Της Μόνικας Κοράκη,
Ζούμε σε μία κοινωνία, η οποία είναι δομημένη, έτσι ώστε η ζήλεια και ο φθόνος να συνιστούν βασικά συστατικά στοιχεία των σχέσεων των ανθρώπων. Καθημερινά, αφιερώνουμε τόσο χρόνο και είμαστε τόσο απορροφημένοι στο να μας απασχολεί τι κάνουν οι άλλοι, ξεχνώντας πολλές φορές να αναλογιστούμε το «εμείς», το «εγώ». Θεωρείται πολύ πιο εύκολο να κρίνουμε και να σχολιάζουμε τον διπλανό μας, παρά να δώσουμε έμφαση, να εντοπίσουμε και να αναλογιστούμε τη δική μας συμπεριφορά, τα δικά μας συναισθήματα, τα δικά μας προβλήματα. Με το πέρας του χρόνου, απομακρυνόμαστε όλο και περισσότερο από το «γνῶθι σαὐτόν», το οποίο συνιστούσε βασική επιδίωξη των ανθρώπων -είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα- στην εποχή του Σωκράτη και του Πλάτωνα, παρά το γεγονός πως καθίσταται καίρια τόσο για το άτομο, όσο και για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Είναι αλήθεια, πως η έντονη και γεμάτη υποχρεώσεις και αποσπάσεις καθημερινότητα δεν μας επιτρέπει πολλές φορές να κάνουμε ενέργειες και δράσεις που θα συνεισφέρουν στο να ανακαλύψουμε και κατ’ επέκταση να εξελίξουμε τον εαυτό μας. Την ίδια στιγμή, ενδέχεται να διακατεχόμαστε από συναισθήματα αδυναμίας και συστολής, τα οποία αποτελούν εμπόδιο στο να έρθουμε αντιμέτωποι με τον εσωτερικό μας κόσμο και να έρθουμε σε ουσιαστική επαφή με αυτόν, τις ανασφάλειες και τους προβληματισμούς μας. Η εσωτερική ανασκόπηση του «εγώ» για πολλούς από εμάς φαντάζει τρομακτική, μακρινή και ίσως απίθανη.
Κι όμως, το να διερευνήσουμε τον εαυτό μας και να μάθουμε περισσότερα πράγματα για αυτόν συνιστά μία από τις πολυτιμότερες εμπειρίες που θα βιώσουμε στη ζωή μας. Όπως και η ίδια η λέξη δηλώνει, αυτογνωσία είναι η γνώση που έχει κάποιος για τον εαυτό του στο σύνολό του: Εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά, αντοχές, πνευματική υπόσταση, ψυχική κατάσταση. Πράγματι, η αυτογνωσία αποτελεί μία ολισθηρή εσωτερική διεργασία, ένα μακροσκελές ταξίδι, το οποίο, ενδεχομένως, να γίνει δυσβάσταχτο, πολύπλοκο, επίπονο και κατά περιπτώσεις ανυπόφορο. Παρόλα αυτά, το να γνωρίσουμε όλες τις πτυχές του εαυτού μας αξίζει την προσπάθεια, διότι μέσω αυτής της ανεκτίμητης διαδικασίας θα έχουμε πλέον τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε μία νέα και διαφορετική εικόνα για τον κόσμο και να αντιμετωπίζουμε τους συνανθρώπους μας με μεγαλύτερη συμπόνια, κατανόηση και περισσότερη αγάπη. Άλλωστε, ο άνθρωπος που εξερευνά συνεχώς τον εαυτό του και τις δυνατότητές του, δεν αναζητά απλώς να βελτιωθεί ως άτομο και ως προσωπικότητα, αλλά επιδιώκει και υγιέστερες και πιο ολοκληρωμένες διαπροσωπικές σχέσεις με τους συνανθρώπους του.
Φυσικά, η πορεία για την εσωτερική αυτοανακάλυψη συνιστά προσωπική υπόθεση. Για κάθε έναν από εμάς, η διαδικασία της εξερεύνησης και αναζήτησης του εαυτού μας μπορεί να ποικίλει σημαντικά. Για πολλούς, ο πιο ταιριαστός και κατάλληλος τρόπος, για να ανακαλύψουν τον εσωτερικό τους κόσμο μπορεί να είναι ένα χόμπι, λίγος μονάχα χρόνος με τον εαυτό τους, όπως με τον χορό, τη ζωγραφική, την μουσική, την πεζοπορία και άλλου είδους δραστηριότητες που δίνουν την ευκαιρία της εκμάθησης του κόσμου, της εκμάθησης του «εαυτού».
Άλλοι πάλι, έχουν βρει τον δικό τους μοναδικό -αξιοθαύμαστο- τρόπο, να αντιμετωπίζουν μόνοι τους τις καταστάσεις και να έχουν γνώση του αυθεντικού τους εαυτού και της εσωτερικής τους σοφίας, χωρίς κάποιου είδους εξωτερική βοήθεια. Ή μάλλον, η μόνη συμβολή για το έργο τους καθίσταται η ίδια η ζωή, τα πρόσωπα τα οποία συναναστράφηκαν, οι καταστάσεις στις οποίες βρέθηκαν. Η ζωή, με όσα εμπεριέχονται σε αυτήν συνολικά, συνδράμουν στην «αναγκαστική» ωρίμανση του ατόμου και, ως επόμενο, στην καλύτερη αντίληψη του «εγώ» του.
Τέλος, πολλοί θεωρούν ως ιδανικότερη λύση για αυτούς τη συμβολή ενός ειδικού ψυχικής υγείας, που αν και για πολλά χρόνια αυτή η μέθοδος θεωρούταν ταμπού, πλέον έχει απελευθερωθεί σημαντικά από πολλούς αναχρονισμούς. Ο ψυχολόγος/ψυχοθεραπευτής δύναται, με τις κατάλληλες μεθόδους, να βοηθήσει το άτομο να ανακαλέσει εμπειρίες και τραύματα των πρώτων χρόνων της ζωής του και έτσι να πλησιάσει περισσότερο στο να γνωρίσει τον αυθεντικό του εαυτό, τη δική του αλήθεια. Γενικότερα, αυτός ο άνθρωπος δύναται να καταλάβει το ρόλο του συνοδοιπόρου και του καθοδηγητή στο ταξίδι της εξερεύνησης του «εαυτού» του ατόμου, με στόχο την αναζήτηση και την αποδοχή αυτού που πραγματικά είναι, χρησιμοποιώντας τις ικανότητες και τις δυνατότητές του προς όφελός του.
Σε κάθε περίπτωση, οποιοσδήποτε τρόπος ή οποιαδήποτε μέθοδος ταιριάζει στον καθένα, η διερεύνηση, αναζήτηση και ανακάλυψη του «εαυτού» μας είναι κάτι το οποίο όλοι μας θα ήταν καλό να καταβάλουμε προσπάθεια για να το ανακτήσουμε. Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα ολοκληρωθούμε μόνο ως άνθρωποι και θα επιδιώξουμε μία καλύτερης ποιότητας ζωή, αλλά και θα καταφέρουμε να διαμορφώσουμε ένα ειρηνικό, υγιές και γεμάτο αγάπη κλίμα. Η αυτογνωσία συνιστά το κλειδί για την απελευθέρωση από δεσμά και εμπόδια που τοποθετεί κανείς στον εαυτό του για δικούς του προσωπικούς λόγους. Με γνώμονα, λοιπόν, την αυτοαντίληψη και την αυτοεκτίμηση βαδίζουμε προς τον δρόμο της ελευθερίας, της αποδοχής και της αγάπης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αυτογνωσία: Ένα μακρύ ταξίδι αναζήτησης του εαυτού, flowmagazine.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ο δρόμος προς την αυτογνωσία, flowmagazine.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η ανακάλυψη του αυθεντικού εαυτού μέσα στη ψυχοθεραπεία, omorfizoi.gr, διαθέσιμο εδώ
