of New York για μεταπτυχιακό και διδακτορικό, με ειδίκευση στα Διεθνή Οικονομικά. Με μεγάλη προϋπηρεσία σε επίπεδο διδασκαλίας στα: University of Kansas, Fairleigh Dickinson University, Seton Hall University και University of Sheffield, έχοντας αναλάβει την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και την Προεδρεία σε διάφορα τμήματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, πλέον κατέχει θέση Καθηγητή Διεθνών Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων, Αναπληρωτή Προέδρου του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΟΔΕ) και Διευθυντή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Τα ερευνητικά και συγγραφικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται σε θέματα διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και εξαγωγικού μάνατζμεντ και μάρκετινγκ, όπως οι παράγοντες επιτυχίας των εξαγωγικών δραστηριοτήτων των ΜΜΕ και των οικογενειακών επιχειρήσεων, τα διεθνή κανάλια διανομής, οι διεθνείς στρατηγικές συνεργασίες των εξαγωγικών οικογενειακών επιχειρήσεων, η επιλογή στρατηγικής διεθνούς παραγωγικής και εξαγωγικής επέκτασης και η σπουδαιότητα της μεταφοράς γνώσης και της εμπιστοσύνης σε διεθνείς στρατηγικές συμμαχίες και συνεργασίες. Οι επιστημονικές εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά διεθνή επιστημονικά περιοδικά, επιστημονικούς τόμους και στα πρακτικά πολλών διεθνών συνεδρίων.
Το OffLine Post θέλησε να συζητήσει μαζί του για τις απόψεις του γύρω από τη Διεθνή Επιχειρηματική Δράση και το μέλλον αυτής και χαιρόμαστε ιδιαιτέρως που δέχθηκε.
- Πώς άλλαξε η πανδημία του κορωνοϊού τις Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες;
Η πανδημία ανάγκασε τις κυβερνήσεις όλων των χωρών του κόσμου να θεσμοθετήσουν νέες διαδικασίες και κανονισμούς, για να μπορέσουν να περιορίσουν τη μετάδοση του κορωνοϊού. Οι νέες διαδικασίες και οι κανονισμοί επηρέασαν σημαντικά τις λειτουργίες αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής των προϊόντων των επιχειρήσεων από τη χώρα παραγωγής τους στις χώρες εξαγωγής. Και καθώς διαφορετικές χώρες θεσμοθέτησαν διαφορετικές διαδικασίες και κανονισμούς, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις υποχρεώθηκαν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα κάθε εξαγωγικής αγοράς. Επιπλέον, οι διεθνείς μετακινήσεις των στελεχών στις διεθνείς αγορές έγιναν πολύ πιο δύσκολες και σε κάποιες περιπτώσεις αδύνατες. Τέλος, οι διεθνείς μεταφορές προϊόντων έγιναν πολύ πιο χρονοβόρες, ενώ αυξήθηκαν δραστικά και τα μεταφορικά κόστη. Όλα αυτά ανάγκασαν τις διεθνοποιημένες επιχειρήσεις να τροποποιήσουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσαν μέχρι την εμφάνιση της πανδημίας, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις νέες συνθήκες που επικράτησαν στις διεθνείς αγορές λόγω αυτής. Και βέβαια, όλα αυτά προκάλεσαν και σημαντικές αυξήσεις στο κόστος της άσκησης των Διεθνών Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων. Σας παραθέτω ένα άρθρο στο οποίο φαίνονται με σαφήνεια οι επιπτώσεις της πανδημίας στις διεθνείς μεταφορές και στο κόστος τους.
- Μετά από αυτήν την υγειονομική κρίση, θεωρείτε πως θα υιοθετηθούν νέα πρότυπα στις Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες, νέες «τάσεις»;
Είναι βέβαιο ότι θα υιοθετηθούν νέα πρότυπα και νέες τάσεις στις Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες. Μάλιστα, πολλές διεθνοποιημένες επιχειρήσεις έχουν ήδη τροποποιήσει το πώς ασκούν τις Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες. Τα υγειονομικά πρότυπα, παραδείγματος χάριν, έχουν ήδη εφαρμόσει σημαντικές αλλαγές όσον αφορά την παραγωγή και τη συσκευασία των προϊόντων τους, εγχώρια και διεθνώς, τα ταξίδια των στελεχών, τις επιχειρηματικές συναντήσεις και τους τρόπους επικοινωνίας. Έτσι, οι τηλεδιασκέψεις έχουν επικρατήσει, τα επιχειρηματικά ταξίδια έχουν μειωθεί και έχει καθιερωθεί η ηλεκτρονική ανταλλαγή εγγράφων, αντί για τη χρήση χαρτιού. Επίσης, έχει αυξηθεί κατακόρυφα, και αυξάνεται συνεχώς, ο αριθμός των επιχειρήσεων που έχουν δημιουργήσει διαδικτυακές πλατφόρμες λήψης παραγγελιών και ηλεκτρονικών πωλήσεων (e-shops) για τους πελάτες τους σε όλο τον κόσμο. Και καθώς ο χρόνος κυλάει, είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν κι άλλα νέα πρότυπα και τάσεις στον τρόπο που γίνονται οι Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες.
- Ποια είναι τα βήματα τα οποία πρέπει να ακολουθήσει μια επιχείρηση, προκειμένου να επιβιώσει απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό;
Δεν υπάρχει ένας κοινός «κανόνας επιβίωσης» για τις επιχειρήσεις όλων των παραγωγικών κλάδων, καθώς οι συνθήκες και η ένταση του διεθνούς ανταγωνισμού είναι διαφορετικές από κλάδο σε κλάδο και από χώρα σε χώρα. Ωστόσο, κάποια πολύ βασικά πράγματα που πρέπει να εφαρμόζει κάθε είδους επιχείρηση είναι να επιλέγει πολύ προσεκτικά το κατάλληλο τμήμα της αγοράς (δηλαδή τους δυνητικούς πελάτες) που θα στοχεύσει, να παράγει ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε ανταγωνιστικές τιμές, να μη διανοηθεί να «κοροϊδέψει» ούτε έναν πελάτη, να επιλέξει το ανθρώπινο δυναμικό της με αξιοκρατικά κριτήρια και όχι επειδή είναι οικογένεια, φίλοι και γνωστοί και να τους ανταμείβει ανάλογα με το τι προσφέρουν στην επιχείρηση, έτσι ώστε να μπορεί να διατηρήσει τα καλύτερα μέλη του ανθρώπινου δυναμικού της.
- Όσον αφορά τα στελέχη των σύγχρονων επιχειρήσεων, ποιες δεξιότητες θεωρούνται απαραίτητες;
Πέρα από τις επιστημονικές γνώσεις που χρειάζεται να έχει το στέλεχος σχετικά με τον τομέα στον οποίο θα απασχοληθεί (δηλαδή μάρκετινγκ, διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, χρηματοοικονομικά, λογιστική, διεθνείς δραστηριότητες, διοίκηση λειτουργιών, εφοδιαστική κ.ά.), οι σύγχρονες επιχειρήσεις δίνουν μεγάλη σημασία στις προφορικές και γραπτές επικοινωνιακές ικανότητες, στην αναλυτική και συγκροτημένη σκέψη, στην ικανότητα επινόησης έξυπνων προτάσεων για την επίλυση προβλημάτων, στη διάθεση ανάληψης πρωτοβουλιών (φυσικά, σε λογικά όρια), στην ικανότητα του στελέχους να συνεργάζεται αρμονικά με τους συναδέλφους του, καθώς και στις ηγετικές ικανότητες του στελέχους. Βέβαια, σήμερα το στέλεχος είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίζει να χρησιμοποιεί τα βασικά λογισμικά για τη συγγραφή κειμένου και την προετοιμασία παρουσιάσεων, τα υπολογιστικά λογισμικά, να επικοινωνεί σωστά με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email) και να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για την εύρεση πληροφοριών χρήσιμων για τη δουλειά του.
- Ερχόμενοι στην περίπτωση των ελληνικών επιχειρήσεων, ποια είναι η εικόνα που έχουμε; Σε τι επίπεδο βρισκόμαστε συγκριτικά με άλλες χώρες;
Οι ελληνικές επιχειρήσεις, σε γενικές γραμμές, βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των περισσοτέρων από τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Οι προοπτικές για την οικονομική πορεία των ελληνικών επιχειρήσεων μετά την πανδημία είναι πολύ καλές. Ωστόσο, όπως συμβαίνει σε όλους τους τομείς, δεν είναι όλες οι επιχειρήσεις ίδιες, ακόμη και αυτές που είναι περίπου του ιδίου μεγέθους και του ίδιου παραγωγικού κλάδου. Το άτομο που ψάχνει για δουλειά χρειάζεται να ερευνήσει όσο το δυνατόν καλύτερα το ιστορικό και τη «φήμη» της επιχείρησης στην αγορά, καθώς και τις συνθήκες εργασίας που επικρατούν σε αυτή, πριν αποφασίσει να δεχτεί να εργαστεί εκεί.
- Όσον αφορά το μέλλον, θεωρείτε πως θα δούμε τις ελληνικές επιχειρήσεις να έχουν μια πιο έντονη επιχειρηματική παρουσία/δραστηριότητα στο διεθνές περιβάλλον;
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις συνειδητοποιούν ότι οι καλύτερες προοπτικές για την ανάπτυξή τους και τη δυναμική αύξηση των πωλήσεων και των κερδών τους βρίσκονται στις διεθνείς αγορές. Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προϊόντων κάθε χρόνο κάνει νέο ρεκόρ. Ακόμη και το 2020, παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση λόγω της πανδημίας, η αξία των ελληνικών εξαγωγών ήταν περίπου ίδια με την αξία τους το 2019. Επιπλέον, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο επτάμηνο του 2021 δείχνουν εκρηκτική αύξηση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών, με αποτέλεσμα να υπερβαίνουν και την αντίστοιχη αξία του πρώτου εξαμήνου του 2019. Εκτιμάται ότι η αξία των εξαγωγών για το 2021 θα είναι ρεκόρ όλων των εποχών και μάλιστα, με σημαντική διαφορά από το προηγούμενο ρεκόρ που επιτεύχθηκε το 2019. Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις, από την πιο μικρή έως την πιο μεγάλη, έχουν συνειδητοποιήσει τα μεγάλα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν, εάν ασχοληθούν σοβαρά με τις εξαγωγές και όλο και περισσότερες το κάνουν. Εκτιμώ, λοιπόν, ότι τα επόμενα χρόνια η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές θα αυξάνεται συνεχώς.
- Τέλος, αναφορικά με τον Παγκόσμιο Εταιρικό Φόρο, εφόσον αυτός υιοθετηθεί επίσημα, τι αντιδράσεις θεωρείτε πως θα προκαλέσει; Θα ευνοήσει κάποιες επιχειρήσεις ή όχι;
Καταρχάς θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη η έννοια του Παγκόσμιου Εταιρικού Φόρου. Θα πάρει πολλά χρόνια για να καταστεί δυνατό να θεσμοθετηθεί ένας τέτοιος φόρος σε ένα μεγάλο αριθμό χωρών, και κυρίως στις οικονομικά αναπτυγμένες χώρες, έτσι ώστε να μην πλήττονται φορολογικά και ανταγωνιστικά οι επιχειρήσεις των χωρών στις οποίες θα ισχύσει αυτός ο φόρος, ενώ πριν η φορολογία ήταν χαμηλότερη. Φυσικά, θα ευνοηθούν οι επιχειρήσεις των χωρών που δε θα υιοθετήσουν αυτόν τον φόρο και θα διατηρήσουν τη φορολογία των κερδών των επιχειρήσεων σε χαμηλότερα επίπεδα από τον Παγκόσμιο Εταιρικό Φόρο. Σε αυτή την περίπτωση, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν επιχειρήσεις που θα φύγουν από τις χώρες με την υψηλότερη φορολογία των επιχειρηματικών κερδών και θα εγκατασταθούν στις χώρες με τη χαμηλότερη φορολογία. Είναι προφανές ότι αυτές οι μετακινήσεις επιχειρήσεων θα έχουν ουσιαστικές αρνητικές συνέπειες για την απασχόληση και την οικονομία γενικότερα των χωρών που θα «χάσουν» επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας και ανάλογες θετικές συνέπειες στην οικονομία των χωρών που θα «κερδίσουν» επιχειρήσεις.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Ιωάννη Χατζηδημητρίου για την παραχώρηση της συνέντευξης!
