Του Τάσου Γρηγοριάδη,
1502: Ο Χριστόφορος Κολόμβος καταφθάνει στις ακτές της Κόστα Ρίκα, στο τέταρτο και τελευταίο του ταξίδι. Ο Κολόμβος, όντας πλέον μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, λαμβάνει χρηματοδότηση για ένα ακόμα ταξίδι. Τον Μάιο του 1502, σε ηλικία 51 ετών, ο Ιταλός θαλασσοπόρος ξεκίνησε με τέσσερα πλοία για τον «Νέο Κόσμο». Αρχικά, έκανε στάσεις στη Μαρτινίκα και την Ισπανιόλα -πλέον Αϊτή και Δομινικανή Δημοκρατία-, όταν δριμύτατες καταιγίδες ξέσπασαν στην περιοχή, προκαλώντας ζημιές στα ήδη ανεμοδαρμένα πλεούμενα. Παρ’ όλα αυτά, τα πλοία κατάφεραν να καταπλεύσουν στις ακτές της -σημερινής- Ονδούρας. Κατευθυνόμενος νοτίως, στις 18 Σεπτεμβρίου του 1502, ο στόλος, τελικά, κατέφθασε στο Πουέρτο Λιμόν της Κόστα Ρίκα. Όσο παρέμεινε εκεί, ο Κολόμβος εντυπωσιάστηκε από τις ενδυμασίες των Καραϊβών Ινδιάνων, ειδικά από τα ολόχρυσα σκουλαρίκια και κοσμήματα που φορούσαν. Βλέποντας τέτοιες ποσότητες χρυσού στους ιθαγενείς, λέγεται πως ο Κολόμβος αποκάλεσε την περιοχή «Κόστα Ρίκα», δηλαδή «Πλούσια Ακτή». Ωστόσο, αργότερα φάνηκε πως η περιοχή δεν ήταν ιδιαίτερα προικισμένη με φυσικούς πόρους, όπως ο χρυσός. Εκεί πάντως, διαβιούσαν πάνω από είκοσι ακμάζουσες φυλές ιθαγενών, που, μετά την έλευση του Κολόμβου, εξολοθρεύθηκαν από τις ασθένειες που μετέφεραν μαζί τους οι Ευρωπαίοι. Ο Κολόμβος συνέχισε το ταξίδι του, που κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία δύο χρόνια αργότερα, όταν και γύρισε στην Ισπανία, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του, το 1506.
1739: Υπογράφεται στο Βελιγράδι η Συνθήκη του Βελιγραδίου, μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Αψβουργικής (Αυστριακής) Αυτοκρατορίας. Από το 1735, μαινόταν ένας ακόμη –από τους πολλούς– Ρωσοτουρκικούς Πολέμους. Η Αυστρία, έχοντας νικήσει στον προηγούμενο πόλεμο τους Οθωμανούς, εκτιμούσε πως παρουσιάζεται ευκαιρία για περαιτέρω επέκταση στα Βαλκάνια. Συνεπώς, ο Αυτοκράτορας Κάρολος ο ΣΤ’ εντάσσεται, το 1737, στο στρατόπεδο της Τσαρίνας Άννας, προκειμένου να επιχειρήσουν κατά του Σουλτάνου Μαχμούτ Ά. Οι Οθωμανοί, όμως, κατόρθωσαν να κατατροπώσουν τις Αψβουργικές Δυνάμεις στη Μάχη της Γκρότσκα, το 1739, έξω από το Βελιγράδι. Η πολιορκία της πόλης (τον Ιούλιο) δεν άργησε να γίνει πραγματικότητα και οι Αυστριακοί, κατανοώντας τη δεινή τους θέση, ξεκίνησαν να διαπραγματεύονται με τους Οθωμανούς. Επιπροσθέτως, το Βελιγράδι καθίστατο «το μήλο της έριδος» στις διαπραγματεύσεις, καθώς διεκδικούνταν και από τους δύο «μνηστήρες». Στις 18 Σεπτεμβρίου, τελικά, υπογράφεται στο Βελιγράδι η συνθήκη που τερμάτιζε τον Αυστροτουρκικό Πόλεμο του 1737-39. Η ηττημένη Αψβουργική Αυτοκρατορία παραχώρησε τη Βόρεια Σερβία -μαζί με το Βελιγράδι- στους Οθωμανούς, όπως και τμήμα της Βλαχίας (σημερινής Ρουμανίας), που ακόμη διατηρούσε. Επιπλέον, τα σύνορα επέστρεψαν στη μεθοριακή γραμμή των ποταμών Δούναβη-Σάβα. Οι Ρώσοι, αντιθέτως, αν και θριαμβευτές στο πεδίο της μάχης, αποφάσισαν να υπογράψουν ένα μήνα μετά τη Συνθήκη της Νις, τερματίζοντας νικηφόρα τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1735-39.
1810: Η Χιλή ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της, μετά από σχεδόν τρεις αιώνες υπό τον ισπανικό ζυγό. Ένας διεφθαρμένος -διορισμένος από την Ισπανία- Κυβερνήτης, η «επιδημία» των Επαναστάσεων στην Αμερική, αλλά και η κατάκτηση της Ισπανίας από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη «άναψαν σπίθες» στους Χιλιανούς. Ειδικά, η εκθρόνιση του βασιλιά Φερδινάνδου του Ζ’ (1808) επέφερε αναταραχή στις αποικίες της Ισπανικής Αυτοκρατορίας ανά τον κόσμο. Στη Χιλή δημιουργήθηκαν δύο αντίπαλα στρατόπεδα: αφενός, το φιλοβασιλικό κίνημα και αφετέρου, συστρατευμένοι Χιλιανοί υπέρ της ανεξαρτησίας. Έχοντας ήδη εκλέξει νέο κυβερνήτη, ποικίλες επιφανείς προσωπικότητες της χώρας συγκάλεσαν, στις 18 Σεπτεμβρίου του 1810, συνέλευση στην πρωτεύουσα, Σαντιάγο. Πάνω από τρεις χιλιάδες άτομα υψηλών τάξεων αποφάνθηκαν τη δημιουργία ανεξάρτητου Συμβουλίου Διοίκησης, πιστό στον έκπτωτο βασιλέα Φερδινάνδο τον Ζ’. Εκλέχθηκε Συμβούλιο με πρόεδρο τον Τόρο Ζαμπράνο, σηματοδοτώντας τα πρώτα ψήγματα αυτοκυριαρχίας -έστω και συγκεκριμένου ποσοστού- των Χιλιανών. Η ηγεσία διακήρυξε ανεξαρτησία από την Ισπανία, τουλάχιστον έως ότου επιστρέψει ο βασιλιάς. Με αυτόν τον τρόπο, επικράτησε η μέση οδός, που, όμως, δε μπόρεσε να κατευνάσει το έκρυθμο κλίμα. Οι εντάσεις ανάμεσα στους φιλοβασιλικούς και τους υπέρμαχους πλήρους ανεξαρτησίας συνεχίστηκαν μέχρι την πλήρη απόσχιση της Χιλής από την Ισπανία. Η 18η Σεπτεμβρίου γιορτάζεται ως η ημέρα της ανεξαρτησίας για τη Χιλή, οπότε και διοργανώνονται πολλές εκδηλώσεις κάθε χρόνο σε όλη τη χώρα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Treaty of Belgrade, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Costa Rica History, Costa Rica.org, διαθέσιμο εδώ
- History of Costa Rica, Costa Rica.com, διαθέσιμο εδώ
- Belgrade, Treaty of 1739, The Free Dictionary, διαθέσιμο εδώ
- Independence Day – September 18, 2021, National Today, διαθέσιμο εδώ
- The Fourth Voyage of Christopher Columbus, Thought Co., διαθέσιμο εδώ
- Chile’s Independence Day: September 18, 1810, Thought Co., διαθέσιμο εδώ
- 1808 – 1814 The Revolutionary Civil War in Chile, University Of Kent, διαθέσιμο εδώ
- Fourth Voyage – Christopher Columbus (1451-1506), Stories Preschool, διαθέσιμο εδώ
- History of Chile – Wars of Independence, 1810-18, Mother Earth Travel, διαθέσιμο εδώ
- The Perils of Eighteenth-Century Peacemaking: Austria and the Treaty of Belgrade, 1739, JSTOR, διαθέσιμο εδώ
