Του Μιχάλη Κακούρου,
«Η Δομινικανή Δημοκρατία, είναι μια χώρα που βρίσκεται στη νήσο Ισπανιόλα στις Μεγάλες Αντίλλες της Καραϊβικής. Κατέχει τα πέντε όγδοα του νησιού, το οποίο μοιράζεται με την Αϊτή. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησιωτικό κράτος στην Καραϊβική μετά την Κούβα, με έκταση 48.671 τ.χλμ. και κατά προσέγγιση πληθυσμό 10,5 εκατομμύρια κατοίκων, εκ των οποίων τα 3,3 εκατομμύρια ζουν στη μητροπολιτική περιοχή του Αγίου Δομίνικου, που είναι και η πρωτεύουσα της χώρας» (Πηγή: wikipedia.org).
Η επίσημη γλώσσα του κράτους είναι τα ισπανικά, ενώ πολύ διαδεδομένη είναι η χρήση των αγγλικών, εξαιτίας της ανεπτυγμένης τουριστικής βιομηχανίας και των οικονομικών δεσμών με τις Η.Π.Α. Στον τομέα της θρησκείας, ο Χριστιανισμός ξεπερνά το 65% (καθολικοί 44,3%, ευαγγελιστές 13%, προτεστάντες 7,9%), με την αθεΐα να βρίσκεται στη δεύτερη θέση (29,4%), ενώ δημογραφικά κυριαρχούν οι πληθυσμοί με μικτή καταγωγή (70,4%), ακολουθούν οι μαύροι (15,8%) και οι λευκοί (13,5%) Δομινικανοί. Επίσημο νόμισμα της χώρας, είναι το Δομινικανικό Πέσο.
Η Δομινικανή Δημοκρατία, είναι ιδρυτικό μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και πολλών εξειδικευμένων οργανισμών του (π.χ. Παγκόσμιος Οργανισμός Εργασίας, Παγκόσμια Τράπεζα, Δ.Ν.Τ. κ.ά). Συμμετέχει, επίσης, στον OAS (Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών) και είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, της Δια-Αμερικανικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, καθώς και του SICA (Σύστημα Ενσωμάτωσης Κεντρικής Αμερικής).
Ιστορία
Το 1492, ο Χριστόφορος Κολόμβος, στο πρώτο του ταξίδι στον Νέο Κόσμο, αποβιβάστηκε στις ακτές της Ισπανιόλας την οποία ονόμασε έτσι, καθότι του θύμιζε το περίγραμμα της Ισπανίας. Το νησί εκείνη την περίοδο κατοικούνταν ως επί το πλείστον από ιθαγενείς Ταΐνο, οι οποίοι, ωστόσο, μέσα σε λίγες δεκαετίες από την άφιξη των Ισπανών, είχαν σχεδόν εξαλειφθεί. Αυτό συνέβη όχι μόνο λόγω του συστήματος υποδούλωσης και των πολέμων με τους κατακτητές, αλλά και εξαιτίας των φονικών ασθενειών που μετέφεραν από την Ευρώπη.
Η πόλη του Αγίου Δομίνικου, αποτελεί την πρώτη αποικία των Ευρωπαίων στην αμερικανική ήπειρο και η ίδρυσή της σηματοδότησε την αρχή μιας νέας εποχής για την ανθρώπινη ιστορία. Το 1503, ξεκίνησε η εισαγωγή σκλάβων από την Αφρική, με στόχο να χρησιμοποιηθούν ως εργατικό δυναμικό στα ορυχεία χρυσού και τις φυτείες ζαχαροκάλαμου του νησιού. Μετά από μακροχρόνιες συγκρούσεις, παραχωρείται το 1697 το δυτικό κομμάτι της Ισπανιόλας στους Γάλλους, οι οποίοι δημιουργούν εκεί μια εύπορη αποικία. Κατά τη διάρκεια του 17ου και του 18ου αιώνα, η ισπανική πλευρά του νησιού έχασε μεγάλο μέρος του πλούτου της, καθότι οι Ισπανοί έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στην επικερδέστερη αμερικανική ενδοχώρα, αφήνοντας έτσι χώρο για την εξάπλωση της πειρατείας στα νησιά της Καραϊβικής.
Ωστόσο, το 1791, το ξέσπασμα της Αϊτινής Επανάστασης έφερε πολύ μεγαλύτερες αναταραχές και δημιούργησε χάος στο νησί, με τον Άγιο Δομίνικο να περνάει στα χέρια των Γάλλων, οι οποίοι, αν και έχασαν την ανεξάρτητη πλέον Αϊτή, διατήρησαν τον έλεγχο της πρώην ισπανικής αποικίας μέχρι το 1814 και την υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων, με βάση την οποία η περιοχή επιστρέφεται στους Ισπανούς. Παρόλα αυτά, η ισπανική κυριαρχία θα κρατούσε μόλις μέχρι το 1822, όταν ολόκληρο το νησί πέρασε στον έλεγχο του νεοσύστατου κράτους της Αϊτής. Οι Αϊτινοί κυβερνήτες ήταν αυταρχικοί και επέβαλαν δυσβάσταχτη φορολογία στους Δομινικανούς, με αποτέλεσμα την καλλιέργεια της ιδέας μιας ανεξάρτητης Δομινικανής Δημοκρατίας. Το 1844, ξεκινά ο πόλεμος της ανεξαρτησίας και μετά από πολύνεκρες μάχες και καταστροφές, το 1856, η Δομινικανή Δημοκρατία αποκτά υπόσταση.
Ωστόσο, από το 1861 μέχρι το 1865, η Ισπανία κατέλαβε ξανά τη χώρα. Τα χρόνια που ακολούθησαν χαρακτηρίζονται από πολιτικό χάος και βαθιά οικονομική κρίση. Αυταρχικοί κυβερνήτες, ένοπλες αντιστασιακές ομάδες, κύκλοι ισπανόφιλων και αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις συνθέτουν το πολιτικό τοπίο της χώρας έως και τις εκλογές του 1930. Οι εκλογές αυτές διεξήχθησαν σε κλίμα μεγάλης έντασης, αναδεικνύοντας νικητή τον Ραφαέλ Τρουχίγιο, ο οποίος εν συνεχεία κυβέρνησε τη χώρα για 31 συναπτά έτη, ως απόλυτος δικτάτορας. Δολοφονίες, βασανισμοί και μέθοδοι τρομοκρατίας των αντιπάλων, ήταν καθημερινά φαινόμενα στη Δομινικανή Δημοκρατία της εποχής του Τρουχίγιο.
Εκτιμάται ότι είναι υπεύθυνος για τον θάνατο περισσότερων από 50.000 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων και 17.000-30.000 Αϊτινών μεταναστών, οι οποίοι δολοφονήθηκαν βάναυσα από τον στρατό στα σύνορα με την Αϊτή. Παρά τη βίαιη διακυβέρνηση, το τυραννικό καθεστώς είχε τη στήριξη των Η.Π.Α. και με τη βοήθειά τους έλαβαν χώρα αρκετά αναπτυξιακά έργα και εκμηδενίστηκε το εξωτερικό χρέος της Δομινικανής Δημοκρατίας. Το 1961, ο δικτάτορας δολοφονείται και ακολουθούν πραξικοπήματα, εμφύλιος πόλεμος και ακόμα μια στρατιωτική επέμβαση των Η.Π.Α. Οι ακόλουθες κυβερνήσεις ήταν, επίσης, καταπιεστικές και διεφθαρμένες μέχρι το 1996, όταν κερδίζει τις εκλογές ο Λιονέλ Φερνάντες. Υπό τον Φερνάντες, ξεκινά μια μεγάλη οικονομική ανάκαμψη, με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού και την κατακόρυφη μείωση της ανεργίας. Έκτοτε, οι κυβερνήσεις είναι απόλυτα δημοκρατικές και προωθούν μέτρα εκσυγχρονισμού των υποδομών του κράτους. Σημερινός πρόεδρος είναι ο Λουίς Αμπιναντέρ, ο οποίος εξελέγη στις εκλογές του 2020.
Οικονομία
Η οικονομία της Δομινικανής Δημοκρατίας, είναι η έβδομη μεγαλύτερη στη Λατινική Αμερική και η μεγαλύτερη στην περιοχή της Καραϊβικής και της Κεντρικής Αμερικής. Είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα μεσαίου εισοδήματος, με σημαντικότερους πυλώνες τον τουρισμό, τις εξορύξεις (χρυσός, άργυρος, νικέλιο κ.ά), την ενέργεια, τα ακίνητα, τις υποδομές, τις τηλεπικοινωνίες και τη γεωργία. Όπως είναι αναμενόμενο, η πανδημία του COVID-19 επηρέασε σε μεγάλο βαθμό και την οικονομία της χώρας, η οποία για πρώτη φορά, μετά από πάνω μια δεκαετία συνεχούς ανάπτυξης, βλέπει το κατά Κεφαλήν Α.Ε.Π. της να μειώνεται.
Παρόλο που ο τομέας των υπηρεσιών είναι σήμερα ο κορυφαίος εργοδότης των Δομινικανών (κυρίως λόγω της ανάπτυξης του τουρισμού και των ζωνών ελεύθερου εμπορίου), η γεωργία παραμένει σημαντικός τομέας όσον αφορά την εγχώρια αγορά, και βρίσκεται στη δεύτερη θέση (πίσω από τις εξορύξεις) όσον αφορά τα έσοδα από τις εξαγωγές. Ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος είναι οι Η.Π.Α. (40% επί του συνόλου των συναλλαγών), χώρα από την οποία προέρχονται και τα εμβάσματα των δεκάδων χιλιάδων Δομινικανών μεταναστών που ενισχύουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομία της χώρας (περίπου 8% του Α.Ε.Π.).
Μολαταύτα, η υψηλή ανεργία, η άνιση κατανομή των εισοδημάτων και η διαφθορά, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για την οικονομία της χώρας.
Υγεία
Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στον τομέα της υγείας. Βασικό στοιχείο αποτελεί η σημαντική αύξηση της υγειονομικής κάλυψης-ασφάλισης στη χώρα. Ακολουθείται ένα μικτό σύστημα, με την πλειοψηφία του πληθυσμού να είναι σε θέση να καλύψει τις υγειονομικές δαπάνες, με τις χαμηλότερες, ωστόσο, τάξεις να είναι πλήρως εξαρτώμενες από τον κρατικό μηχανισμό υγείας. Έτσι, η ετήσια δημόσια δαπάνη για την υγεία ανέρχεται περίπου στα 180 δολάρια ανά άτομο, αντιπροσωπεύοντας το 6,1% του Α.Ε.Π. Τα νοσοκομεία στη χώρα ανέρχονται στα 445, έχοντας όμως μικρή χωρητικότητα σε σχέση με εγκαταστάσεις άλλων χωρών. Μολονότι τα τελευταία χρόνια σημειώνεται συνεχής πτώση, στο ζήτημα της παιδικής θνησιμότητας πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα, καθώς ο δείκτης βρίσκεται στο 24%. Τέλος, το προσδόκιμο ζωής στη Δομινικανή Δημοκρατία, είναι τα 71 έτη για τους άνδρες και τα 77 για τις γυναίκες.
Εκπαίδευση
Όσον αφορά τον τομέα της εκπαίδευσης στη Δομινικανή Δημοκρατία, το 93,8% του πληθυσμού άνω των 15 ετών θεωρείται εγγράμματο. Η χώρα βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο, καθώς ο αλφαβητισμός παγκοσμίως ανέρχεται στο 86,3%. Επίσης, πάνω από τον μέσο όρο θεωρείται και το προσδόκιμο ετών εκπαίδευσης των μαθητών στη χώρα, το οποίο ανέρχεται στα 13 χρόνια για τους άνδρες και στα 14 για τις γυναίκες. Παρόλα αυτά, ελάχιστοι είναι οι μαθητές των κατώτερων στρωμάτων, οι οποίοι καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τα τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το σύστημα έχει τέτοια δομή, που ενθαρρύνει μόνο τους μαθητές της μεσαίας και της ανώτερης τάξης να περνούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Άξιο αναφοράς είναι και το Πανεπιστήμιο του Αγίου Δομίνικου, το οποίο ιδρύθηκε το 1538 και αποτελεί το παλαιότερο στην αμερικανική ήπειρο.
Συνοψίζοντας, βλέπουμε ότι η Δομινικανή Δημοκρατία δεν ξεφεύγει από το σύνηθες πρότυπο των χωρών της Λατινικής Αμερικής· παρελθόν γεμάτο δικτάτορες και πραξικοπήματα, αποικιοκρατία, οικονομική δυσπραγία και εξωτερικές παρεμβάσεις. Παρόλα αυτά, η οικονομία της σήμερα βρίσκεται σε σταθερή ανοδική πορεία και αρκετοί εκτιμούν ότι μέχρι το 2030 θα περάσει στην κατηγορία των χωρών με μεσαίο εισόδημα. Τα στοιχεία αυτά, ωστόσο, μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα, καθώς η Δομινικανή Δημοκρατία έχει να διανύσει ακόμη αρκετό δρόμο μέχρι το καθεστώς ανεπτυγμένης χώρας. Η περαιτέρω ενίσχυση στον χώρο της υγείας και της παιδείας θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε να γεφυρωθεί το μεγάλο οικονομικό χάσμα ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις των Δομινικανών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:
- Dominican Republic, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
- Dominican Republic, Scholaro, Retrieved from here
- Dominican Republic, UNDP, Retrieved from here
- The Dominican Republic, CIA world factbook, Retrieved from here
- Dominican Republic Profile, BBC timeline, Retrieved from here
- The Dominican Republic, The Global Economy, Retrieved from here
- The Dominican Republic, The World Bank, Retrieved from here
- The Dominican Republic GDP per capita, Trading Economics, Retrieved from here
