Της Ιωάννας Κουτσομιχάλη,
Ο φεμινισμός είναι ένα κοινωνικοπολιτικό κίνημα που ξεκίνησε τον 18ο αιώνα μαζί με το κίνημα του Διαφωτισμού. Ο στόχος του φεμινισμού είναι να αμφισβητεί τις συστημικές ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε καθημερινή βάση. Έχει να κάνει με την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τα δικαιώματα των ανδρών και των γυναικών, άλλα κυρίως των γυναικών. Στον πυρήνα της έννοιας «φεμινισμός» είναι η πίστη στην πλήρη κοινωνική, οικονομική και πολιτική ισότητα των γυναικών.
Αλλά πόσο συχνά ακούμε ανθρώπους να λένε: «Δεν είμαι υπέρ του φεμινισμού»; Μία τόσο διευρυμένη και γνωστή έννοια που καθιέρωσε τα δικαιώματα του γυναικείου φύλου, έχει παρεξηγηθεί τόσο πολύ, ώστε ο κόσμος να δηλώνει πως είναι κατά της; Σε αντίθεση με την πεποίθηση πως ο φεμινισμός έχει σχέση με την υποταγή και την υποβίβαση των ανδρών, ο φεμινισμός δεν υποστηρίζει τον σεξισμό ανάμεσα στα δύο φύλα. Ο φεμινισμός υποστηρίζει και μάχεται την ισότητα, όχι την ανωτερότητα των γυναικών.
Καταρχάς, θα πρέπει να αναφερθούμε σε όσα έχει καταφέρει ο φεμινισμός από την αρχή του κινήματος μέχρι και τις ημέρες μας, ώστε να καταλάβουμε ακριβώς τι αντιπροσωπεύει και για ποιους λόγους είναι τόσο σημαντικός ο ρόλος του. Η Εποχή του Διαφωτισμού χαρακτηρίστηκε από κοσμική, πνευματική και συλλογιστική άνθηση της φιλοσοφικής γραφής. Πολλοί φιλόσοφοι του Διαφωτισμού υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα των γυναικών. Οι φεμινίστριες του 19ου αιώνα αντέδρασαν σε πολιτισμικές ανισότητες, συμπεριλαμβανομένης της βικτοριανής εικόνας του «σωστού» ρόλου των γυναικών και των εκστρατειών «σφαίρας» που έδωσαν στις γυναίκες πολλές ευκαιρίες να δοκιμάσουν νέες πολιτικές δεξιότητες. Γενικά, οι γυναίκες εξοργίστηκαν από την ανισότητα και μισογυνισμό που βίωναν καθημερινά.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι γυναίκες σε μεγάλο αριθμό, υποστήριξαν τα δικαιώματα των ιερόδουλων το έτος 1896. Επιφανείς υποστηρίκτρις ήταν η Μπλάκγουελ, η Νάιτινγκεϊλ και η Ελίζαμπεθ Γκάρετ. Η εκστρατεία για τα εκλογικά δικαιώματα των γυναικών, μάλιστα, είναι η πιο σημαντική εκστρατεία των τελευταίων 250 ετών, ενώ βιβλία, άρθρα, ομιλίες και διάφορα έγγραφα της εποχής δείχνουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που αφορούν την γυναίκα. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα Ηνωμένα Έθνη επέκτειναν την παγκόσμια εμβέλεια του κινήματος καθιερώνοντας μια Επιτροπή για το καθεστώς των γυναικών, το 1946, η οποία εντάχθηκε λίγα χρόνια πιο μετά και στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο. Μπαίνοντας στο 2000, δημιουργήθηκε το “Everyday sexism project” που ξεκίνησε σαν μια εκστρατεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις 16 Απριλίου 2012 από τη Laura Bates, μια Βρετανίδα φεμινίστρια συγγραφέα. Ο στόχος της ιστοσελίδας ήταν να καταγράψει καθημερινά παραδείγματα σεξισμού, όπως αναφέρθηκαν από συνεισφέροντες σε όλο τον κόσμο. Η ιστορική αναδρομή αυτή αποδεικνύει πόσο κόπο και διαρκή μάχη χρειάστηκαν να καταβάλουν οι γυναίκες ώστε να αποκτήσουν τα δικαιώματα που έχουν σήμερα.
Γιατί, όμως, τόσος κόσμος δε γνωρίζει τι πραγματικά είναι ο φεμινισμός και για ποια πράγματα μάχεται; Μία από τις μεγαλύτερες παρεξηγήσεις σχετικά με τον φεμινισμό είναι ότι το όλο κίνημα γίνεται μόνο για τις γυναίκες και αποτελείται από μόνο από γυναίκες. Όχι μόνο ο φεμινισμός ωφελεί τους πάντες, καθώς εργάζεται για να διαλύσει τα καταπιεστικά συστήματα, αλλά δεν πρέπει να βασίζεται σε αυτή τη δυαδική σκέψη. Υπάρχουν άντρες και γυναίκες στο κίνημα, όχι μόνο γυναίκες. Η μερίδα του κόσμου που έχει παρεξηγήσει τον φεμινισμό βασίζεται σε ένα ψέμα πως οι γυναίκες είναι ενάντια στους άνδρες. Ορισμένες μορφές φεμινισμού, ωστόσο, έχουν χτίσει ένα ιδεολογικό θεμέλιο που είναι εναντίον του ανδρικού φύλου. Αυτές οι γυναίκες δεν αντιπροσωπεύουν το κίνημα του φεμινισμού, αντιθέτως, δημιουργούν λάθος εικόνα για το κίνημα και κρύβουν προσωπικές διχόνοιες για τους άνδρες πίσω από τον φεμινισμό. Το νόημα του φεμινισμού είναι ότι δεν πρέπει να είσαι άντρας για να σου φέρονται με τον ίδιο σεβασμό, δίχως αυτό να σημαίνει πως και οι άνδρες δεν αξίζουν σεβασμό.
Πολλές φεμινίστριες φέρονται στους άνδρες σαν να είναι εχθρός. Λένε ότι όλοι οι άνδρες είναι βιαστές και προσπαθούν να κρατήσουν τις γυναίκες υποταγμένες. Οι φεμινίστριες δεν είναι ικανοποιημένες με την ισότητα των φύλων, που είναι άλλωστε και η βασική ιδέα του κινήματος, αλλά «αποσκοπούν στην καταπίεση των ανδρών», θυμίζοντας εποχές όπου οι γυναίκες ήταν καταπιεσμένες. Έτσι, οι άνδρες νομίζουν πως ο φεμινισμός έχει σκοπό την «καταπίεση του ανδρικού φύλου» με αποτέλεσμα να χάνουν εντελώς το πραγματικό νόημά του. Οι φεμινίστριες δεν θέλουν να καταστρέψουν ή να καταπιέσουν τους άνδρες. Θέλουν να καταστρέψουν την τοξική αρρενωπότητα, να αφήσουν τους ανθρώπους όλων των φύλων να δουν πόσο επιζήμιο είναι για όλους.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι φεμινίστριες θέλουν να ελέγχουν τον κόσμο και να βάζουν κάτω τους άνδρες, κάτι που δεν ισχύει. Φοβούνται πως ο φεμινισμός θα επιφέρει αρνητικές αλλαγές στις σχέσεις, στον γάμο, στην κοινωνία, στον πολιτισμό καθώς και στις επιχειρηματικές και οικονομικές ευκαιρίες σε περίπτωση που οι γυναίκες βρίσκονται σε ισότιμη βάση με τους άνδρες. Ισότητα ζητάμε, όχι ανωτερότητα. Σταματήστε να τα μπερδεύετε.
«Ο φεμινισμός είναι η ριζοσπαστική ιδέα ότι οι γυναίκες είναι ανθρώπινα όντα» – Μαρί Σίαρ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Feminism, history.com, διαθέσιμο εδώ
- The fact that we’re considering making misandry a hate crime should concern everyone who believes in equality, independent.co.uk, διαθέσιμο εδώ
- What Is Feminism, And Why Do So Many Women And Men Hate It?, forbes.com, διαθέσιμο εδώ
