Της Άννας Βαρβαρέζου,
Στο πάνθεον των σημαντικών Ελλήνων ποιητών, που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στο χαρτί, κατέχοντας μία ξεχωριστή πένα, συγκαταλέγεται ο Τάσος Λειβαδίτης. Η εργογραφία του πλούσια και μοναδική. Δεν είναι, άλλωστε, λίγες οι φορές που αναζητούμε έναν ωραίο στίχο, κάτι σύντομο που να αποδίδει μεστά τη σκέψη μας και τελικά καταλήγουμε να ψάχνουμε αποφθέγματα του τελευταίου. «Γι’ αυτό σου λέω. Μην κοιμάσαι: Είναι επικίνδυνο. Μην ξυπνάς: Θα μετανιώσεις.»
Ο Αναστάσιος-Παντελεήμων Λειβαδίτης γεννήθηκε το βράδυ της Αναστάσεως του 1922 στην Αθήνα και είχε τέσσερα μεγαλύτερα αδέρφια, εκ των οποίων ο ένας ήταν ο ηθοποιός Αλέκος Λειβαδίτης. Το 1943, ξεκίνησε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή Αθηνών, όπου και παρακολούθησε μαθήματα του Κωνσταντίνου Τσάτσου. Ωστόσο, η αγάπη του για τη λογοτεχνία, καθώς και η συμμετοχή του στην εθνική αντίσταση, σε συνδυασμό με βιοτικές του ανάγκες τον απομάκρυναν από τη Νομική, την οποία τελικά εγκατέλειψε στο πρώτο έτος των σπουδών του. Είχε ήδη αρχίσει να ασχολείται με θέματα γύρω από τη λογοτεχνία, καθώς τον ίδιο αυτόν καιρό αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Νέων Ελλήνων Λογοτεχνών.
Ιδιαίτερο πάθος είχε, όμως, και για τα πολιτικά δρώμενα στον χώρο της Αριστεράς τα οποία παρακολουθούσε αλλά και συμμετείχε. Συχνά μάλιστα του απέδιδαν τον τίτλο του «Ποιητή του Έρωτα και της Επανάστασης», όπως άλλωστε και σήμερα αποκαλείται. Το 1946, τρία δηλαδή χρόνια μετά την ίδρυση της Ένωσης Νέων Ελλήνων Λογοτεχνών, ο Τάσος Λειβαδίτης γίνεται ευρέως γνωστός στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις στήλες του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα (τεύχ. 55,15-11-46), και το ποιητικό κείμενο με τίτλο «Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη». Την επόμενη χρόνια ακολούθησε μία συνεργασία για την έκδοση του περιοδικού «Θεμέλιο». Λίγο αργότερα, το 1952, εκδίδει την πρώτη ποιητική του σύνθεση με τον τίτλο «Μάχη στην άκρη της νύχτας», ενώ ταυτόχρονα εργάζεται ως κριτικός ποίησης για την εφημερίδα «Αυγή» και τα επόμενα χρόνια στο περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» (1962-1966), όπου δημοσιεύτηκαν δοκίμιά του με κριτικές αλλά και πολιτικό περιεχόμενο.
Οι τιμές και οι διακρίσεις που έχει λάβει ο Τάσος Λειβαδίτης είναι χαρακτηριστικές της μεγάλης απήχησης του συνολικού του έργου. Ενδεικτικά, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979). Τα ελληνικά Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας έχουν αφιερώσει πολλά προγράμματα για την ζωή και το έργο του μεγάλου αυτού λογοτέχνη που εξακολουθεί ακόμη και σήμερα μέσα από τα λόγια του να μιλά στην ψυχή του κοινού του, να ξεδιπλώνει την σκέψη του και να την ξεπερνά.
Σε ακαδημαϊκή έρευνα που προβλήθηκε από την ΕΡΤ, υπογραμμίζεται ως σημαντική η τάση γνωστοποίησης των ποιημάτων του μέσα από τα social media. Θεωρείται μάλιστα αξιοπρόσεκτος ο τρόπος που αγγίζει σήμερα τους ανθρώπους της εποχής, κάποιος που αποτελεί το ακριβώς αντίθετο αυτής της εποχής. Δηλαδή «σε καιρούς μεταμοντέρνου καπιταλισμού, συγκινεί τους ανθρώπους ένας μοντέρνος κομμουνιστής». Όπως, άλλωστε, είχε αναφέρει ο Τίτος Πατρίκιος, γνωστός ποιητής που υπήρξε φίλος και συνάδελφος του Λειβαδίτη, ο ίδιος ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση, ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε. Άσκησε την κριτική με διεισδυτική ευαισθησία, με στοχασμό που δεν κατέληγε σε κάποια κανονιστικότητα, με άνοιγμα σε όλους τους τρόπους της ποίησης και αγάπη για όλους τους ποιητές, χωρίς εύνοιες και πατερναλισμούς».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τάσος Λειβαδίτης, Βιογραφία, tleivaditis.weebly.com, διαθέσιμο εδώ.
- Τάσος Λειβαδίτης, Βιογραφία – Εργογραφία, poeticanet.gr, διαθέσιμο εδώ.
