Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Την Πέπμτη 16 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής Ολομέλειας για την ψήφιση του σχεδίου νόμου «Κύρωση κώδικα νομοθεσίας για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο για τον μηχανισμό εφαρμογής, την κρατική εποπτεία και τους γενικούς όρους υλοποίησης του Μεταφορικού Ισοδυνάμου», το οποίο μία εβδομάδα σχεδόν νωρίτερα είχε κατατεθεί από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου προς επεξεργασία και συζήτηση. Το εν λόγω νομοσχέδιο κυρώθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο με ευρεία κομματική συναίνεση, καθώς τόσο οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος όσο και εκείνοι της μείζονος αντιπολίτευσης, στην οποία εντάσσονται ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. και το ΚΙ.ΝΑΛ., το υπερψήφισαν, αποδεικνύοντας μία αναπάντεχη κοινή προσέγγιση και ομοψυχία στον τομέα της νησιωτικής πολιτικής. Αντίθετα, αρνητική ψήφο έδωσαν σε ένα καίριο ζήτημα της δημόσιας πολιτικής το ΚΚΕ, η Μέρα25 και η Ελληνική Λύση.
Επί της ουσίας, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ναυτιλίας κωδικοποιεί για πρώτη φορά την πολυνομοθεσία, δηλαδή το σύνολο της νομοθεσίας, το οποίο άπτεται της θαλάσσιας και νησιωτικής πολιτικής, με βραχυπρόθεσμο στόχο τη διευκόλυνση της καθημερινότητας των πολιτών σε κοινωνικό και δικανικό επίπεδο, αλλά και με μακροπρόθεσμο στόχο την εναρμόνιση του δικαίου, που σχετίζεται με τους τομείς πολιτικής της συγκεκριμένης υπουργικής δομής, με τις αρχές της καλής νομοθέτησης και την υλοποίηση της αρχής της ασφάλειας του δικαίου. Η πολυνομία και πολλές φορές κακονομία, οι οποίες χαρακτηρίζουν το πολιτικό μας σύστημα και τη νομική μας παράδοση, αίρονται σε μικρό, αλλά σημαντικό βαθμό από τέτοιου είδους νομοθετικές πρωτοβουλίες, οι οποίες δύνανται, πέραν της αμεσότερης κατανόησης των μέτρων που αφορούν τους πολίτες και τον καθημερινό τους βίο, να προσδώσουν μεγαλύτερη επιτελικότητα και αποδοτικότητα στη Δημόσια Διοίκηση, η οποία δεσμεύεται από το νόμο, ο οποίος της ορίζει ρητά τι επιτρέπεται και τι όχι να πράττει, πέραν των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας. Μία τέτοιου είδους έκβαση επιτυγχάνει τη βελτίωση των σχέσεων του διπόλου κράτους-διοικουμένων ή δημοσίων υπηρεσιών-χρηστών των διοικητικών δομών, όπου συναρμόζεται η αποτελεσματική εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων με την ικανοποίηση των πολιτών.
Αναλυτικότερα, η επιτυχία του νομοθετήματος, στην προκειμένη περίπτωση, έγκειται στο γεγονός ότι συστηματοποιεί ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν ένα πολύ ιδιαίτερο και ευαίσθητο πεδίο πολιτικής της χώρας μας, όπου η νησιωτικότητα είναι διάχυτη, και σε μία περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία τα εθνικά σύνορα αντιμετωπίζουν εκ νέου την απειλή ενός ευμεγέθους μεταναστευτικού κύματος, έπειτα από τις πρόσφατες εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Θέτει το εννοιολογικό πλαίσιο για ουσιαστικούς όρους που εντάσσονται στην κατηγορία της θαλάσσιας και νησιωτικής πολιτικής – η οποία έχει διυπουργικό χαρακτήρα, καθώς εφαρμόζει και ενσωματώνει στόχους και πολιτικές άλλων υπουργικών δομών οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, κυρίως την οικονομία, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις, την ψηφιακή πολιτική και διακυβέρνηση και τον τουρισμό – αναλύοντας τα προγράμματα, τις πολιτικοδιοικητικές δράσεις και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που πραγματώνει τους στόχους του Υπουργείου Ναυτιλίας, σε συνεργασία με τοπικούς, περιφερειακούς, ακαδημαϊκούς-ερευνητικούς και επιχειρηματικούς φορείς.
Βάσει του Άρθρου 1, αντικείμενο του Κώδικα συνιστά «ο καθορισμός του πλαισίου για τον σχεδιασμό και την εξειδίκευση των κατευθύνσεων εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο, τον προσδιορισμό των βιώσιμων αναπτυξιακών πολιτικών και προγραμμάτων χρηματοδότησης που συνδέονται με τη θαλάσσια Οικονομία και νησιωτικότητα, καθώς και τον συντονισμό κρίσιμων δημοσίων πολιτικών που συνδέονται με το θαλάσσιο χώρο, υπό το πρίσμα της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, σύμφωνα με την κείμενη εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ατζέντα 2030)». Συμπεριλαμβάνεται ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης, ερειδόμενο στις χωρικές, οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που εμφανίζουν συνδυαστικά τόσο τα μικρά όσο και τα μεγάλα νησιά και οι ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, οι οποίες κατοικούν σε αυτά, στο οποίο εντάσσονται και οι ρυθμίσεις για ζητήματα αλιείας και υδατοκαλλιεργειών, κατ’ αναλογικότητα, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Επεξηγηματικά, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πρόγραμμα «Νέαρχος» για τη χρηματοδότηση έργων δημοσίου χαρακτήρα με βάση την αρχή της επικουρικότητας, αλλά και το πρόγραμμα χρηματοδότησης νησιωτικής επιχειρηματικότητας, τα οποία υλοποιούνται διά μέσω του νεοσυσταθέντος «Ταμείου Θαλάσσιας Γαλάζιας Οικονομίας», ενός εργαλείου χρηματοοικονομικής τεχνικής. Τα προαναφερθέντα αποτελούν εφαρμοστικά μέτρα για τους ειδικούς αναπτυξιακούς στόχους του Εθνικού Σχεδίου Στρατηγικής 2021-2027, όπως προκύπτουν από τους εξής τομείς δημόσιας πολιτικής:
- λιμενική πολιτική, θαλάσσιοι λιμένες και ναυτιλιακές υποδομές
- θαλάσσιες ενδομεταφορές
- νησιωτική ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα,
- θαλάσσια επιτήρηση και στρατηγική ασφάλειας στη θάλασσα
- γαλάζια επαγγέλματα, απασχόληση και επενδύσεις, γαλάζια οικονομία και ανάπτυξη, όπως ο θαλάσσιος τουρισμός, οι υδατοκαλλιέργειες, η θαλάσσια εξόρυξη υδρογονανθράκων, οι ναυπηγικές και ναυπηγοεπισκευαστικές δραστηριότητες, οι Θαλάσσιες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ.) και γαλάζια βιοτεχνολογία
- ψηφιακή διακυβέρνηση
- υγεία, πρόνοια και εκπαίδευση
Εν κατακλείδι, τα μέσα που υποβοηθούν στην πραγμάτωση της ολοκληρωμένης θαλάσσιας και νησιωτικής πολιτικής έχουν τόσο τεχνικό-ψηφιακό υπόβαθρο όσο και πολιτικοδιοικητικό χαρακτήρα. Στην πρώτη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται το Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας και η Πλατφόρμα Ενιαίας Παρακολούθησης και Τεκμηρίωσης στους τομείς Εθνικής Στρατηγικής, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενώ στη δεύτερη το Συμβούλιο Νησιωτικής Πολιτικής και η Ετήσια έκθεση αξιολόγησης πολιτικών στο νησιωτικό χώρο. Τέλος, στο δεύτερο τμήμα του νομοθετήματος κωδικοποιούνται οι ορισμοί, οι ρυθμίσεις και οι μηχανισμοί εφαρμογής και κρατικής εποπτείας σχετικά με το Μεταφορικό Ισοδύναμο, το οποίο εξισώνει «το κόστος μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων με μέσα θαλάσσιας μεταφοράς με το κόστος που θα ίσχυε στα μέσα χερσαίας μεταφοράς», βάσει του κρατικού εννοιολογικού πλαισίου.
Λοιπό κοινοβουλευτικό και νομοθετικό έργο
Στο πρόγραμμα νομοθετικών εργασιών της Βουλής, κατά την περασμένη εβδομάδα, συμπεριλαμβάνονται η ψήφιση ενός ακόμη νομοσχεδίου στην Ολομέλεια, η συζήτηση ενός σχεδίου νόμου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή και η κατάθεση τριών διεθνών συμβάσεων στις αρμόδιες επιτροπές. Εξειδικεύοντας τα προαναφερθέντα, προκύπτει ότι στις 15/9 η Ολομέλεια υπερψήφισε το «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΑΡΓΟΣ” και λοιπές διατάξεις Υπουργείου Εσωτερικών» του Υπουργείου Εσωτερικών, όπως προέκυψε από τη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, ενώ στις 13/9 ξεκίνησε η συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων για το κατατεθέν νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Οργανισμός του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) και κατάσταση των λειτουργών και των υπαλλήλων του».
Όσον αφορά τις διεθνείς συμβάσεις, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, στις 17/9, κατέθεσε δύο στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, οι οποίες αφορούν στην «Κύρωση της Συμφωνίας Κοινοπραξίας ELIXIR για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής Βιολογικών Δεδομένων στον τομέα της βιοεπιστήμης (ELIXIR)» και στην «Κύρωση της Συμφωνίας Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης του Βασιλείου του Μαρόκου στον Τομέα της Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας». Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, από την πλευρά του, κατέθεσε την ίδια ημερομηνία στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων την ακόλουθη σύμβαση: «Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, του Υπουργείου Άμυνας της Τσεχικής Δημοκρατίας, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ρουμανίας και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκικής Δημοκρατίας (ενεργούντος δια λογαριασμού της Κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας) σε σχέση με τη σύσταση, διοίκηση και λειτουργία του Κέντρου Αριστείας για Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα (IAMD COE Operational MoU)».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Βουλή: Στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο για τη θαλάσσια πολιτική, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μεταφορικό ισοδύναμο, gov.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΡΓΟ, hellenicparliament.gr, διαθέσιμο εδώ
