Του Νικόλα Καρούτσου,
Παρά τα πολύ κοντινά ποσοστά των τελευταίων ημερών, αλλά και των πρώτων exit polls, φαίνεται ότι πρώτο κόμμα στις γερμανικές εκλογές αναδεικνύεται, σύμφωνα με τα δίκτυα ARD και ZDF, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, το SPD. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, τα ποσοστά του SPD κυμαίνονται στο 25,8% και αντιστοιχούν σε 205 έδρες, ενώ η χριστιανική ένωση των CDU και CSU φαίνεται να καταλαμβάνει το 24,1% και 194 έδρες. Οι Πράσινοι, που την άνοιξη κατελάμβαναν σε δημοσκοπήσεις ακόμα και την πρώτη θέση, έρχονται τρίτο κόμμα με 14,6% και 116 έδρες, ενώ το ποσοστό του φιλελεύθερου FDP κυμαίνεται στο 11,5% και το κόμμα κερδίζει 91 έδρες. Τέλος, ακολουθούν το ακροδεξιό AfD με 10,5% και 84 έδρες, ενώ το κόμμα της αριστεράς, Die Linke, δεν κατάφερε να περάσει το κατώτατο όριο της Bundestag (5%), καθώς άγγιξε μόλις το 4.9%. Πάραυτα, το κόμμα της Αριστεράς δικαιούται να εκπροσωπηθεί από τους 39 απευθείας εκλεγέντες, καθώς εξέλεξε απευθείας πάνω από 3 βουλευτές. Τη στιγμή που φαίνεται ότι ο Olaf Scholz, ο υποψήφιος καγκελάριος του SPD, θα είναι αυτός που θα ξεκινήσει τις διαδικασίες δημιουργίας νέου συνασπισμού που θα αναλάβει την ομοσπονδιακή διακυβέρνηση, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το κόμμα των Πρασίνων, καθώς και το FDP αναδεικνύονται σε αυτό που οι Γερμανοί ονομάζουν “Kanzlermacher”, αυτόν, δηλαδή, που ουσιαστικά θα «αποφασίσει» ποιος θα είναι καγκελάριος, καθώς αυτά τα δύο κόμματα θα επιλέξουν με ποιο από τα μεγάλα κόμματα θα συμπορευθούν την επόμενη μέρα.
Πάμε να δούμε, λοιπόν, με τα τωρινά δεδομένα ποιοι είναι οι πιθανοί συνασπισμοί για τη νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση:
- Συνασπισμός «Φανάρι»
Με το SPD πρώτο κόμμα, ένας σχηματισμός που μοιάζει να συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες είναι ο κεντροαριστερός συνασπισμός «φανάρι» (Ampel Koalition), που παίρνει το όνομά του από τα χρώματα των τριών κομμάτων που τον απαρτίζουν (το κόκκινο του SPD, το κίτρινο του FDP, και το πράσινο των Πρασίνων). Την συνεργασία με το SPD είχε δηλώσει προεκλογικά ότι προτιμά άλλωστε και η πράσινη υποψήφια καγκελάριος, Annalena Baerbock. Το πρόβλημα για τη συγκρότηση αυτής της συμμαχίας, βέβαια, θα μπορούσε να είναι η διστακτικότητα του φιλελεύθερου FDP, κυρίως λόγω της διαφορετικής προσέγγισης στα οικονομικά ζητήματα, που ήταν προεκλογικά στο κέντρο της κίτρινης ατζέντας και ιδίως, τα θέματα φορολογίας. Ενώ το FDP, του οποίου, μάλιστα, ο ηγέτης Christian Lindner θα ήθελε να γίνει υπουργός οικονομικών της νέας κυβέρνησης, έχει υποσχεθεί να μην υπάρξει οποιαδήποτε αύξηση φόρων, τα άλλα δύο μέλη του συνασπισμού έχουν στο πρόγραμμά τους ορισμένες αυξήσεις. Από την άλλη, το FDP, παρότι θα έμπαινε έτσι σε έναν μη ιδανικό συνασπισμό, θα είχε την ευκαιρία να δημιουργήσει το προφίλ του κόμματος της λογικής και της υπευθυνότητας, που θα προσπαθεί στον νέο συνασπισμό να ισορροπεί την προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη.
Υπάρχει, όμως, και ένα δεύτερο ενδεχόμενο, στο οποίο κεντρικό κόμμα του νέου σχηματισμού δεν είναι το πρώτο SPD, αλλά το δεύτερο CDU (και μαζί του βέβαια, το CSU).
- Συνασπισμός «Τζαμάικα»
Το κόκκινο του συνασπισμού «φανάρι» αντικαθιστά εδώ το μαύρο του CDU και δημιουργείται, έτσι, η σημαία της Τζαμάικα (μαύρο, πράσινο, κίτρινο). Ο συγκεκριμένος συνασπισμός θα ήταν ο ιδανικός για το CDU, καθώς, παρότι δεύτερο, θα είχε την ευκαιρία να συνεχίσει να κυβερνά τη Γερμανία. Επιπλέον, ο χριστιανοδημοκράτης υποψήφιος καγκελάριος, Armin Laschet, και ο πρόεδρος του FDP, C. Lindner, έχουν συνεργαστεί και στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, όπου ο Laschet είναι πρωθυπουργός στην κυβέρνηση συνεργασίας του CDU και του FDP. Πιθανό κώλυμα για τη δημιουργία της Τζαμάικα θα μπορούσε να είναι η δυσκολία των Πρασίνων να βρουν τη θέση τους και να δουν τις θέσεις τους να υλοποιούνται, καθώς, ενώ Χριστιανοδημοκράτες και Φιλελεύθεροι έχουν κοινή αντίληψη σε πολλά ζητήματα, οι απόψεις και οι προτάσεις των Πρασίνων για διάφορα ζητήματα (πχ. φόροι) διαφέρουν αρκετά από αυτές των άλλων δύο κομμάτων.
Χαρακτηριστικό πάντως του ρυθμιστικού ρόλου που θα παίξουν αυτά τα δύο κόμματα είναι η άποψη του Συμπροέδρου των Πρασίνων, R. Habeck, ότι το κόμμα του θα πρέπει πρώτα να συνομιλήσει με το FDP, καθώς το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι, «Φανάρι ή Τζαμάικα;».
Τα αποτελέσματα δεν έχουν δώσει κάποια ξεκάθαρη εικόνα για την επόμενη μέρα, καθώς το ισχνό προβάδισμα των σοσιαλδημοκρατών επιτρέπει στο CDU να ελπίζει ότι θα συνεχίσει να ηγείται της κυβέρνησης και της χώρας. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι μπαίνουμε σε μία περίοδο συνεχών συζητήσεων και διεργασιών, που κανείς δε μπορεί να ξέρει πόσο θα διαρκέσει και πότε ο νέος καγκελάριος, είτε ο O. Scholz είτε ο A. Laschet, θα διαβεί την πόρτα της Καγκελαρίας και η A. Merkel θα αποχωρήσει και επισήμως από τη θέση της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Grüne nach der Bundestagswahl 2021: Regieren allein reicht nicht, DER SPIEGEL, διαθέσιμο εδώ
- Christian Lindner und die FDP nach der Bundestagswahl: Allein regieren geht nicht, DER SPIEGEL, διαθέσιμο εδώ
- Bundestagswahl 2021: Das müssen Grüne und FDP jetzt tun – Kommentar, DER SPIEGEL, διαθέσιμο εδώ
- SPD: Olaf Scholz gewinnt – aber was ist das wert?, DER SPIEGEL, διαθέσιμο εδώ
