Της Θεοδοσίας Βενιζελέα,
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καλαμάτας βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, εκεί όπου παλιά βρισκόταν η Δημοτική Αγορά και κατακλυζόταν από πλήθος εμπόρων και πελατών καθημερινά. Μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1986 το οικοδόμημα της αγοράς κατεδαφίστηκε λόγω σοβαρών ζημιών που είχε υποστεί. Ο Δήμος Καλαμάτας παραχώρησε το νέο οικοδόμημα στο Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να λειτουργήσει ως Αρχαιολογικό Μουσείο, αντικαθιστώντας τη Δημοτική Αγορά.
Τα εκθέματα του αρχαιολογικού μουσείου πριν πάρουν την τελική τους θέση όπου βρίσκονται και εκτίθενται σήμερα, πρώτα βρίσκονταν στο Μπενάκειο Αρχαιολογικό μουσείο Καλαμάτας. Το Μουσείο αυτό ήταν ένα λαϊκής αρχιτεκτονικής οίκημα τριών ορόφων, με κεραμοσκεπή και σοφίτα. Το κτήριο αυτό δώρισε στην αρχαιολογική υπηρεσία ο Αντώνιος Μπενάκης, γνωστός και για το μουσείο που ίδρυσε στην Αθήνα και πήρε το όνομά του. Το 2008, σταμάτησε η λειτουργία του και τα εκθέματα μεταφέρθηκαν στο διπλανό κτήριο το αρχαιολογικό μουσείο στην πλατεία των Αγίων Αποστόλων.
Το μουσείο διαθέτει πωλητήριο και βρίσκεται στον προθάλαμο του όπου διατίθεται έντυπο ενημερωτικό υλικό και πολλοί τίτλοι βιβλίων. Οι επισκέπτες μπορούν εκεί να προμηθευτούν αναμνηστικά, κοσμήματα, αγαλματίδια και διάφορα αντίγραφα των πιο εντυπωσιακών ευρημάτων του Μουσείου.
Τα εκθέματα έχουν τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να γίνεται η παρουσίαση των αρχαιοτήτων της Μεσσηνίας διαχρονικά από τους Προϊστορικούς χρόνους έως τη Βυζαντινή εποχή, ο επισκέπτης έτσι αποκτά σφαιρική αντίληψη της πολιτισμικής εξέλιξης. Η έκθεση, κατά συνέπεια, εξελίσσεται σε ενότητες, που διακρίνονται με βάση τη γεωγραφική περιοχή σε τέσσερις, αναλογικά προς την παλιά διαίρεση του Νομού Μεσσηνίας. Ο επισκέπτης ακολουθεί μία κεντρική οδική αρτηρία ανάμεσα στις προσθήκες και τα εκθέματα, θυμίζοντας τη ροή του ποταμού Παμίσου που διατρέχει μεγάλο μέρος της Μεσσηνίας και εκβάλλει στον Μεσσηνιακό κόλπο. Οι ενότητες μπορεί να αποτελούν ένα ενιαίο όλο, αλλά η καθεμία μπορεί και να γίνει αντικείμενο περιήγησης και αυτοτελώς. Όπως αναφέρεται στον επίσημο ιστότοπο που αφορά τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδος, οι ενότητες στις οποίες θα περιηγηθεί ο επισκέπτης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας είναι οι εξής:
- «Οι Βιλλεαρδουίνοι και η Μεσσηνία»
- «Η Μάνη και το Δεσποτάτο του Μορέως»
- «Θουρία μια “περίοικος” πόλη»
- «Έξω Μάνη στα σύνορα Μεσσηνίας-Λακωνίας»
- «Ο όσιος Νίκων ο “Μετανοείτε” και η Μεσσηνία»
- «Η πρωτεύουσα του ανεξάρτητου μεσσηνιακού κράτους στις υπώρειες της Ιθώμης»
- «Η Ενετοκρατούμενη Πυλία (1206-1500)»
- «Ένα μυκηναϊκό κέντρο στο μεσσηνιακό κόλπο»
- «Η επικράτεια του ανάκτορου Νέστορος»
- «Οι Μυκηναίοι της Τριφυλίας»
Επίσης το Αρχαιολογικό μουσείο λαμβάνει μέρος στις εκπαιδευτικές δράσεις του υπουργείου πολιτισμού καθώς θεωρεί σημαντική την εκπαίδευση σχετικά με την πολιτισμική κληρονομιά. Οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις που απευθύνονται σε οικογένειες, σχολικές ομάδες και επισκέπτες. Για παράδειγμα ένα πρόγραμμα που είχε διεξαχθεί για επισκέπτες ήταν: «Ο μαγικός κόσμος των σφραγιδόλιθων». Σε αυτό το ενδιαφέρον δρώμενο, οι επισκέπτες έρχονταν σε επαφή με εκθέματα σφραγίδων από την περιοχή της Μεσσηνίας. Οι σφραγίδες στον αρχαίο κόσμο συμβόλιζαν κύρος και δύναμη, αλλά και στοιχεία αναγνωρισιμότητας. Οι περισσότεροι από τους σφραγιδόλιθους που εκτίθενται εκεί, προέρχονται από τους θολωτούς τάφους των Νιχωρίων και άλλα ταφικά μνημεία και τα παλαιότερα εκθέματα χρονολογούνται από το 2600 π.Χ.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καλαμάτας είναι μία περιήγηση που αξίζει τον κόπο γι’ αυτό, αν βρεθείτε στην περιοχή, μη διστάσετε να το επισκεφθείτε και να το αφήσετε να σας πει την πλούσια ιστορία της Μεσσηνίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, odysseus.culture.gr, διαθέσιμο εδώ.
