Της Έμης Λιουδάκη,
Σίγουρα όλο και σε κάποια φωτογραφία θα έχεις συναντήσει το Oude Kerk. Είναι ένα από τα κτίσματα που πρωταγωνιστούν σε όλες τις αναζητήσεις σου σχετικές με την πόλη του Άμστερνταμ. Πρόκειται ουσιαστικά για μια εκκλησία. Κατά λέξη, Oude Kerk σημαίνει «Παλαιά Εκκλησία». Πιο συγκεκριμένα, είναι η μοναδική εκκλησία —αλλά και κτίριο εν γένει— που έχει επιβιώσει από τον 13ο αιώνα έως και σήμερα στο κέντρο του Άμστερνταμ! Φυσικά, η ονομασία του προήλθε μερικά χρόνια αργότερα, όταν τον 15ο αιώνα χτίστηκε η Nieuwe Kerk (ελληνιστί «Νέα Εκκλησία»), δίπλα από την Πλατεία Dam, η οποία ακόμη και σήμερα αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη εκκλησία στο Άμστερνταμ.
Χτισμένη το 1213, ως ένα μικρό ξύλινο εκκλησάκι, στην καρδιά της πιο αμφιλεγόμενης συνοικίας του Άμστερνταμ, την Red Light District. Όπως φαίνεται, η Oude Kerk είχε ιδιαίτερη σημασία για τους ναυτικούς, μιας και το Άμστερνταμ, ως ένα από τα καίρια λιμάνια της Ευρώπης, φιλοξενούσε από πάντα πολλούς ναυτικούς, εμπόρους, αλλά και ψαράδες. Έτσι λοιπόν, το 1306, η εκκλησία αφιερώθηκε και επίσημα στον Άγιο Νικόλαο (Sint Nicolaas), προς τιμή των ναυτικών και ονομάστηκε Sint Nicolaaskerk. Ακόμη και σήμερα, ο Άγιος Νικόλαος χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης και σεβασμού στην Ολλανδία, ενώ τιμάται κάθε χρόνο με λαμπερές γιορτές. Για τους μικρούς Ολλανδούς, ο Sint Nicolaas έχει την ίδια —ίσως και περισσότερη, θα έλεγα— αξία, αντίστοιχη με αυτήν του Αγίου Βασιλείου για εμάς, στην Ελλάδα.
Η Oude Kerk, στην πορεία των χρόνων, μετατράπηκε σε αυτό το επιβλητικό κτίριο, που μπορείς σήμερα να δεις. Το βασικό κτίσμα, το μικρό ξύλινο εκκλησάκι, αντικαταστάθηκε το 1306 από μια μικρή πέτρινη εκκλησία. Κατά τον 15ο αιώνα, δύο πτέρυγες προστέθηκαν σε αυτό, η βόρεια και η νότια πτέρυγα, με σκοπό τη δημιουργία ενός σταυρού. Δυστυχώς, η πόλη, και κατά συνέπεια η Oude Kerk, καταστράφηκαν από φωτιές δύο φορές: η πρώτη ήταν το 1421, ενώ η δεύτερη, το 1452. Έτσι, όπως είναι επόμενο, η ολοκλήρωση του κτιρίου καθυστέρησε. Η γενική μορφή της εκκλησίας δεν έχει αλλάξει σημαντικά από τότε. Φυσικά, έχουν υπάρξει αλλαγές, τόσο εξωτερικά, όσο και στο εσωτερικό της. Παρόλα αυτά, το αρχικό κτίσμα έχει παραμείνει το ίδιο, παρά το ότι έχει αλλάξει κατά καιρούς η φύση του κτιρίου. Η Oude Kerk, από το 1213 έως και σήμερα, φιλοξενεί 4 καμπάνες, και 47 μουσικές καμπάνες.
Κατά τη διάρκεια της ζωής της, η Oude Kerk έχει επιβιώσει από φωτιές, βομβαρδισμούς, και μεγάλες πολιτικές εξεγέρσεις. Αρχικά, αποτελούσε σπίτι για τους Καθολικούς Χριστιανούς, ενώ στην πορεία για τους Καλβίνους. Γύρω από την εκκλησία, βρίσκεται ένα κοιμητήριο με περίπου 2.500 τάφους. Λέγεται, μάλιστα, πως κάτω από την εκκλησία βρίσκονται κάπου στους 10.000 τάφους κατοίκων του Άμστερνταμ! Ερχόμενοι στο σήμερα, η εκκλησία λειτουργεί κατ’ εξοχήν ως μνημείο. Φιλοξενεί κατά καιρούς εκθέσεις, αλλά και μουσικές παραστάσεις καλλιτεχνών από όλον τον κόσμο. Είναι επισκέψιμη καθημερινά, πληρώνοντας το αντίστοιχο εισιτήριο για την είσοδο. Μόλις το 2016, η Oude Kerk έγινε και επίσημα η πρώτη εκκλησία-μουσείο στην Ολλανδία!
Πόσο αντιφατική η ύπαρξη μιας εκκλησίας, σε μια τόσο κακόφημη γειτονιά για τα δεδομένα του 13ου αιώνα; Κι όμως, η Oude Kerk, κατάφερε να παραμείνει εδώ και 800 περίπου χρόνια ίσως η πιο σημαντική εκκλησία σε ολόκληρη την Ολλανδία, ενώ σίγουρα αποτελεί ορόσημο για την πόλη του Άμστερνταμ. Όσο για την περιοχή, δε θυμίζει πια σε τίποτα την Red Light District μερικών αιώνων πριν. Πλέον, θεωρείται μια από τις ασφαλέστερες γειτονιές της πόλης. Αξίζει, λοιπόν, να αφιερώσεις λίγο από τον χρόνο σου, για να επισκεφτείς αυτήν την τόσο επιβλητική εκκλησία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Oude Kerk, διαθέσιμο εδώ
- The Oude Kerk’s Organs, διαθέσιμο εδώ
- Oude Kerk in a Nutshell, διαθέσιμο εδώ
- Oude Kerk (Old Church), διαθέσιμο εδώ
