Της Ελένης Μουνδούρη,
Ένα από τα πλέον δημοφιλή μουσεία στον κόσμο βρίσκεται στο Άμστερνταμ, στο Museumplein, μια από τις μεγαλύτερες πλατείες της πόλης, σε μια γειτονιά ιδιαίτερα υψηλού κύρους. Ανάμεσα στα πολλά μουσεία που φιλοξενούνται εκεί, βρίσκεται το Van Gogh Museum, ένα μουσείο που, όπως μαρτυρεί και το όνομά του, είναι αφιερωμένο σε έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους των εποχών, τον Vincent Van Gogh. Η μεγαλύτερη συλλογή έργων του πασίγνωστου μετα-ιμπρεσιονιστή ζωγράφου βρίσκεται εκεί, αποτελώντας σίγουρα ένα από τα αξιοθέατα που δύσκολα κάποιος θα παρέλειπε να επισκεφθεί, αν ποτέ βρισκόταν στο Άμστερνταμ. Ποια είναι, λοιπόν, τα χαρακτηριστικά εκείνα που κάνουν το εν λόγω μουσείο τόσο ξεχωριστό;
Πριν ξεκινήσουμε την περιήγησή μας στο μουσείο, ας αναφέρουμε λίγα πράγματα για το τιμώμενο πρόσωπο, τον Vincent Van Gogh. Πρόκειται για τον σημαντικότερο ίσως εκπρόσωπο του ρεύματος του μετα-ιμπρεσιονισμού, με τα έργα του να απεικονίζουν στην πλειοψηφία τους τοπία, πορτραίτα, καθώς και πορτραίτα του ίδιου του καλλιτέχνη. Είναι γεγονός πως το στυλ του Van Gogh είναι τόσο ιδιαίτερο, που κοιτώντας ένα έργο του, εύκολα γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για δικό του. Τα εντυπωσιακά και… «χτυπητά» στο μάτι χρώματα και τα σχήματα που δημιουργούνται από τις ισοϋψείς γραμμές, επηρέασαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τη μετέπειτα μοντέρνα τέχνη. Η περίοδος κατά την οποία δημιούργησε το καλλιτεχνικό του έργο, διήρκησε μόλις μια δεκαετία, από το 1880 έως το 1890. Ο ίδιος, καθώς αντιμετώπιζε σοβαρές ψυχικές παθήσεις, κατά τη διάρκεια της ζωής του θεωρούνταν αποτυχημένος και μόλις μετά τον θάνατό του —όταν αποφάσισε ο ίδιος να βάλει τέλος στη ζωή του σε ηλικία 37 ετών— αναγνωρίστηκε η αξία του. Σήμερα, θεωρείται αδιαμφισβήτητα ένας από τους σημαντικότερους και ευρέως γνωστούς ζωγράφους στον πλανήτη, ενώ τα έργα του κοστίζουν τεράστια χρηματικά ποσά.
Συνεχίζοντας λοιπόν, ας προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε, με μια σύντομη ματιά, το μουσείο αυτό, έναν φόρο τιμής προς τον καλλιτέχνη αυτόν που άφησε εποχή. Το μουσείο άνοιξε τις πύλες του για το κοινό το 1973, σε ένα κτίριο σχεδιασμένο από τον Ολλανδό αρχιτέκτονα Gerrit Rietveld. Tο έτος 1999, άνοιξε και μια νέα πτέρυγα εκθέσεων, σχεδιασμένη από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kurokawa Kisho. Και τα δύο αυτά κτίρια, είναι έτσι γεωμετρικά σχεδιασμένα με πολύ μεγάλα ανοίγματα, τα οποία επιτρέπουν την είσοδο φυσικού ηλιακού φωτός στο εσωτερικό τους. Σε αυτά, βρίσκεται η μεγαλύτερη συλλογή έργων του Van Gogh. Πιο συγκεκριμένα, η σταθερή συλλογή του μουσείου περιλαμβάνει πάνω από διακόσιους πίνακες, πεντακόσια σκίτσα και 750 επιστολές του καλλιτέχνη. Μέχρι το 1962, τα έργα αυτά παρέμεναν στην οικογένεια του ίδιου, μέχρι που ο ανιψιός του, Vincent Willem Van Gogh, τα δώρισε στο ίδρυμα Van Gogh και από εκεί με τη σειρά τους περιήλθαν στο μουσείο.
Πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό του μουσείου, είναι πως προσφέρει τη δυνατότητα μιας ολιστικής κατανόησης της τέχνης του ζωγράφου, καθώς και του ρεύματος το οποίο εκπροσωπεί. Σε αυτό δε φιλοξενούνται μόνο έργα του συγκεκριμένου καλλιτέχνη, αλλά και άλλα, τόσο καλλιτεχνών που τον επηρέασαν, όσο και καλλιτεχνών που μετέπειτα επηρεάστηκαν από αυτόν. Πρόκειται για έργα καλλιτεχνών όπως ο Paul Gauguin και ο Henri de Toulouse Lautrec, καθώς και ο Jean Francois Millet, τον οποίο και θαύμαζε ιδιαίτερα ο Van Gogh. Επιπλέον, παράλληλα με σύντομες περιγραφές των πινάκων, μέσα στο μουσείο μπορεί κανείς να διαβάσει στιγμιότυπα από τη ζωή του σε συγκριμένες χρονικές περιόδους, καθώς και γεγονότα της εποχής, πράγμα το οποίο βοηθά στη βαθύτερη κατανόηση του έργου του και όλων αυτών των οποίων εκφράζει. Πρόκειται, επομένως, για ένα ολοκληρωμένο «αφιέρωμα» στον φημισμένο ζωγράφο. Είναι σημαντικό να αναφερθεί, επίσης, πως το μουσείο καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε να συλλέξει όσο περισσότερα έργα μπορεί που αφορούν τον καλλιτέχνη, έχοντας δηλώσει πως η συλλογή ακόμη δεν είναι ολοκληρωμένη.
Τελειώνοντας μια ακόμα περιήγηση σε ένα αξιοσημείωτο αξιοθέατο στο Άμστερνταμ, μάς δίνεται ένας λόγος παραπάνω να επιθυμούμε να επισκεφθούμε την πόλη. Φυσικά, λόγω των δύσκολων και… «περίπλοκων» ημερών που διανύουμε, μέσω του μουσείου προσφέρεται η δυνατότητα να το επισκεφθούμε ψηφιακά, παρόλο που —για την ώρα— παραμένει ανοιχτό και έτοιμο να δεχθεί επισκέπτες, λαμβάνοντας όλα τα μέτρα προστασίας. Το μουσείο Van Gogh βρίσκεται εκεί, τόσο για τους λάτρεις της εικαστικής τέχνης, όσο και για εκείνους που θα ήθελαν να ανακαλύψουν τον κόσμο αυτόν, μέσα από χρώματα και πινελιές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Van Gogh Museum | I amsterdam, διαθέσιμο εδώ
- Museumplein in Amsterdam (amsterdamsights.com), διαθέσιμο εδώ
- Van Gogh Museum – The Museum about Vincent van Gogh in Amsterdam – The Netherlands, διαθέσιμο εδώ
- Van Gogh Museum | museum, Amsterdam, Netherlands | Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Vincent van Gogh – The productive decade | Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Van Gogh Museum, Amsterdam, Ολλανδία — Google Arts & Culture, διαθέσιμο εδώ
