Της Δήμητρας Σαρούδη,
Πολλές είναι οι φορές που αναζητούμε μία καλή ταινία, για να περάσει ευχάριστα η ώρα. Κάτι ίσως όχι τόσο εμπορικό, όχι τόσο δραματικό, όχι τόσο κοινωνικό, κάτι μεστό, ίσως με συγκεκριμένες προδιαγραφές για τους λάτρεις και φανατικούς του σινεμά. Ωστόσο, καλή ταινία μπορεί να θεωρείται αυτή που για κάποιο λόγο άφησε ανεξίτηλο το χαρακτήρα της. Κατά βάση, το σινεμά αποτελεί καθρέπτη της κοινωνίας. Εκφράζει τόσο τις κοινωνικές παθογένειες όσο και τα καλά στοιχεία που εκκολάπτονται μέσα στην κοινωνία μας.
Πολλές είναι οι φορές που για να την ευαισθητοποίηση πάνω σε ένα ζήτημα, λόγω χάρη του φυλετικού διαχωρισμού και των επιπτώσεών του, χρειάζεται να λάβει δράση το σινεμά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ταινία Αφανείς Ηρωίδες, η αφήγηση της ιστορίας των Κάθριν Τζόνσον, Ντόροθι Βον και Μέρι Τζάκσον, τριών Αφροαμερικανίδων επιστημόνων που κόντρα σε όλες τις προκαταλήψεις της Αμερικής των αρχών του ’60, προσπαθούν να κάνουν τη διαφορά δουλεύοντας για το διαστημικό πρόγραμμα της NASA, απέδειξε πως ούτε το χρώμα, ούτε το φύλο, ούτε οι οικονομικές απολαβές καθορίζουν τα επιτεύγματα των ανθρώπων και το ήθος τους. Ακόμα στην Αμερική, το να είσαι Αφροαμερικανός είναι ήδη αρκετά επικίνδυνο, όταν την ίδια στιγμή υπάρχει αυτή η ταινία, ως ένδειξη υπεράσπισής τους.
Το σινεμά έχει την αμεσότητα μέσω της οπτικής επαφής να ευαισθητοποιεί, να παρακινεί και να δρα ηθικοπλαστικά. Χαρακτηριστικά ο E. Fischer αναφέρει πως: «Στην Τέχνη μπορεί το περιεχόμενο να μετατραπεί σε μορφή και η μορφή σε περιεχόμενο». Συνεπώς, θα έπρεπε οι δημιουργοί ταινιών να εστιάζουν περισσότερο στο να αντικατοπτρίζουν κοινωνικά και μείζονα θέματα. Σημαντική στάθηκε η ταινία The Father για παράδειγμα, η οποία αγγίζει ξεκάθαρα και άμεσα τις δύσκολες συνθήκες ζωής ατόμων 3ης ηλικίας που σε συνδυασμό με την άνοια είναι ξεκάθαρα καταθλιπτικές. Την ίδια στιγμή στη χώρα μας υπάρχει διάχυτη η τάση του «παρκαρίσματος ηλικιωμένων», απερίσκεπτα και αναίτια πολλές φορές, σε έναν οίκο ευγηρίας καθώς ο χρόνος δεν περισσεύει για το «ντάντεμά» τους.
Μία καλή και εποικοδομητική ευκαιρία του ατόμου να έρθει σε επαφή με τον κινηματογράφο και τα οφέλη του θα μπορούσε δυνητικά να είναι από το σχολείο. Η διαμόρφωση του προγράμματος σε συνδυασμό με την αδιαμφισβήτητη προσπάθεια των καθηγητών θα μπορούσαν να δώσουν ακόμα περισσότερα ερεθίσματα για τις συνθήκες που επικρατούν πέρα από το μικρόκοσμο του σχολείου και να μεγιστοποιήσουν τα ατομικά επίπεδα ενσυναίσθησης.
Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε τον ρόλο των κοινωνικών ταινιών αυτός θα ήταν να:
- αφηγούνται καταστάσεις, προβλήματα, όνειρα και αγώνες
- προβληματίζουν
- σχολιάζουν
- διαμορφώνουν πρότυπα συμπεριφοράς
Αλλά και να :
- καταδικάζουν κοινωνικά φαινόμενα και συμπεριφορές όπως ο ρατσισμός, η περιθωριοποίηση, η κατανάλωση και χρήση βλαβερών ουσιών
Ο τόσο καθαριστικός και επιδραστικός ρόλος τους οφείλει να παρακινήσει και να αποτελέσει κίνητρο για τη δημιουργία τους. Αδιαμφισβήτητο γεγονός πως τα θεάματα που προβάλλονται μέσω της τηλεόρασης ή της μικρής οθόνης, λόγω προσβασιμότητας από το ευρύ κοινό, θεωρούνται άμεσα μέτρα πρόληψης, καταστολής και αντιμετώπισης των δυσλειτουργικών καταστάσεων.
Γνωστές κοινωνικές ταινίες (ενδεικτικά): Έμμα, Αναμνήσεις μιας Γκέισας, Το Λουλούδι Της Ερήμου, Hachiko, Το Κύμα, Slumdog Millionaire, Νύφες, Αλέξης Ζορμπάς.
Η επιλογή ταινιών με κοινωνικά μηνύματα μας υπενθυμίζουν πολλές φορές αυτονόητα πράγματα. Σε μία κοινωνία με τόσο προβληματικές καταστάσεις μέσα της, τέτοιες ταινίες είναι η ελπίδα για εξέλιξη και για ένα πιο φωτεινό αύριο. Ο κινηματογράφος αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο πληροφόρησης και θετικής επιρροής. Δια μέσω αυτού αναπτύσσεται μία σχέση αλληλεπίδρασης, αλληλοσυμπλήρωσης και αλληλεξάρτησης με την κοινωνία.
Μία γρήγορη αναζήτηση θα σας τροφοδοτήσει εκ νέου με ταινίες γεμάτες ηχηρά κοινωνικά μηνύματα!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ – ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ, docplayer.gr, διαθέσιμο εδώ
