Της Αναστασίας Τσερμενίδου,
Εν καιρώ πανδημίας, ποιος θα περίμενε πως ένας θεατής θα γελούσε με δάκρυα στα μάτια και χωρίς ανάσα, με τις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθο-ποιών; Η Επιθεώρηση 1821, των Δημήτρη Καρατζά και Φοίβου Δεληβοριά, από το γνωστό για τις καλές του παραγωγές Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, άφησε το στίγμα της και γοήτευσε τον θεατή με τους έξυπνους και εφευρετικούς διαλόγους, και του έδωσε στο χέρι τροφή για σκέψη.
Ένα σμήνος πολλών, νέων κατά βάση, και εξαιρετικά ταλαντούχων ηθοποιών άγγιξε ένα ένα τα αγκάθια της ελληνικής κοινωνίας με μια σάτιρα που μόνο γέλιο και προβληματισμό κατόρθωσε να προσφέρει! Απέναντι στην ατέρμονη προσκόλληση στο «ένδοξο παρελθόν» στο μυαλό του Νεοέλληνα, ο θίασος έθιξε και υπενθύμισε όλα αυτά για τα οποία σήμερα ο Νεοέλληνας θα έπρεπε (ίσως;) να ντρέπεται.
Βλέπουμε λοιπόν, την Ελένη Κοκκίδου στον ρόλο της δασκάλας, της κλασικής εκπαιδευτικού του παρελθόντος που προσπαθεί μανιωδώς να πείσει τον αδιάφορο και τεμπέλη μαθητή για το σπουδαίο παρελθόν της χώρας, τους γενναίους ήρωες του ’21. Μάλιστα οι όλες -απέλπιδες- προσπάθειές της αποτυπώνονται με φωνές επί σκηνής, οι οποίες φτάνουν μάλλον το όριο του υπερβολικού. Η όλη σκηνή σίγουρα φέρνει στον νου του θεατή, παρόμοιες σκηνές που βίωσε ο καθένας στα δικά του παιδικά χρόνια: καθηγητές με στόμφο να διδάσκουν την ελληνική ιστορία, φτάνοντας πολλές φορές στο σημείο να υμνούν το έθνος τόσο πολύ που τελικώς να πέφτουν στην παγίδα του λαϊκισμού.
Σε επόμενη πράξη, ο Νίκος Καραθάνος ως υποδυόμενος αγωνιστή του ΄21, απαντά στις ερωτήσεις της δημοσιογράφου, την οποία υποδύεται η Βάσω Καβαλιεράτου, για το πως υπέστη ασελγείς πράξεις από καπετάνιο ανώτερό του. Μάλιστα, τονίζεται η ανοχή αυτών των γενετήσιων πράξεων! Έπειτα, η δημοσιογράφος σοκαρισμένη με τις αποκαλύψεις ξεκινά να τρέχει πάνω κάτω στη σκηνή σε οίστρο και σε έξαλλη κατάσταση, διαμηνύοντας την καταγγελία. Έτσι, γίνεται αναφορά και στα πιο -τραγικά- και πρόσφατα γεγονότα που έλαβαν χώρα μέσα στο 2021 με τις καταιγιστικές καταγγελίες να καταδέχονται η μία την άλλη, που αφορούσαν την τέλεση βιασμών κι άλλων ασελγών πράξεων στον χώρο του θεάτρου και όχι μόνο. Η δημοσιογράφος φωνασκώντας, επιχειρεί να περάσει ένα ηχηρό μήνυμα κατά της καλά δομημένης πατριαρχίας.
Έπειτα, η κλασική αιώνια κόντρα, ο τουρκικός ζυγός. Οι αναθεματισμένοι οι Τούρκοι, οι φονιάδες που μας «γλεντούσαν» για 400 χρόνια, οι παλιογλετζέδες, οι γρουσούζηδες, ο κακός μπελάς. Όμως μπουχτίσαμε και με το γινάτι μας σηκώσαμε μπαϊράκι. Μπαρούτι μύριζε η ατμόσφαιρα. Κατορθώσαμε να τους κάνουμε να κρυφτούν στο λαγούμι τους. Ακόμη, όμως, και μετά από τόσα χρόνια, το σινάφι τους δεν το θέλουμε δίπλα μας, τους χαμάληδες εκεί πέρα πάνω στη Θράκη. Είναι δυνατόν τόσος κόπος και αγώνας των προγόνων μας να πάει χαράμι; Καμία σχέση δε θέλουμε μαζί τους -παντελώς- καμία!
Η σκηνή με το «τι πάει να πει Έλληνας» έρχεται να καταδείξει τη μεγαλύτερη παθογένειά μας ως κοινωνία. Ο Γιάννης Νιάρος έρχεται να αποδείξει με γλαφυρό και σαρκαστικό τρόπο το πως τελικά ο Έλληνας είναι ένας άνθρωπος, όπως ο κάθε άλλος. Απίστευτο; Κι όμως, ναι δεν έχει κάτι το μοναδικό σε σχέση με κάποιο άλλο λαό, πολιτισμό, κουλτούρα και πάει λέγοντας. Η Μίρκα Παπακωνσταντίνου, σε μια πιο guest εμφάνιση, παίζει την «Εξαπατημένη» της παράστασης. Ενώπιον του κοινού ομολογεί πως εξαπατήθηκε από ηθοποιούς και, μάλιστα, εξαπατήθηκε «με βαθιά υποκριτική τέχνη».
Το φινάλε της θεατρικής παράστασης ακολουθεί μια διαφορετική πορεία. Ένα σκηνικό χωρίς χρώματα, μόνο λευκό, λιτό και απλό. Μελαγχολικό, αλλά γαλήνιο ταυτόχρονα, αποπειράται να ενεργοποιήσει τη σκέψη του θεατή. Για πολλούς, βέβαια, αυτό το τέλος ήταν περιττό, καθώς ήδη από την πρώτη ατάκα σαστίζεις, σκέφτεσαι και ανησυχείς αντικρύζοντας κατάματα την ευάλωτη κοινωνία σου, μέσα στην οποία επιβιώνεις.
Όλες αυτές οι σκηνές και άλλες τόσες συνθέτουν ένα άρτιο αποτέλεσμα. Οι εναλλαγές, τα κοστούμια, οι μουσικές, μα πάνω απ’ όλα οι ερμηνείες, είναι απολαυστικές. Άγγιξαν βαθιά και μας έκαναν να χειροκροτήσουμε αληθινά και να γελάσουμε με την ψυχή μας! Έστω και πάνω από τις υποχρεωτικές μάσκες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «1821 – Η επιθεώρηση»: Κριτική για τη μεγάλη θεατρική παραγωγή του καλοκαιριού, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ.
- 1821: Η λαμπερή επιθεώρηση συνεχίζεται με νέους καλεσμένους στο Βεάκειο Θέατρο!, culturenow.gr, διαθέσιμο εδώ.
